آرزوى داشتن بمب اتم

آژانس بين المللى انرژى اتمى در ميانه ماه ژانويه به روشنى نشان داد كه كشور ليبى هنوز سالها با ساختن بمب اتم فاصله داشته است. در اين ميان ليبى از دنبال كردن برنامه اتمى خود چشم پوشى كرده است. گفته مى شود كه احتمالا ايران در مقايسه با ليبى بسيار به ساختن بمب اتم نزديكتر است. مقامات دولت ايران بارها گفته اند كه تنها درصدد استفاده صلح آميز از انرژى اتمى هستند.

اما جهان سالهاست كه چنين گفته هايى را از كشورهايى چون پاكستان و كره شمالى شنيده است. كره شمالى گامهاى مهمى براى دستيابى به بمب اتم برداشته است. از دهه ۱۹۹۰ ميلادى مى دانيم كه پاكستان مدتهاست بمب اتم ساخته و آن را آزمايش هم كرده است. در ضمن مى دانيم كه پاكستان اطلاعات مهم و طرحهايى براى ساختن بمب اتم و ابزارى در اين رابطه به ايران، كره شمالى و ليبى فرستاده است. و البته چرا هم نبايد كشورهايى كه در غرب به آنها كشورهاى شرور مى گويند براى دست يافتن به بمب اتمى با هم كار كنند؟ چنانچه سازمانهاى امنيت از اين پديده به تعجب بيافتند، نشان مى دهد كه دو دهه است در خواب عميق بوده اند، يا چيزى كه محتملتر است، اين است كه نمى خواهند كسى متوجه بى كفايتى آنها شود.

در دهه ۱۹۸۰ پاكستان مهمترين متحد غرب در ميدان جنگ سرد بود. همه تلاشها براى اين بود كه مانع از آن شوند كه نيروهاى شوروى بتوانند براى هميشه در افغانستان بمانند. نظاميان قدرتمند در پاكستان قدرتمندتر از گذشته شدند. اين نظاميان هستند كه در حقيقت از ساختن بمب اتم در پاكستان و نيز از در اختيار گذاشتن اطلاعات و مواد لازم در اين رابطه به كشورهاى ديگر پشتيبانى كرده اند. در مورد پيونگ يانگ موضوع بر سر نوعى معامله بوده است. اطلاعات در باره بمب اتم را داده اند و اطلاعات در باره ساخت موشك را گرفته اند. ليبى براى دريافت كمك برادرانه از پاكستان پول زيادى پرداخته و به نتيجه زيادى هم نرسيده است.

اما چه چيز موجب مى شود كه كشورهاى خاورميانه بخواهند بمب اتم داشته باشند؟ يك دليل مهم اين است كه اين كشورها آرزو دارند كه كشورهاى قدرتمند اين جهان و به ويژه امريكا مثل قيم آنها با ايشان رفتار نكنند. افزون بر اين اسراييل به عنوان قدرتى كه در اين منطقه از اختياراتى نامحدود برخوردار است، احتمالا داراى حدود ۲۰۰ كلاهك هسته اى است و مردم كشورهاى خاورميانه وجود اين كشور را در منطقه همچون خطرى مى بينند.

اعترافهاى كارشناس پاكستانى عبدالقدير خان و نيز اينكه معمر القذافى اعلام كرده است دست از برنامه هاى اتمى اش برمى دارد، به اروپا و امريكا قدرت مى دهند جلوى گسترش سلاحهاى كشتار جمعى در خاورميانه را بگيرند. اما چنانچه كنترل فقط شامل كشورهاى عربى و اسلامى باشد و از اسراييل انتقادى نشود، ديگران برانگيخته مى شوند در پى ساختن بمب اتم برآيند.