یاسمین طباطبایی در نقش همدست یک دلال اسلحه

راه‌یافتن به تلویزیون برای هنرپیشه‌های سینما در آلمان، کار چندان ساده‌ای نیست. مشکل‌تر از آن دست‌یافتن به نقشی در یکی از سریال‌های پربیننده‌ی آن‌ است. هنرپیشه ۳۹ ساله ایرانی تبار مقیم آلمان، یاسمین طباطبایی از این هفت خوان عبور کرده‌است و در کنار هنرپیشه‌ی پر آوازه‌ی آلمانی، ایریس بربن(Iris Berben) در فیلم تلویزیونی "آن روز فرا خواهد رسید" نقش بازی می‌کند. ایریس بربن در این فیلم مثل همیشه در نقش سر کارآگاه پلیس جنایی با نام "روزا روت" (Rosa Roth) ظاهر می‌شود. این فیلم تلویزیونی سه بخشی که از روی سریال معروف آمریکایی "۲۴" الگوبرداری شده، به مناسبت ده سالگی سریال جنایی "روزا روت" برنامه ریزی و از سوی کانال دوم سیمای آلمان ZDF تهیه شده است. هنرپیشه موفق ایرانی، شهره آغداشلو در چند قسمت از سریال تلویزیونی "۲۴" در نقش مادر تروریستی اسلامی ظاهر می‌شود. یاسمن طباطبایی در فیلم تلویزیونی "آن روز فرا خواهد رسید" که در هفته‌ی ۲۳ تا ۲۸ آپریل امسال (۲۰۰۷) از کانال دوم پخش می‌شود، همدست یک دلال اسلحه‌ی اهل هلند است و بدون آن که خم به ابرو بیاورد، مثل آب خوردن آدم می‌کشد.

فشنگ غیرعادی

ساختار فیلم سه بخشی "آن روز فرا خواهد رسید" بر پایه نوع جدیدی از فیلم‌های جنایی ـ تلویزیونی بنا نهاده شده‌‌ است: ویژگی اول این که چند ماجرا به گونه‌ای هم‌زمان رخ می‌کنند، بدون آنکه در پایان هر بخش به سرانجام برسند. دوم اینکه فرو-و-فرارفت‌های هیجان انگیز و پر کشش آن در محدوده‌ی زمانی ۲۷۰ دقیقه تنظیم شده‌اند، نه ۹۰ دقیقه. این تنها ساختار فیلم نیست که از چارچوب نرم‌های عادی فراتر می‌رود، داستان آن نیز پر از حوادث و عناصر غیرعادی است: در فرودگاه شیپل آمستردام مردی که جنون دزدی دارد، تصادفا چمدانی را به سرقت می‌برد که در آن فشنگ جدیدی پنهان است. این فشنگ که بدون فلز ساخته شده، درست مثل یک فشنگ عادی عمل می‌کند. بلافاصله ماموران سازمان امنیتی و پلیس جنایی آلمان (از طرف این یکی: روزا روت) در محل حاضر می‌شوند. معما این است که آیا اسلحه‌ای هم برای این نوع فشنگ وجود دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، تمام اقدامات پیشگیرانه‌ی پلیس برای مبارزه با تروریست‌های اسلامی که دائم در صددند به چنین اسلحه‌هایی دست یابند، نقش بر آب است. در این میان ناگهان منشی روزا روت ربوده می‌شود و یکی از مجرمینی که روت چند سال پیش دستگیر کرده و محکوم شده‌بوده‌، از زندان می‌گریزد.

هم زمان با این حادثه ناگوار که به "بیکار شدن روزا روت" می‌انجامد، واسطه‌های اهل ترکیه با دلال اسلحه‌ی هلندی‌، (ماریو آدورف Mario Adorf) وارد مذاکره‌ می‌شوند تا اسلحه‌ی جدید را برای تروریست‌های اسلامی بخرند. یاسمین طباطبایی در نقش "آدم کشی خونسرد" جاده را برای دلال هلندی صاف می‌کند.

