گزارش سیپری: آمریکا همچنان پیشتاز صدور تسلیحات است
۱۳۹۸ اسفند ۱۹, دوشنبه
جهان در آتش جنگ و درگیری می‌سوزد و تازه‌ترین گزارش مؤسسه پژوهش‌های صلح در استکهلم، موسوم به سیپری از رونق چشمگیر بازار فروش تسلیحات در جهان حکایت دارد.
طبق این گزارش ایالت متحده آمریکا از لحاظ صدور تسلیحات همچنان پیشتاز است و در رتبه نخست قرار دارد و عربستان سعودی نیز از سوی دیگر بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان محسوب می‌شود.
در این گزارش آمار و ارقام بازه زمانی پنج‌ساله (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹) با دوره‌ی پنج‌ساله پیش از آن (۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴) مقایسه شده‌اند.
پژوهش‌های مؤسسه سیپری نشان می‌دهد که حجم معاملات تسلیحاتی در جهان در عرض پنج سال گذشته پنج درصد در مقایسه با بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ و حتی ۲۰ درصد نسبت به بازه زمانی ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ افزایش یافته است. البته افزایش حجم این معاملات در مناطق گوناگون جهان متفاوت بوده است.
بنا بر گزارش سیپری میزان فروش تسلیحات به منطقه بحران‌زده خاورمیانه در عرض پنج سال گذشته ۶۱ درصد افزایش یافته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
پیتر وزه‌مان (Pieter Wezeman)، کارشناس مسائل تسلیحاتی در مؤسسه سیپری در گفت‌وگو با دویچه وله این روند را با توجه به درگیری‌های گوناگون حاکم در خاور میانه و نزدیک و همچنین خطر بالا گرفتن تنش میان ایران و عربستان سعودی بسیار نگران‌کننده خوانده است.
گزارش مؤسسه سیپری حاکی است که ایالات متحده جایگاه خود به عنوان صادرکننده شماره یک تسلیحات در جهان تثبیت کرده و میزان فروش تسلیحات خود را ۲۳ درصد افزایش داده است.
بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات از آمریکا عربستان سعودی است. امارات متحده عربی نیز در این رتبه‌بندی در مقام سوم قرار دارد.
پژوهش‌های مؤسسه سیپری نشان می‌دهد که یک سوم تسلیحاتی که در سراسر جهان معامله می‌شوند، ساخت آمریکا است.
به گفته پیتر وزه‌مان ایالات متحده از یک‌سو از صنایع تسلیحاتی بزرگی برخوردار است و می‌کوشد که از ظرفیت‌های تولید این صنایع تا اندازه ممکن سود جوید. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که فروش تسلیحات برای دولت آمریکا بخشی مهم از سیاست خارجی و امنیتی این کشور محسوب می‌شود.
این کارشناس مسایل تسلیحاتی در گفت‌وگو با دویچه وله اضافه می‌کند: «آمریکا اسلحه صادر می‌کند تا دوستانی بیابد، هم‌پیمانانی پیدا کند و همچنین اطمینان داشته باشد که با کشورهای دیگر می‌تواند در راستای عملیات نظامی همکاری کند».
روسیه همچنان در رده‌بندی بزرگ‌ترین صادرکنندگان تسلیحات در مقام دوم قرار دارد، اگر چه حجم صدور تسلیحات از این کشور در طی پنج سال گذشته ۱۸ درصد در مقایسه با بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ کاهش یافته است.
فرانسه جایگاه خود به عنوان سومین فروشنده مهم تسلیحات در جهان تثبیت کرده و حجم صادرات خود در زمینه تسلیحاتی را توانسته است در عرض پنج سال گذشته ۷۲ درصد افزایش دهد.
به گفته ماکس موچلر، کارشناس علوم سیاسی در مرکز تحقیقاتی BICC در شهر بن در آلمان، افزایش حجم صدور تسلیحات فرانسه از فروش موفقیت‌آمیزهواپیمای جنگنده "رافال" ناشی می‌شود.
او در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید: «فرانسه در این راستا قراردادهای کلانی منعقد کرد، به ویژه با مصر، قطر و هند و طبیعی است که صدور تسلیحاتی پیچیده و مدرن مانند هواپیماهای جنگنده یا ناوهای جنگی سبب می‌شود که حجم فروش نیز به طور چشمگیری افزایش یابد».
آلمان همچنان چهارمین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان به شمار می‌رود، اگر چه دولت آلمان می‌کوشد سیاست‌های خود در زمینه صدور تسلیحات را "سختگیرانه" نشان دهد.
میزان صدور تسلیحات از آلمان در طی پنج سال گذشته ۱۷ درصد در مقایسه با بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ افزایش پیدا کرده است.
این افزایش می‌توانست به مراتب بیشتر باشد، چرا که آلمان در از پائیز ۲۰۱۸ به این سو فروش اسلحه به عربستان سعودی را به خاطر ماجرای قتل جمال خاشقجی متوقف کرده است.
ماکس موچلر، کارشناس علوم سیاسی در مرکز تحقیقاتی BICC در مورد فروش تسلیحات از آلمان می‌گوید: «نکته جالب توجه این است که آلمان مقادیر زیادی تسلیحات به کشورهای ثالث، یعنی کشورهایی که عضو ناتو نیستند، صادر می‌کند. برای نمونه الجزایر سومین واردکننده بزرگ تسلیحات از آلمان است».
به گفته موچلر قطر و مصر نیز در دوره‌های اخیر از خریداران مهم تسلیحات ساخت آلمان بوده‌اند. به غیر از سال ۲۰۱۹ باید اذعان داشت که نیمی از تسلیحات آلمان به کشورهای ثالث صادر شده است؛ کشورهایی که از جمله به خاطر نقض حقوق بشر بحث‌برانگیز بوده‌اند.
مؤسسه پژوهش‌های صلح سیپری در گزارش‌های خود می‌کوشد روند معاملات تسلیحاتی در جهان را با تکیه بر آمار و ارقام دنبال کند. طبق ارزیابی پیتر وزه‌مان، کارشناس این مؤسسه، میزان این معاملات در جهان بر سالانه ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار بالغ می‌شود.