۱۰۰ سالگی بطری کوکاکولا؛ بطری کمرباریکی که جهانی شد

شکی نیست که بسته‌بندی یک کالا گاهی به اندازه خود محتوا مهم است. بطری کمرباریک کوکاکولا را می‌توان در زمره این بسته‌بندی‌ها به حساب آورد. برخی حتی بر این باورند که طعم کوکاکولا تنها در بطری شیشه‌ای دلچسب است و نوشیدن آن از قوطی یا بطری پلاستیکی طعم واقعی این نوشابه را منتقل نمی‌کند.

بر اساس تحقیقات انجام شده، نام کوکاکولا که زینت‌بخش بطری‌ها و قوطی‌هاست، بعد از کلمه‌ی اوکی (Okay) شناخته‌‌شده‌ترین کلمه در جهان است.

قدمت خود نوشابه کوکاکولا به مراتب بیشتر از بطری معروف آن است و عرضه آن به حدود ۱۳۰ سال پیش برمی‌گردد. در آن زمان شربتی با هدف درمان سردرد و افسردگی به بازار آمد که در نهایت تبدیل به محبوب‌ترین نوشیدنی در جهان شد.

طعم این نوشابه آمریکایی را حتی چهره‌هایی در جهان چشیده‌اند که از مخالفان سرسخت سرمایه‌داری و مبارزان "ضدامپریالیسم" بوده‌اند. یکی از آنها چه‌گوارا است.

نوشابه کوکاکولا در نخستین سال‌ها در بشکه نگهداری و در لیوان به مشتریان عرضه می‌شد تا این که صاحب‌امتیازان این نوشیدنی برای راحت‌تر کردن کار فروش و توزیع بطری‌های مخصوصی را برای این نوشیدنی سفارش دادند که در طول زمان دستخوش تغییر و تحول شد.

صاحبان این شرکت در نهایت از طراحان خواستند که بطری‌ای‌ شیشه‌ای بسازند که هر کسی آن را در تاریکی هم با لمس کردن بتواند تشخیص دهد و از آن گذشته به آسانی قابل کپی‌برداری نباشد. طراحان برای طرح خود کوشیدند که از برگ‌های کوکا و کولا الهام بگیرند که از گیاهان بومی آمریکای جنوبی و آفریقا محسوب می‌شوند و در ساخت این نوشابه به کار گرفته می‌شوند.

به این ترتیب بطری کمرباریک کوکاکولا متولد شد و یکصد سال پیش در روز ۱۶ نوامبر ۱۹۱۵ در اداره ثبت اختراعات به ثبت رسید. تصویری از سند ثبت بطری معروف کوکاکولا.

یکی از راز‌های مهم، و در واقع راز به مراتب بزرگتر و با اهمیت‌تر کوکا‌ کولا، دستور تهیه‌ی آن است؛ روشی که تا به امروز تنها عده‌ی اندکی از آن خبر دارند و گفته می‌شود در یک گاوصندوق در بانکی در آتلانتا نگهداری می‌شود. در یک چهارم لیتر کوکاکولا ۲۷ گرم قند وجود دارد؛ چیزی معادل ۹ حبه قند.

جنگ جهانی دوم کوکاکولا را به یک برند جهانی تبدیل کرد؛ البته از طریق کوله‌های سربازان آمریکایی. در سال ۱۹۴۲ ژنرال آیزنهاور (تصویر) شخصا دستور داد تا سه میلیون بطری کوکاکولا به اروپا صادر شود تا از این راه سربازان آمریکایی با نوشیدن این "بمب انرژی شیرین" تقویت شوند.

کوکاکولا بعد از پایان دوران جنگ سرد و از میان رفتن پرده‌ی آهنین میان شرق و غرب به سرعت توانست جای خود را در پهنه‌ی جغرافیایی شرق سابق باز کند. یک روز بعد از فروپاشی دیوار برلین کمپانی کوکاکولا در برلین شرقی و دیگر شهرهای شرق آلمان به طور رایگان بین مردم کوکاکولا پخش می‌کرد.

شکی نیست که روش‌های هوشمندانه بازاریابی و تبلیغ برای کوکاکولا نقش تعیین‌کننده در معروف کردن این محصول داشته، اما نباید از نقش بسته‌بندی خوش‌دست و طرح سرزنده‌ی علامت کوکاکولا (نوشته‌ای سفید بر سطح قرمزرنگ) غافل ماند.

نوشابه و بطری کوکاکولا الهام‌بخش برخی از هنرمندان نیز بوده است، از جمله اندی وارهول که چندین تابلو با سوژه کوکاکولا خلق کرد. یکی از این تابلوها در سال ۲۰۱۳ به قیمت حدود ۶۰ میلیون دلار به فروش رفت.

بیلی وایلدر، کارگردان معروف هالیوود نیز در سال ۱۹۶۱ کوکاکولا را دستمایه یکی از آثار خود قرار داد و فیلم تماشایی "یک‌، دو، سه" با بازیگری هورست بوخهولتز (دوم از راست) را ساخت. این فیلم طنز درباره رئیس جاه‌ طلب شعبه کمپانی کوکاکولا در آلمان غربی سابق است که آرزو دارد، رئیس کل شعبه‌های کوکاکولا در اروپا شود.

ناگفته نماند که شماری از بحث‌های حقوقی جنجال‌ برانگیز بر سر شیشه‌ی بطری کوکاکولا نیز به تاریخ پیوسته و از مواردی است که دانشجویان رشته حقوق در آمریکا در دوران تحصیل خود باید آن را بیاموزند. یکی از معروف‌ترین این موارد شکایتی است که یک پیشخدمت در سال ۱۹۴۴ از شرکت کوکاکولا کرد، چرا که شیشه کوکاکولا در دست او ترکیده بود.