پرخواننده‌ترین فیلسوف زمانه روشنگری

مادر ولتر Voltaire نجیب‌زاده و پدرش محضردار و مشاور سلطنتی بود.

مادر را در شش سالگی از دست داد اما آگاهان طنز گزنده او را میراث مادرش می‌دانند.

در کودکی چنان نحیف بود که به زنده ماندنش امیدی نداشتند.

گرچه از ۱۱ سالگی شعر می‌گفت و از همان نوجوانی می‌خواست نويسنده شود ولی نخست به اصرار پدر حقوق خواند و از ۱۷ سالگی به عنوان دستیار در دفترهای وکالت پدر و حقوقدان ديگری کار می‌کرد.

۱۹ ساله بود که پدرش او را به هلند فرستاد تا او را از هموندان ادیبش که به دربار و روحانیان خرده می‌گرفتند دور کند.

۲۳ ساله بود که به خاطر هجو فرمانروای وقت فرانسه یک سال به زندان افتاد اما به محض رهایی از زندان با نوشتن نخستین نمایشنامه‌اش "اودیپ" مورد لطف و پشتیبانی مالی همان فرمانروا قرار گرفت.

او در همین اثر پايه انتقاد بر فرمانروایان خودکامه و روحانیان خشک اندیش و تبلیغ رواداری را گذاشت و از این پس خود را "جناب ولتر" نامید تا اصالت و پیشینه اشرافی برای خود دست و پا کرده باشد. به نجیب‌زادگانی که به این کار ایراد می‌گرفتند می‌گفت: «نجيب‌زادگی با من آغاز می‌شود، با شما پا‌یان می‌یابد.»

آثار او که در بیش از ۱۰۰ جلد گرد آمده‌اند به خاطر نثر همه‌پسند و همه‌فهم در میان تمامی قشرهای مردم فرانسه و سپس اروپا و جهان پذیرفته شده‌اند.

در داستان "ساده دل" به جبرگرایی و خوش‌بینی صِرف می‌تازد و در کالبد روایت شخصیت‌های داستانی از سنت‌های بازدارنده قوم‌های گوناگون و آیین‌های مختلف انتقاد می‌کند و رواداری را سرچشمه رهایی انسان از بندهای اجتماعی معرفی می‌کند.

دومین باری که به زندان افتاد به شرطی او را رها کردند که از فرانسه برود و در انگلیس زندگی کند. در آنجا تحت تاثير نظریه‌های نیوتن و جان لاک و همچنین آزادی اندیشه و رواداری انگلیسی‌ها قرار گرفت.

با شرق و دانشمندان شرقی نيز از طریق سفرنامه‌ها آشنایی داشته و در آثارش توجه به آن‌ها کرده است ولی به پیامبر اسلام همانند کليسا تاخته است.

ولتر در ۸۴ سالگی در زادگاهش درگذشت.