خاتمی ضمن اعتراف به کاستی‌ها، اصلاحات را اصلاح‌پذیر خواند
۱۳۹۷ تیر ۱۷, یکشنبه
محمد خاتمی در دیدار با شماری از جوانان اصلاح‌طلب که دغدغه‌های خود درباره وضعیت ایران و پایگاه اجتماعی این جریان را با او در میان گذاشتند بر ضرورت ایجاد تغییر در کارکرد درونی اصلاحات تاکید کرد.
وب‌سایت رسمی محمد خاتمی که متن سخنان او را منتشر کرده می‌گوید این دیدار شب گذشته (شنبه ۱۶ تیرماه) انجام شده و در آن عده‌ای از حاضران با تشریح وضعیت کنونی جامعه و اصلاح‌طلبان، اصلاح اصلاحات و ایجاد تغییراتی در شورای عالی اصلاح‌طلبان را خواستار شدند.
بنابر این گزارش، خاتمی ضمن تاکید بر اصلاح‌پذیری اصلاحات، یکی از ضعف‌های اصلاح‌طلبان را توجه نداشتن به هسته‌های مدنی و نهادهای اصلی مردم‌سالاری عنوان کرد و گفت: «کارکرد احزاب ما دارای اشکال است و تا زمانی که حزب قوی نداشته باشیم، نمی‌توانیم انتظار نظام مردم‌سالار داشته باشیم و این هسته‌های مدنی هستند که زمینه ایجاد و اثرگذاری احزاب قوی را فراهم می‌کنند.»
از مدت‌ها پیش بحث‌هایی در فضای سیاسی ایران مطرح است که مطابق آن اصلاحات درون حکومتی در جمهوری اسلامی محکوم به شکست ارزیابی می‌شود زیرا این حکومت در برابر هر حرکت اصلاحی جدی واکنش نشان می‌دهد.
غیبت احزاب قوی، غیبت مردم‌سالاری
تجربه جلوگیری از فعالیت مهم‌ترین و وسیع‌ترین تشکل‌های سیاسی اصلاح‌طلبان، مانند جبهه مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و رویش قارچ‌گونه ده‌ها "حزب" از میان این جریان حکایت از غیبت احزاب قوی دارد که خاتمی می‌گوید بدون وجود آنها نمی‌توان انتظار وجود نظام مردم‌سالار را داشت.
خاتمی یکی دیگر از ضعف‌های جریانی را که او رهبر آن شناخته می‌شود، این گونه تشریح کرد: «جریان اصلاحات نتوانسته، گفتمانی که روح اصلاحات را نشان می‌دهد، به درستی تبیین کند.»
ماه گذشته و همزمان با ۲۱مین سالروز پیروزی خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری، صد فعال اصلاح‌طلب در نامه‌ای خطاب به او خواستار ایجاد تغییرات اساسی در سازماندهی این جریان شدند و نامه خود را گام نخست در مسیر "اصلاح اصلاحات" توصیف کردند.
در این نامه آمده است: «بیست و یک سال پس از دوم خرداد، جریان سیاسی موسوم به این نام هنوز از سامان سیاسی متناسبی برخوردار نیست و فقدان سازمانی پویا برای هدایت جریان اصلاحات به مهم‌ترین نقطه ضعف اصلاح‌طلبان بدل شده است. همین مسئله باعث شده تا این جریان که "ائتلاف جبهه‌ای" از عناصر بنیادین راهبرد آن محسوب می‌شود، گاه به نتایجی برسد که از شفافیت کافی برخوردار نیست و یا بدنه اصلاح‌طلبان و حتی نیروهای فعال اما غیر حاضر در لابی‌های خاص از فرایند امور بی‌اطلاع باشند.»
خاتمی در دیدار شنبه شب خود با جوانان اصلاح‌طلب با تاکید بر ضرورت تفاوت قائل شدن میان "ایده‌آل و واقعیت" به رویدادهای پس از دو انتخابات ریاست جمهوری در سال‌های ۸۴ و ۸۸ اشاره کرد و یادآور شد که پس از این رویدادها "به جریان اصلاحات ضربه‌هایی وارد شد و تلاش‌هایی برای حذف این جریان صورت گرفت و اصلاح‌طلبی خیلی تلاش کرد تا دوباره خود را مطرح کند".
رئیس جمهور پیشین در اشاره به یکی دیگر از ضعف‌های جریان اصلاحات گفت: «ما در این که مبارزه با فساد و تأمین عدالت را به عنوان اصول خود به جامعه عرضه کنیم، ضعف داشته‌ایم. شیوع فساد از جمله مسایلی است که اصلاح‌طلب و اصولگرا نمی‌شناسد. این سیل بنیان کن، کیان ایران و انقلاب را به خطر می‌اندازد.»
بازگشت جمهوری اسلامی به یک قرن پیش
خاتمی با در نظر داشتن مورد سپنتا نیکنام، منتخب زرتشتی شورای شهر یزد که شورای نگهبان با فعالیتش در این شورا مخالفت کرده، اذعان کرد که جمهوری اسلامی به لحاظ تامین عدالت اجتماعی و احترام به حقوق اقلیت‌ها از یک قرن پیش عقب‌تر است.
محمد خاتمی گفت: «در صد سال پیش، روحانی عالیقدر آیت‌الله نائینی از حضور مسیحی و زرتشتی و یهودی در مجلس شورای ملی و حقوق شهروندی آنان دفاع می‌کند اما امروز به عقب برگشته‌ایم و از حضور یک غیرمسلمان در شورای شهر به نام جمهوری اسلامی ممانعت می‌شود.»
رئیس دولت‌های هفتم و هشتم با توجه به افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی و گسترش نارضایتی و اعتراض شهروندان تاکید کرد: «نباید شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که مردم از اصلاح‌پذیر بودن سیستم ناامید شوند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دست‌کم بخش مهمی از معترضانی که در ماه‌های گذشته به خیابان‌ها آمده‌اند، از جمله با شعار "اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تموم شد ماجرا" بی‌اعتمادی خود به اصلاح‌پذیر بودن نظام جمهوری اسلامی و عملکرد دو جناح رسمی و مجاز سیاسی آن را به نمایش گذاشته‌اند.
عماد افروغ، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس و نماینده پیشین مجلس، هفتم فروردین ماه امسال در گفت‌وگو با سایت "رویداد ۲۴" با استناد به نتایج یک نظرسنجی که پس از حوادث دی ماه انجام شد گفت بیش از ۸۰ درصد پرسش‌شوندگان از وضعیت اقتصادی و بی‌عدالتی اجتماعی ناراضی‌اند و ۷۴ درصد آن به هیچ یک از دو جناح اصولگرا و اصلاح‌طلب حکومت گرایشی ندارند.