نقش منفی و لیسیدن کفش

این اولین باری نیست که یاسمین طباطبایی، در نقشی "منفی" ظاهر می‌شود. او پیش از آن در فیلم‌های راهزنان و چهار دقیقه (کارگردان: کریس کراوز) نیز به عنوان "زندانی‌ای مزاحم" ظاهر شده بود. طباطبایی در فیلم راهزنان نه تنها خود را به مثابه هنرپیشه‌ای با استعداد، بلکه به عنوان خواننده و آهنگ سازی برجسته نیز به ثبوت رساند. زیرا موسیقی و ترانه‌های این فیلم را که برای کارگردانش کاتیا فون گارنیر، شهرتی جهانی به ارمغان آورد، او ساخته بود. طباطبایی در این "فیلم جاده ای" همراه کاتیا ریمن، هنرپیشه معروف آلمانی هنرنمایی می‌کند و با بازی درخشان و ترانه‌هایی که در زمانی کوتاه در صدر جدول "بهترین آهنگ های روز" آلمان قرار گرفتند، جایزه‌ی "صفحه طلایی" اروپای سال ۱۹۹۷ را نیز به خود اختصاص داد. هنوزهم این ترانه‌ها از کانال‌های متعدد رادیوهای آلمان پخش می‌شوند.

در فیلم چهار دقیقه طباطبایی در نقشی جنبی و تنها در چند صحنه ظاهر می‌شود. با این حال نقشش در حاد کردن درگیری‌های قهرمان فیلم و پیش بردن جریان داستان ‌تاثیر بسزایی دارد.

یکی از فیلم‌های جنجالی‌ای که طباطبایی در آن بازی کرده، فیلم "Late Show" (کارگردان: هلموت دیتل) است. در این فیلم طباطبایی، نقش زن جاه‌طلبی را بازی می‌کند که تشنه‌‌ی قدرت است و برای دستیابی به آن تن به هر کاری می‌دهد، حتی لیسیدن کفش رئیسش! طباطبایی این صحنه را چنان ماهرانه بازی می‌کند که تحسین اغلب منقدین را در نقدهایی که بر این فیلم نوشته‌اند، بر‌می‌انگیزد: وقتی این زن بانفوذ تحقیرشده کمرراست می‌کند، انگار که دیگر فاقد جسم است و وجودش تنها از یک حس قوی که آن را با نگاه منتقل می کند، سرشار است: نفرت مطلق.

رسالتی آهنگین و خطر انتقاد

"نگاه" در ترانه‌ها و آهنگ‌هایی که طباطبایی می‌سراید و اجرا می‌کند، نیز نقش برجسته‌ای دارد. از جمله در آلبوم

Only Love" " که در ماه مارس به صورت Solo-CD در آلمان به بازار آمد. از کارهای تازه‌ی او هم چنین تدوین موسیقی فیلم کوتاه "پاره‌های قلبم" به کارگردانی پتر شتاوخ است که در آن نقش اول را نیز بازی می‌کند. با این که طباطبایی می گوید "هنرپیشگی، زندگی، حرفه و رسالت من است"، در حال حاضر بیشتر در صحنه موزیک فعالیت است.

بازی در سریال "آن روز فرا خواهد رسید"، هرچند از جمله کارهای "جنبی" طباطبایی به حساب می‌آید، ولی ممکنست پی آمدهای "اصلی‌ای" با خود به همراه بیاورد. از جمله این که به خاطر بازی در نقش "آدم کشی که به تروریست‌ها کمک می‌کند"، از سوی هم‌وطنان درون و برونمرزی مورد انتقاد شدید قرار بگیرد. شهره آغداشلو نیز زمانی به دلیل بازی در سریال "۲۴" و به بهانه‌ی "ترویج تصاویر کلیشه‌ای منفی" در مورد ایرانی‌ها شدیدا مورد غضب برخی از هم‌میهنانش قرار گرفت. شاید لذت بازی در کنار هنرپیشگان برجسته و کهنه‌کاری مثل ماریو آدورف، ایریس بربن، سیلوستر گروث و دیگران به این خطر بیارزد.