آذربایجان و ارمنستان: صلح یا جنگ؟

مشکل قره باغ کوهستانی بزرگترین چالش قفقاز به شمار می‌آید. بیش از ۲۰ درصد از خاک جمهوری آذربایجان در اشغال ارمنستان قرار دارد. هر دو کشور تابه حال قرارداد صلح امضا نکرده‌اند. ولی کارشناسان از آغاز مرحله جدیدی از گفتگوهای سران این دو کشورخبرمی‌دهند که شاید بتواند روند صلح را بیشتر تقویت بخشد.

مسابقه تسلیحاتی آذربایجان و ارمنستان

بحران مالی دنیا و مشکلات اقتصادی ناشی از آن نیزسبب کند شدن مسابقه تسلیحاتی در قفقاز بویژه در جمهوری آذربایجان و ارمنستان نشده است. پایان جنگ در قره باغ کوهستانی به جنگی طولانی در جبهه های دیگرانجامید که تا به امروز ادامه دارد. لاینحل ماندن مشکل قره باغ دو کشور همسایه را مجبور کرد تا دندان مسلح شوند. تابه حال کارشناسان نظامی می‌گفتند، بودجه‌ی نظامی جمهوری آذربایجان و ارمنستان بیش از بیست درصد افزایش داشته ولی با توجه به درآمد هنگفت نفتی جمهوری آذربایجان پیش بینی می‌گردد که بودجه نظامی این کشور بیشتراز این مقدار بوده است.

بودجه نظامی آذربایجان ۱۰ برابر می‌شود

دالغا خاتین اوغلو، تحلیلگر خبرگزاری "ترند نیوز" (Trend News) و مدیر بخش فارسی این خبرگزاری در گفتگو با دویچه وله درباره افزایش بودجه نظامی آذربایجان می‌گوید: "من با یکی از مقامات وزارت دفاع صحبت می‌کردم که اعلام کرد، که این بودجه تا پنج سال آینده تا۱۰ برابر افزایش خواهد داشت . منتهی با توجه به اینکه آذربایجان و ارمنستان در حالت مناقشه هستند فشارهای بین المللی بر هر دو کشور نیز افزایش پیدا خواهد کرد."

فشار بین المللی بر آذربایجان و ارمنستان

دالغا خاتین اوغلو، تحلیلگر خبرگزاری "ترند نیوز" علی‌رغم تشدید مسابقه تسلیحاتی در منطقه به تحکیم روند صلح میان ارمنستان و آذربایجان امیدوار است: "در مقابل افزایش بودجه نظامی ارمنستان که در مقایسه با سال قبل بیش از ۲۰ درصد افزایش داشته، آذربایجان هم در دیپلماسی و برنامه‌ی نظامی خود تحرک تازه ای را شروع کرده. به باور من راه حل دیپلماتیک مشکل آذربایجان و ارمنستان اکنون وارد مرحله جدیدی شده است. گروه مینسک همراه با روسیه که تابحال فعالیت مثبتی درباره قره باغ نداشته، در حال حاضرفعالیتش را تحرک بخشیده."

ادامه ملاقات های رهبران دو کشور

بسیاری از کارشناسان از جمله دالغا خاتین اوغلو امیدوارند که مذاکرات و "روند دیپلماتیک" وارد مرحله جدی تر شوند. الهام علی اف وسرژ سركيسيان، روسای جمهور آذربایجان و ارمنستان پس از گفتگوهای خود با مدویدیف رئیس جمهور روسیه نیز ديدار و گفتگو كردند. آنها در این دیدار اظهار امیداری کردند که گفتگوهای دو کشور ادامه یابد. رئيس جمهوری روسيه عقيده دارد كه این دیدارها گويای تمايل آذربایجان و ارمنستان برای حل و فصل مسالمت‌آميز مشكل قره‌باغ است.

صلح یا جنگ

برخی از کارشناسان با مثال آوردن جنگ گرجستان و روسیه که در ماه اوت سال قبل رخ داد، منطقه قفقاز را به بشکه باروتی تشبیه می‌کنند که می‌تواند آتش جنگ دیگری را شعله ور سازد که پیامدهای زیانبار فرامنطقه ای خواهد داشت.

لازم به یادآوری است که اخیرا پیمان نطامی ناتو نیز در جنوب قفقاز رزمایش نظامی برگزار کرد. در حال حاضر مسئله قره باع کوهستانی مورد توجه محافل سیاسی دنیا نیز قرارگرفته است. در روزهای اخیر روسیه و "گروه مینسک سازمان امنيت و همكاری اروپا "، گروهی بین‌المللی که برای حل مناقشه قره‌باغ تشکیل شده، تلاش کردند مسئله قره باغ را از راه‌های مسالمت‌آمیز حل کنند.

جامعه جهانی با توجه به تجربه جنگ قفقاز جنوبی تلاش می‌کند مشکل دیرینه دو کشور همسایه مسالمت آمیز حل گردد. ادامه دیدار رهبران هر دو کشور نیز کارشناسان را به برقراری صلح دائم بیشتر امیدوار کرده است.

نویسنده: طاهر شیرمحمدی

تحریریه: رضا نیکجو