1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

پیشرو در موسیقی هدفمند

۱۳۹۸ مرداد ۹, چهارشنبه

۳۱ ژوئیه ۱۸۸۶؛ ۱۳۳ سال پیش در چنین روزی فرانتس لیست در دوبوریان در غرب مجارستان زاده شد. می‌گفت: «زندگی مرا عشق و عشقم را موسیقی می‌چرخاند. همان هنر خدایی و شیطانی.»

https://p.dw.com/p/3MrFG
Franz Liszt
عکس: Getty Images/W. & D. Downey

پدر فرانتس لیست (Franz Liszt) پیشکار یکی از والیان موسیقی‌دوست غرب مجارستان بود و دست خوشی در نواختن ویلونسل داشت و بر آن بود که تنها فرزندش فرانس، تمام وقتش را صرف موسیقی کند.

فرانتس هفت ساله بود که بی‌آموزگار نت‌نویسی آموخت و نُه ساله بود که نخستین کنسرتش را با یکی از آثار خودش در زادگاهش اجرا کرد.

۱۰ ساله بود که با پدرش به وین رفت و شاگرد استاد بنام پیانو کارل چرنی شد و آهنگسازی را نزد آنتونیو ساليِری آموخت.

۱۲ ساله بود که به پاریس رفت و دیری نپایید که در نواختن پیانو به "استاد کوچک لیست" شهرت یافت.

۱۵ ساله بود که پدرش را از دست داد و دو سال موسیقی را کنار گذاشت تا تحصیل مدرسه رها کرده را جبران کند.

۲۴ ساله بود که با اشراف‌زاده متأهلی یار و همنشین شد و با او به سوئيس گریخت و در شهر بازل زندگی را با تدریس پیانو گذراند.

به باور او موسیقی هدفمند است و نباید و نمی‌تواند تنها "هنر برای هنر" باشد. هر اثری باید طوری ساخته و اجرا شود که شنونده بتواند پیامی از آن دریافت کند.

او از پرکارترین و پربارترین آهنگسازان زمان خود بود و بیش از ۱۳۰۰ اثر از خود بر جای گذاشت و از آنجا که بهترین اجرای آثار خود و دیگران را ارائه می‌داد، موسیقی هدفمند را در اروپا مطرح ساخت و جا انداخت.

درحالیکه آثار او تا ۵۰ سالگی‌اش چیره‌دستی و تردستی در نوازندگی را می‌طلبند، پس از آن آرام‌تر و درونگراتر می‌شوند.

۵۴ ساله بود که از پاپ لقب روحانی گرفت و از آن پس به ساختن آثار درونگرا با درونمایه‌های عرفانی پرداخت.

اما ماندگارترین آثارش همان قطعات دوران جوانی مانند "سونات در سی مینور"اند که سرعت و دقت و رقت احساس را با هم دارند.

فرانتس لیست در ۷۴ سالگی در بایرُیت در جنوب آلمان درگذشت.

اسکندر آبادی روزنامه‌نگار، مترجم و نوازنده ساکن آلمان