کارزار پرهیز از لیوان یکبار مصرف قهوه در آلمان
۱۳۹۸ خرداد ۱, چهارشنبه
سونیا شولتزه، وزیر محیط زیست آلمان می‌گوید ترک عادت استفاده از وسایل یک بار مصرف در کشور، مستلزم همت و برنامه است. آماری که خانم شولتزه به روزنامه‌نگاران اعلام کرد، ترسناک است: ساعتی ۳۲۰هزار لیوان پلاستیکی قهوه در آلمان دور انداخته می‌شود.
نصف بیشتر این لیوان‌ها از ترکیب کاغذ و پلاستیک ساخته شده‌اند و باقی کاملا پلاستیکی هستند. اما وجه اشتراک این لیوان‌ها که تعدادشان در سال به دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون عدد می‌رسد، غیرقابل بازیافت بودن آنهاست، یعنی همه آنها روانه سطل آشغال شده و به انبوه زباله‌ها می‌پیوندند. در واقع و آن طور که وزیر محیط زیست می‌گوید: «به جنگل، چمن‌زار، طبیعت، خاک، ساحل یا نهایتا دریا و اقیانوس وارد می‌شوند.»
تنها نکته مثبت در آمار کنونی، این است که منحنی مصرف لیوان‌های یکبار مصرف در آلمان تصاعدی نیست و تقریبا ثابت مانده‌است. مثلا پنج سال پیش، هر ساعت ۳۰۰ هزار لیوان پلاستیکی در کشور دور انداخته می‌شد.
۲۳ سال قهوه "بخر و ببر"
اگر به ۲۰ سال قبل برگردیم، خواهیم دید که فرهنگ مصرف مردم آلمان چقدر تغییر کرده است. اولین قهوه‌های (Coffee to go) در سال ۱۹۹۶ باب شدند. در واقع، این قهوه‌ها در آن زمان قهوه سرپایی بودند (Coffee to stay)، نه قهوه برای نوشیدن در راه. بیشترین مصرف‌کنندگان قهوه "بخر و ببر" نیز جوانانی هستند که قهوه خود را در راه رفتن به مدرسه یا دانشگاه می‌نوشند.
سازمان محیط زیست آلمان پیشنهاد کرده که برای کاهش زباله‌های پلاستیکی، هر لیوان قهوه ۲۰ سنت و درپوش آن ۱۰ سنت قیمت داشته باشد. یعنی دکه‌های قهوه‌فروشی، قنادی‌ها، سوپرمارکت‌ها و پمپ‌بنزین‌ها پس از این لیوان قهوه را با گرویی به خریدار بدهند.
خانم بتینا رشنبرگ از سازمان فدرال محیط زیست آلمان می‌گوید لیوان‌های جایگزین دستکم ۱۰ مرتبه قابل مصرف خواهند بود و تنها با دریافت ۳۰ سنت اضافی می‌توان مانع دور انداخته شدن آنها شد.
وزیر محیط زیست آلمان می‌گوید در آینده، مالیات بیشتری از تولیدکنندگان لیوان‌های یکبار مصرف قهوه اخذ خواهد شد. این امر می‌تواند مشمول سایر تولیدات پلاستیکی و یکبار مصرف دیگر مانند قاشق، چنگال، نی‌نوش یا گوش‌پاک‌کن هم بشود. اتحادیه اروپا پیشتر و طی مصوبه‌ای، تولید این وسایل و همچنین لیوان‌های پلاستیکی قهوه را از سال ۲۰۲۱ ممنوع کرده است.
ظروف یکبار مصرف و زباله‌های شهری
اما برای حزب "سبزها" این تصمیم، یک اقدام دیرهنگام است. آنتون هوفرایتر، رئیس فراکسیون این حزب در مجلس سراسری آلمان می‌گوید: «آلمان هنوز هم بزرگترین تولیدکننده زباله مربوط به بسته‌بندی کالاها در کل اروپاست. دولت باید به اتلاف انرژی و استفاده از مقوا و پلاستیک برای لیوان‌های قهوه پایان دهد.»
راه حل اخذ گرویی می‌تواند اقدام جذابی باشد زیرا لیوان‌های یک بار مصرف، در جمع‌آوری زباله‌های شهری نیز یک معضل شده‌اند. حدود ۱۵ درصد از حجم زباله‌های خیابانی و اماکن عمومی را این لیوان‌ها تشکیل می‌دهند و به عبارت دیگر، سالانه هشت میلیون سطل آشغال عمومی در آلمان تنها با این لیوان‌ها پر می‌شود.
گرویی گرفتن از کیسه‌های خرید پلاستیکی، یک نمونه موفق در کاهش مصرف بود. سه سال قبل همه فروشگاه‌های آلمان ملزم شدند که برای این کیسه‌ها از خریدار پول بگیرند. پس از این تصمیم، سرانه مصرف کیسه‌ها از ۴۵ عدد در سال ۲۰۱۶ به ۲۹ عدد در سال ۲۰۱۷ رسید.