1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

پدر سمفونی و چهارنوازی سازهای زهی

۱۳۹۸ خرداد ۱۰, جمعه

۳۱ مه ۱۸۰۹؛ ۲۱۰ سال پيش در چنین روزی یوزف هايدن در وین درگذشت.

https://p.dw.com/p/3JTiE
یوزف هایدن، آهنگساز اتریشی (۱۸۰۹-۱۷۳۲)
عکس: Getty Images/Rischgitz

او ۱۰۴ سمفونی نوشته، ولی هر یک از آثار او با دیگری تفاوت دارد و هر آهنگسازی را تشویق می‌کند که از آفریننده آن‌ پيروی کند.

یوزف هایدن Joseph Haydn در شهرک رورا Rohrau در اتریش زاده شد. پدرش صنعتگر ساده‌ای بود و از روی باورهای مذهبی، فرزندش را به گروه هم‌آوایان کلیسای محل می‌فرستاد. در آنجا بود که سرپرست بخش موسیقی کلیسای بزرگ وین یوزف و کارش را شناخت و با خود به پايتخت برد.

در نوجوانی با تدریس خصوصی موسیقی روزگار می‌گذراند تا اینکه یکی از نجیب‌زادگان پایتخت او را به عنوان آموزگار خصوصی همسرش استخدام کرد.

۲۸ ساله بود که ازدواج کرد و یک سال پس از آن به عنوان سرپرست و رهبر ارکستر کاخ "استرهازی"، متعلق به توانمندترین والی محل در شهر آیزِنشتات در مجارستان، به کار مشغول شد. پشتیبان او عالیجناب نیکولاس با موسیقی آشنا بود و کار و آثار این نوازنده و آهنگساز نابغه را ارج می‌نهاد. 

او هنوز در میان آشنایان با موسیقی کلاسیک، نوپردازی بدعت‌کار و استادی باذوق به شمار می‌آید که هر دم می‌توان در آثارش نکته تازه‌ای را یافت. او هنرمندی بود که با وجود پرواز بر فراز قله‌های هنر ناب، واقعیات زندگی را فراموش نمی‌کرد و جدیت کار، شوخ‌طبعی را از او نمی‌گرفت.

از سمفونی‌های مشهور او "سمفونی خداحافظی" است: والی محل، همان پشتیبان هایدن، زمان درازی بود که به اعضای ارکستر اجازه مرخصی نمی‌داد. هایدِن این سمفونی را ساخت که در موومان پایانی آن، نوازندگان یکی پس از دیگری شمع پیش رو را خاموش می‌کنند و با سازشان از صحنه خارج می‌شوند.

هایدن ۵۹ ساله بود که از مجارستان به پایتخت اتریش رفت و به پیشنهاد برنامه‌گذار سرشناس آلمانی مقیم لندن، یوهان پِتِر سالومون، سمفونی‌هایی برای اجرا در انگلیس ساخت.

سمفونی‌های دوازده‌گانه او که به "سمفونی‌های لندن" مشهورند، نقطه عطفی در تاریخ موسیقی به شمار می‌آیند.

شهرت و محبوبیت هایدِن به جایی رسید که در سال ۱۷۹۷ حکومت اتریش از او خواست آهنگ سرود ملی امپراتوری اتریش و مجار را بسازد. و این همان آهنگ سرود ملی آلمان امروز نیز هست.

هایدِن نیز مانند جرج فردریک هندِل، در پایان عمر به اوراتوری یا همان اپراهای کلیسایی روی آورد و از جمله اپراهای "آفرینش" و "چهارفصل" را ساخت.

یوزف هایدن در ۷۷ سالگی در پایتخت اتریش درگذشت.

اسکندر آبادی روزنامه‌نگار، مترجم و نوازنده ساکن آلمان