ماموریت بپی کلمبو برای مطالعه سیاره تیر
ما هنوز بسیار کم در باره سیاره تیر یا عطارد میدانیم، اما این وضعیت بهزودی تغییر خواهد کرد. سفینه بپی کلمبو قرار است رازهای نزدیکترین سیاره به خورشید را آشکار کند.
این بپی کلمبو است
سفینه "بپی کلمبو" (BepiColombo) سفر خود را ساعت ۳ و ۵۵ دقیقه امروز (شنبه ۲۰ اکتبر) آغاز کرد. بپی کلمبو پروژه مشترک آژانس فضایی اروپا ESA و آژانس کاوشهای هوافضایی ژاپن JAXA است. بپی کلمبو دو ماهواره دارد: ماهواره اروپایی «مدارگرد سیارهای عطارد» (MPO) و ماهواره ژاپنی «مدارگرد مگنتوسفری عطارد» (MMO) که قرار است از سال ۲۰۲۴ و از دو مدار متفاوت کاوشهای اکتشافی خود را بر روی سیاره تیر آغاز کنند.
زیبایی ناشناخته
تا امروز تنها دو عملیات فضایی در نزدیکی سیاره تیر انجام گرفته است. آخرین آن، ماموریت بسیار موفق «پیامرسان» ناسا بود. ماهواره پیامرسان بیش از چهار هزار بار به گرد تیر چرخید و بیش از ۲۵۰ هزار عکس از این سیاره به زمین فرستاد. این ماهواره در سال ۲۰۱۵ روی تیر سقوط کرد. این سقوط برنامهریزی شده بود و به دلیل اتمام سوخت آن صورت گرفت.
شبهای طولانی
کاوشگر تیر باید بسیار مقاوم باشد. بیش از هر چیز تفاوت دمای فوقالعاده زیاد، چالشی بزرگ برای مهندسان و سازندگان کاوشگرهای فضایی است. تیر به یک دلیل دیگر هم مساعد زندگی نیست. در سیاره تیر، هر ۱۷۶ روز زمینی یک بار خورشید طلوع میکند. بله درست خواندید. وحشتناک نیست؟
بدون جو
سیاره تیر داغ است، اما نه به آن اندازه که آدمی تصور میکند سیارهای تا این حد نزدیک به خورشید باید داغ باشد. سیاره همسایه، زهره یا ناهید، داغتر است. علتش این است که تیر برخلاف زهره، جو و اتمسفر ندارد، به همین دلیل، گرما خیلی زود سیاره را در قالب اشعه ترک میکند. دما از منفی ۱۷۰ درجه سانتیگراد تا مثبت ۴۲۵ درجه سانتیگراد در نوسان است. چنین نوسانی در هیچ یک از سیارههای منظومه شمسی دیده نمیشود.
گریزپا و بیمرکز
تیر کوچکترین سیاره منظومه شمسی و نزدیکترین سیاره به خورشید است اما به شکلی منظم به گرد خورشید میچرخد. مدار آن به دور خورشید ثابت نیست و بزرگ و بزرگتر میشود، چون سیاره مشتری، به آهستگی تیر را از مدارش بیرون میکشد. فرجام چنین کاری حتی میتواند تصادم تیر با زمین باشد، اما میلیونها سال باید بگذرد تا چنین برخوردی روی دهد.
شبیه ماه
سطح سیاره تیر پر خراش و پوشیده از گودالها و دهانههاست، مانند ماه خود ما. این گودالها نتیجه برخوردهای تند شهاب سنگهای بزرگ در گذشته است. قطر دهانه برخی از این گودالها به چند صد کیلومتر هم میرسد.