1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

جاسوس دوجانبه یا رقصنده قهرمان

۱۳۹۸ مرداد ۱۶, چهارشنبه

۷ اوت ۱۸۷۶: ۱۴۳ سال پیش در چنین روزی ماتا‌هاری در لِوارته هلند زاده شد. تا کنون بیش از ۲۵۰ کتاب و چندین فیلم درباره زندگی رازآمیخته او منتشر شده است.

https://p.dw.com/p/3NTeg
عکس: picture-alliance/dpa/KEYSTONE

مادر ماتا‌هاری (Mata Hari) تبار اندونزی داشت و پدرش کلاهدوز دارایی بود که در آغاز کار دخترش را بسیار عزیز می‌کرد.

۷ ساله بود که پدرش کالسکه غریبی برایش ساخته بود که دو بز آن را در کوچه و خیابانها می‌کشیدند.

۱۳ ساله بود که پدرش ورشکست شد و خانواده را ترک کرد و دو سال پس از آن مادرش را هم از دست داد و به یک پرورشگاه در لاهه رفت اما چون رئیس ۵۱ ساله پرورشگاه با او رابطه جنسی برقرار کرد از ادامه تحصیل باز ماند.

۱۹ ساله بود که با یک افسر هلندی که ۲۰ سال از خودش بزرگتر بود و در مستعمره هلند "هند شرقی" اندونزی کنونی خدمت می‌کرد ازدواج کرد اما همسرش مرد ناسازگار و خشنی بود و خانواده را تأمین نمی‌کرد.

۲۲ ساله بود که پسرش را از دست داد و همسرش نیز از او جدا شد و دخترش را از او گرفت.

چندی به تنفروشی افتاد و چون چهره زیبا و قیافه شرقی داشت، کوشید به عنوان مدل نقاشان مدرن و سوارکار سیرک در پاریس کاری پیدا کند.

۲۸ ساله بود که نام اصلی‌اش مارگارِتا زِلِر را به ماتا‌هاری تغییر داد، خود را نواده رقصندگان معابد هندی جا زد و نخستین کسی بود که در پاریس به رقصهای هندی با تن برهنه پرداخت و دیری نپایید که صحنه شبانه‌های تئاترها و اشراف را یکپارچه تصاحب کرد.

اما دیری نپایید که در این کار رقیبان جوانتر و ماهرتری پیدا شدند و "بازار او را کساد" کردند.

از آنجا که در کنار کارش با مردان متنفذ ارتش و سیاست و اقتصاد رابطه محرمانه می‌گرفت، پس از کسادی رقص تنها سرچشمه درآمدش به اینگونه روابط محدود شد.

۳۸ ساله بود که در آغاز جنگ جهانی اول سفیر آلمان در اسپانیا به او پیشنهاد داد از افسران فرانسوی که با آنها رابطه داشت جاسوسی کند.

در این میان او عاشق یک افسر ۲۱ ساله روس شد و برای دیدار با او به فرانسه رفت و با ژرژ لادو رئیس سازمان اطلاعات آن کشور آشنا شد.

لادو به ماتا‌هاری پیشنهاد جاسوسی کرد ولی او را تحت نظر گرفت و دریافت که برای آلمانیها جاسوسی می‌کند.

گرچه ماتا‌هاری هرگز نتوانست یا نخواست مطلب سرنوشت‌سازی را به آلمانیها یا فرانسویها برساند، لادو او را به عنوان جاسوس خطرناک آلمانیها دستگیر کرد.

ماتا‌هاری در ۴۱ سالگی در پاریس اعدام شد.

اسکندر آبادی روزنامه‌نگار، مترجم و نوازنده ساکن آلمان