نويسنده فرانسوی نامه‌های ايرانی
۱۳۹۷ دی ۲۸, جمعه
پدرش قاضی دادگستری و مالک يكی از تاكستان‌های زيبای محل بود. او هم راه پدر را ادامه داد و در ۲۶ سالگی به مقام قضاوت رسيد.
هرچند همگان اين نجيب‌زاده را به عنوان پيشآهنگ عصر روشنگری، طراح جدايی سه قوه مقننه، قضاييه و مجريه و نويسنده كتاب ۱۲ جلدی پيچيده روح‌القوانين می‌شناسند، آوازه او در زمان خودش به خاطر خوش‌رويی، شراب‌اندازی بهترين باده‌های فرانسوی و نوشتن كتاب «نامه های ايرانی» در ۳۲ سالگی بود كه به علت انتقاد تند به جامعه آن روزگار فرانسه و مطرح كردن تنگ‌نظری اروپاييان در برابر ديگر مردم جهان به ويژه ايرانيان نخستين بار با نام ناشناس و در خارج از فرانسه منتشر شد.
در کتاب «نامه‌های ایرانی»، سرنوشت دو نجيب‌زاده ايرانی را به پاريس می‌كشاند و آن دو در ۱۶۱ نامه ديده‌های شگفت‌انگيز خود از اروپا را برای هم‌ميهنانشان در اصفهان شرح می‌دهند: «پادشاه اينها گنجی ندارد، اما چون فرانسويان برای دستيابی به القاب از سوی شاهشان خرج‌های كلان مي‌كنند، پادشاه می‌تواند هزينه جنگ‌های پيوسته‌ای را بدهد كه راه می‌اندازد. پاريس پر از درويشان فرانسوی است كه به رهبرشان پاپ می‌گويند. اين پاپ می‌گويد معنای سه همان يک است و نانی كه می‌خوريد بدن مسيح و شرابی كه می‌نوشيد خون اوست.»
اگرچه آوازه بلند «نامه های ايراني» بيشتر به خاطر صحنه‌های روابط جنسی است كه در پاسخنامه‌های اصفهانی‌ها به هم‌وطنان مهاجرشان آمده، اما هدف مونتِسكيو توجه دادن مردم فرانسه به فرهنگ‌های ديگر و گسترش دامنه ديد اروپاييان بود.
او در پيشگفتار اين كتاب نوشته كه برخی از آموزه‌های ايرانيان بسيار به فرانسويان همانند است و اين همانندی بيشتر از آن چيزی است كه ميان اروپاييان ديده و باور مي‌شود.
«نامه‌های ايرانی» كه بر پايه آثار سفرنامه‌نويسان فرانسوی مانند بِرنيِه پزشک و شاردن نوشته شده، در زمان مونتِسكيو به چاپ ۲۹ رسيد و اگرچه رسما ممنوع بود، اما در همه محفل‌های ادبی و فلسفی فرانسه خوانده می‌شد و مورد بحث قرار می‌گرفت.
مونتسكيو به قصد گسترش دامنه ديد خود چند سالی را به سفر به كشورهای ديگر می‌گذراند، به تاكستان خود بازمی‌گردد و پس از ۱۴ سال پژوهش و مطالعه «روح‌القوانين» را می‌نويسد: «تجربه در درازنای روزگاران نشان داد كه هر كس به قدرت رسيده در برابر وسوسه سوء‌استفاده از آن شكست خورده است. پس بايد نهادهای گوناگون حكومتی توان نظارت بر يكديگر را داشته باشند؛ زيرا تا سه قوه نتوانند يكديگر را محدود كنند، آزادی حكمفرما نخواهد شد.»
مونتسكيو در ۶۶ سالگی در پاريس درگذشت.