1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

آرامگاه عشق و شگفتی‌های هفتگانه

۱۳۹۷ دی ۱۵, شنبه

۵ ژانویه ۱۵۹۲: ۴۲۷ سال پیش در چنین روزی "شاه جهان" در لاهور زاده شد.

https://p.dw.com/p/3Asoo
Shah Jahan
عکس: Imago/United Archives

او فرزند سوم جهانگیر شاه، امپراتور دودمان گورکانی مغولان، بود.

پدرش او را از آغاز جوانیش به کشورگشایی فرستاد و چون از همه جنگ‌ها پیروز بیرون آمد و هند را گسترش داد، تختی کنار تخت شاهی ویژه او که ولیعهدش کرده بود قرار داد و او را شاه جهان نام نهاد.

شاه جهان در آسایش مردم کوشید و برخی از سنت‌ها مانند خاکبوسی در پیشگاه شاه و نماز رو به خورشید به جای رو به قبله را ممنوع کرد.

بسیار هنردوست بود و به اندازه‌ای از هنرمندان پشتیبانی می‌کرد که چندین هنر در زمان پادشاهی او به اوج خود در دوره گورکانیان رسیدند.

آنچه امروزه شاه جهان را بر سر زبان‌ها نگه داشته بناهایی هستند که در شهر آگرا به سفارش و دستور او ساخته‌اند.

"تاج محل" یکی شگفتی‌های هفتگانه جهان به شمار می‌آید
"تاج محل" یکی شگفتی‌های هفتگانه جهان به شمار می‌آیدعکس: picture-alliance/David Ebener

۲۰ ساله بود که با ارجمندبانو، دختر عبدالحسن آصف‌خان، دختردایی‌اش، ازدواج کرد. پدربزرگ ارجمندبانو در دوره شاه طهماسب صفوی وزیر یزد و اصفهان بود که پس از شاه طهماسب راهی هند شد و در دربار اکبرشاه، سومین پادشاه گورکانی، به وزارت عظمی رسید.

شاه جهان نوه اکبرشاه بود و ممتاز محل همسر دوم او شد. آن دو رابطه بسیار عاشقانه‌ای داشته‌اند و داستان دلدادگی‌شان آوازه جهانی دارد.

ممتاز محل لقبی است که پس از ازدواج به او داده شده است. هنگامی که پس از چهاردهمین بارداری‌اش درگذشت، شاه جهان به نام و یاد او "تاج محل" را به کمک معماران ایرانی ساخت.

شاه جهان و همسرش به ادب و فرهنگ به ویژه فرهنگ ایران توجه بسیار داشتند و به این خاطر بسیاری از سرایندگان مانند صائب تبریزی به دربار ایشان پناه بردند.

در این دوره، هنرهای ایرانی و هندی درهم آمیختند که یکی از مصداق‌های آن "تاج محل" است که جزو شگفتی‌های هفتگانه جهان به شمار می‌آید.

در تذکره‌های باقی مانده شاه جهان را معمار، خطاط و دوستدار میرعماد خوانده‌اند. شاه، نستعلیق میرعماد را بسیار دوست داشت و خود نیز خطاط نستعلیق بود. خط و شاگردان میرعماد برای او بسیار ارج و قرب داشتند. از فرزندان او هم چند تن از استادان نستعلیق در هند بودند.

۶۴ ساله بود که سخت بیمار شد و میان پسرانش رقابتی برای جانشینی پیش آمد. این تنش چنان بالا گرفت که پسران پدر را در قلعه آگرا حبس خانگی کردند و او را ۸ سال تا پایان عمرش همانجا نگه داشتند.

شاه جهان در ۷۴ سالگی در آگرا درگذشت.