دولت ایران پس از سه هفته سکوت قتل روزنامهنگار عربستانی جمال خاشقجی را محکوم کرد. رئیسجمهور ایران دلیل این قتل فجیع را "حاشیه امنیتی" خانواده سلطنتی عربستان خواند که به گفته حسن روحانی "همان اتکا این کشور به حمایت آمریکاست و این ابرقدرت است که از آنها حمایت می کند."
حسن روحانی که پس از سخنرانی اردوغان در مجلس ترکیه در مورد قتل خاشقجی صحبت میکرد از دولت ترکیه خواست در مورد قتل خاشقجی "تحقیقات بی طرفانهای" انجام دهد.
صادق زیباکلام، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه در ایران معتقد است که جنجال بزرگی که بر سر قتل خاشقجی به راه افتاد برای ایران غیرمنتظره بود و ایران در نهایت دیگر نمیتوانست سکوت کند.
او میگوید یک دلیل سکوت ایران در سه هفته نخست میتوانست دادن این پیام به عربستان باشد که ما در این شرایط سخت از شما انتقاد نمیکنیم و مایل هستیم روابط بهتری با عربستان داشته باشیم.
او معتقد است که ایران در چنین پروندهای نمیتوانست موضعگیری سختی داشته باشد چون جمهوری اسلامی دستکم در گذشته، برخورد خوبی با مخالفان خود نداشته است. اما وقتی اعتراض افکار عمومی بالا گرفت جمهوری اسلامی چارهای دیگری پیشرو نداشت غیر از اینکه موضعگیری کند اما ایران همزمان تلاش کند مشکل را بیشتر متوجه آمریکا کنند و آمریکاییها را در قتل خاشقچی متهم ردیف اول نشان دهند.
بیشتر بخوانید:
سایه سنگین خاشقجی بر "داووس کویر" در عربستان
علیرغم سکوت نخست ایران، عربستان از قرار تمایلی به تغییر روابط خود با جمهوری اسلامی ندارد و به عنوان مثال حال همراه با آمریکا دو تن از فرماندهان سپاه را تحریم کرده است.
صادق زیباکلام معتقد است در این شرایط سکوت برای ایران دیگر ممکن نبود. او معتقد بخش بزرگی از تیرگی روابط ایران و عربستان از زمانی شکل گرفته است که محمد بن سلمان در عربستان وارد حلقه قدرت شده است و در این مدت کوتاه سیاستهای تند علیه ایران در پیش گرفته است و تیرگی روابط دو کشور در چهل سال گذشته بیسابقه بوده است.
صادق زیباکلام معتقد است اگر بن سلمان برکنار شود بخش بزرگی از دشمنی میان عربستان و ایران برطرف خواهد شد.
تحولات اخیر پرونده خاشقحی نشان میدهد که ولیعهد عربستان تلاش میکند به رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه نزدیک شود. ترکیه که از قرار اطلاعات بسیاری در ماجرای قتل خاشقجی دارد اختیار دارد ممکن است امتیازاتی از عربستان دریافت کند.
ترکیه همزمان رابطه بسیار نزدیکی با قطر دارد. تحولات پرونده خاشقجی میتواند بر رابطه قطر و عربستان تأثیرگذار باشد و در نهایت پیامدهای غیرقابل پیشبینی بسیاری برای منطقه داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
ترکیه نوار صوتی مربوط به قتل خاشقجی را در اختیار رئیس سیا گذاشت
صادق زیبا کلام میگوید اگر ولیعهد عربستان موفق شود این بحران را مهار کند و در قدرت بماند به سیاستهای خود در مورد ایران ادامه خواهد داد و چنین تحولی به نفع ایران نیست.