1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

شوريده شورشگر بر فراز ادبيات نوین روس

۱۳۹۷ بهمن ۲۱, یکشنبه

۱۰ فوريه ۱۸۳۷؛ ۱۸۷ سال پيش، در چنين روزی الكساندر پوشكين در سن‌پترزبورگ درگذشت.

https://p.dw.com/p/3D4bc
Alexander Puschkin / Gemälde v. Tropinin
عکس: picture-alliance/akg-images

بسیاری از ادیبان در تحلیل‌هایشان می‌پرسند اگر پوشکین زنده می‌ماند‌، چه شاهکارهایی بهتر از از او می‌خواندیم.

پوشکین در مسكو زاده شد.

پدرش تبار اشرافی روسی و مادرش تبار اشرافی آفريقايی داشت. هرچند آنها توان مالی خود را از دست داده بودند اما در مجامع فرهنگی و اشراف مسكو رفت‌و‌آمد داشتند. اين پدر و مادر، توجه زيادی به الکساندر لجوج و جسور بيیتاب نداشتند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

۱۱ ساله بود كه سازگار با روزگار، بلندپايگان و فرادستان ادبيات فرانسه را بهتر از آثار كشورش مي‌شناخت و چندين كتاب شعر فرانسوی از جمله ولتر را از بر داشت.

تا ۱۲ سالگی، در خانه درس خواند و سپس در يك دبيرستان ويژه برگزيدگان به تحصيل ادامه داد.

میگفت: «از بازی‌گوشی، شيطان حقيقی، از حيث چهره، ميمون حقيقی. با تكاپو و شيطنت فراوان. خدای من، اين است پوشكين.»

۱۴ ساله بود كه ۲۶ قصيده‌اش در نشريات سرشناس روسيه چاپ شد. از همان زمان چنان گيرا و پخته می‌سرود كه ژوكوفسكی، سراينده بلندآوازه، زبان روسی را وامدار او می‌شمرد.

هانری تروآيا، زندگينامه‌نويس سرشناس او، می‌گويد شعر روسی تا زمان او ثقيل، خشن و پُر دست‌انداز بود ولی در ميان دست‌های اين شاعر استوار و مانند موم نرم شده است. او استاد آسان‌نويسی، روان‌سُرايی و سخن‌پردازی است.

جنگ روسيه و ناپلئون مردم را به ميهن‌پرستی و شيفتگی به زبان روسی و به اين ترتيب به سوی آثار پوشكين كشاند:

«به نشان نهادهای شريف

ميهن خود عزيز می‌داريم

تا رسيدن به فخر و آزادی

تن و جان را پشيز انگاريم.»

پوشكين بی‌تابانه به محفل‌های ادبی، قهوه‌خانه‌ها، خانه‌های تن‌فروشان و مجامع اشراف سر می‌زد، با زنان بسيار از قشرهای گوناگون مراوده و معاشقه داشت و گويی اين همه را تنها برای دستیابی به موضوعات ادبی انجام می‌داد:

«به گلی سرخ پيشكش می‌كرد

بلبلی نی‌مشب ترانه خويش

نشنيد آن ترانه را چون گل

خواب می‌رفت در كرانه خويش.»

پوشكين در جای جای سروده‌هايش به زرمندان و زورمندان می‌تاخت و سال‌ها تبعيد را تحمل كرد و حتی زندان و تبعيد را به خوراک ادبی مبدل ساخت و از جمله حماسه تراژدی «اُيگِن اوگِنين» را درباره اسطوره‌ای روسی نوشت.

۳۲ ساله بود كه ازدواج كرد و ۶ سال پس از آن در پی شايعه رابطه پنهان همسرش با باجناقش آن مرد را به دوئل فراخواند و از آن ماجرا جان به در نبرد.

الكساندر پوشكين در ۳۷ سالگی در شمال باختری روسيه درگذشت.

اسکندر آبادی روزنامه‌نگار، مترجم و نوازنده ساکن آلمان