جلوگیری از اخراج احتمالی پناهجو: همبستگی یا نافرمانی مدنی
الین ارسون مضطرب است. چهرهاش سرخ شده و نمیتواند جلوی اشکهایش را بگیرد. دختر ۲۱ سالهی سوئدی مسافر یک هواپیماست و میگوید به اخراج یک پناهجوی افغان معترض است. آن کسی که از تمامی اتفاقات درون هواپیما در حال فیلمبرداری است، خود اوست. الین این فیلم را در شبکههای اجتماعی منتشر کرده است. هواپیما متعلق به خطوط هواپیمایی ترکیش ایرلاین است که از شهر سوئدی گوتهبورگ به مقصد استانبول در پرواز است. اما هواپیما نمیتواند طبق برنامه پرواز کند چرا که دختر سوئدی از نشستن بر روی صندلیاش خودداری میکند. دلیل این خودداری هم این است که به گفتهی الین ارسون مردی میانسال و اهل افغانستان در هواپیماست که از سوئد اخراج شده و در حال بازگردانده شدن به افغانستان است. الین در فیلمی که از خود گرفته است میگوید، نمینشینم تا زمانیکه این مرد در هواپیماست. و ادامه میدهد: «چون به احتمال زیاد اگر در این پرواز بماند، کشته میشود.»
بحث و جدل در هواپیما
ارسون فیلمش را با فیسبوکلایو به مدت ۱۴ دقیقه در شبکهها منتشر کرده است. دوربین گوشی او به سمت راوی است که خود اوست. این تمام چیزی است که کاربران میبینند:
مسافران پیرامون او میگویند: «بنشین، میخواهیم راه بیفتیم.» یک مسافر تلاش میکند گوشی او را بگیرد. خدمهی پرواز از او میخواهند بنشیند و مزاحمتی برای پرواز ایجاد نکند. اما ارسون مقاومت میکند و میگوید: «چه چیز برایتان مهمتر است، جانتان یا وقت؟» و ادامه میدهد که این کاری است که برای نجات یک انسان از دستش برمیآید. برخی او را تشویق میکنند، صدای مردی در نزدیکی او شنیده میشود که حمایتش را از حرکت ارسون اعلام میکند.
الین ارسون عضو گروهی از فعالان سوئدی است؛ گروهی که در تلاش برای تغییر روند اخراج پناهجویان از سوئد است. بر پایهی اطلاعات ادارهی مهاجرت این کشور، سوئد در سال جاری تنها یک سوم از افغانها را به عنوان پناهجو پذیرفته است. ۴۱۵ افغان سال پیش اخراج شدند.
ارسون در گفتوگو با دویچه وله گفته است: « افغانستان کشور درگیر جنگ نیست. اما کشورهای اروپایی پناهجویان را به مکانی میفرستند که نمیتوان مطمئن بود آیا فردا زنده خواهند بود یا نه.»
به نظر میرسد که اعتراض او موفقیتآمیز بوده است. هرچند ارسون نمیتواند به چشم خودش ببیند که آیا پناهجوی افغان واقعا پیاده شده است، اما خدمه پرواز که خود او را هم برای خروج از هواپیما بدرقه میکنند، به او میگویند، که آن مرد پیاده و به این ترتیب اخراج متوقف شده است.
دوشنبه شب، هنگامی که الین ارسون سوار هواپیما شد، بر این باور بود که یک پناهجوی جوان افغان در هواپیماست و او را اخراج میکنند. ارسون میخواست جلوی این اخراج را بگیرد. ارسون میگوید، خانوادهی این جوان با این گروه اکتیویستهای سوئدی تماس گرفته و از آنها تقاضای کمک کرده بوده است. اما ارسون در پرواز او را پیدا نمیکند و به جای آن به پناهجوی میانسال افغان برمیخورد. مرد افغان طبق گفتههای ارسون، گفتوگوی کوتاهی با دانشجوی ۲۱ سالهی سوئدی داشته است و ارسون تصمیم میگیرد جلوی اخراج او را بگیرد.
ویدیویی با میلیونها بیننده
ویدیوی ارسون که دوشنبه شب (۲۳ ژوئیه) در شبکههای اجتماعی منتشر شد، بازتاب گستردهای در این شبکهها یافت. دویچهوله پس از انتشار ویدیو با دانشجوی سوئدی تماس گرفت و ویدیوی او را منتشر کرد. بازتاب این ویدیو در میان کاربران دویچه وله هم نشان داد که این رویداد تأثیر زیادی بر کاربران در سراسر جهان داشته است. در میان واکنشها، کاربران زیادی در مورد ویدیو نظر دادهاند و حرکت این دختر سوئدی را ستودهاند و به تأثیرگذاری حرکت حتی یک فرد برای تغییر یک جریان اشاره کردهاند.
بحث بر سر نافرمانی مدنی
حرکت دانشجوی سوئدی در جلوگیری از اخراج احتمالی یک پناهجو به بحث نافرمانی مدنی و قانونشکنی دامن زده است. یکی از کاربران فیسبوک در واکنش به این ویدیو نوشته است: « پس تکلیف قانون و دادگاه چه میشود، اگر هر کسی بتواند جلوی اجرای قانون را بگیرد؟» یکی دیگر از کاربران فیسبوک مینویسد: «میدانم که شاید خیلیها فکر کنند، آنارشی یک ایدهی قشنگ و رمانتیک است اما شاید باید نگاهی انداخت به کشورهایی که در آنها قانون دیگر قدرتی ندارد.»
بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی، میخواهند بدانند دلایل اخراج این پناهجو چیست. پلیس سوئد که مسئولیت این اخراج بر عهدهی اوست، در جواب این پرسش میگوید، اظهارنظری درباره موارد فردی نمیکند. حتی مشخص نیست که آیا مردی که احتمالا باید اخراج میشده، اکنون در سوئد است یا در افغانستان.
خودداری الین ارسون از نشستن در حین پرواز و اخلال در جریان پرواز میتواند پیامدهای حقوقی برای او در پی داشته باشد.