گزارش تصویری از مراسم رونمایی کتاب تازه داریوش شایگان

در مراسم شب بخارا، بهاءالدین خرمشاهی، مصطفی ملکیان، کامران فانی، ایرج‌ پارسی‌نژاد، علی دهباشی، تورج اتحادیه و محمدمنصور هاشمی سخنرانی کردند.

در این مجموعه خلاصه‌ای از گفته‌های سخنرانان این مراسم به همراه تصاویر مراسم رونمایی کتاب تازه داریوش شایگان را می‌توانید ببینید و بخوانید.

علی دهباشی: « نیم قرن است دکتر شایگان با نگاه تاریخی فلسفی، گاه عرفانی‌اش واقعیت‎های پیچیده و متناقض دوران و جامعه‌ ایران را به ما نمایانده است. آثار دکتر شایگان در یک حوزه‌ پژوهشی معین نبوده، ولی در هر زمینه‎ای کار کرده، آثار درخشانی خلق کرده است. اگر به معماری پرداخته، بهترین‎ها را برای معماری ایران و فاجعه‎ای که برایش پیش آمده، نوشته است.» عکس: تورج اتحادیه، مدیر نشر فروزان (چپ)، علی دهباشی

علی دهباشی: «شایگان ۴۵ سال پیش "آسیا در برابر غرب" را منتشر کرد و اکنون به نگاه "شکسته" و "افسون‎زدگی" رسیده است. سرانجام بخشی از دکترین وی در زمینه مسائل هنری اعم از نقاشی، عکاسی، معماری و فلسفه‌ هنر در کتاب "در جست‎وجوی فضاهای گمشده" نهفته است. در این‌جا دکتر شایگان به واقع به عنوان یک فیلسوف فلسفه‌ هنر در حد و معیار جهانی، به مسائل هنر و معماری و نقاشی و شعر سرزمین خود نگریسته است.»

بهاءالدین خرمشاهی: «این کتاب دیده‏گشاست و خواننده را با بینش‏های حیرت‏آور ایشان درگیر می‎کند... ایشان چهار شهر را بیشتر نور می‏تابانند و درباره‎شان بحث می‏کنند: وین هست، رُم هست و پاریس قرن نوزدهم هست و اصفهان. اصفهان هنوز نصف جهان هست و هنوز سرجایش هست.» عکس: خرمشاهی (راست)، عباس کیارستمی (وسط) و مصطفی ملکیان (چپ)

مصطفی ملکیان: «به نظر من شایگان یک نسبی‎انگار و در عین حال یک مطلق‌گراست. یعنی به لحاظ اندیشگی و به لحاظ معرفتی همه چیز را در یک نسبیتی غوطه‎ور می‎بیند اما به لحاظ عاطفی و حسی و هیجانی از این نسبیت خوشش نمی‎آید و دنبال نوعی مطلق است.»

کامران فانی: «مقالات شایگان جز اطلاعاتی که به خواننده می‎دهد، شما را در برابر یک اثر هنری قرار می‎دهد که باید شیفته‎اش بشوید. باید از زیبایی‎اش لذت ببرید. و بیش از آن که به دانشی اضافه کند، به بینشی اضافه می‎کند. در مجموعه مقالاتی که تحت عنوان "در جست‎وجوی فضاهای گمشده" منتشر شده شما با چنین فرم‎هایی رو به رو می‎شوید. اینجاست که فرم نیز اهمیت و ارزش پیدا می‎کند.»

ایرج کلانتری: «تمام مشکلات و به هم ریختن ارزش‎های زیباشناختی در این کتاب مطرح می‎شود ، یک رابطۀ علت و معلولی دارد و آن مسائل در واقع اجتماعی است. این کتاب، ادبیات بسیار زیبایی دارد و می‎تواند سرمشق فوق‎العاده‎ای باشد برای افرادی که وارد موضوعات نقد می‎شوند.»

ایرج پارسی‌نژاد: «داریوش شایگان در ایران و جهان یک نام است. این را با علم و آگاهی می‎گویم . ایشان سال ۱۳۴۲ آمدند به ایران... هر جا که رفتم در آفاق عالم، آدمی دیدم صاحب کمالات و علم و دانش از من سراغ داریوش شایگان را می‎گرفت و من واقعاً حس کردم چه ایرانی با افتخاری هستم.» پارسی‌نژاد در ادامه سخنانش به تک تک مقالات کتاب اشاره کرد و چند جمله‎ای دربارۀ هر یک سخن گفت.»

محمد منصور هاشمی: «این کتاب درباره هنر یا به عبارت دقیق‌تر اثری است تکوین‌یافته در حال و هوای هنر و آثار هنری. شایگان متفکر است و نگاه متفکر با امور و اوضاع و اشیاء به گفتگو می‎نشیند و به آنها بُعد می‎دهد. در این کتاب آنچه مجال این گفتگو و ژرف نگری را فراهم آورده نه سیاست و اجتماعیات که هنر بوده است و این تناسب تام دارد با نحوه نگاه شایگان و شیوه نگارش او و بخش قابل توجهی از دغدغه‌های فرهنگی اش.»

داریوش شایگان: «بیشتر مقالاتی که در این کتاب گردآوری شده‎اند، در اصل به زبان فرانسه به نگارش درآمده و طی دهه‎های اخیر در مجلات و مجموعه‎های مختلف فرانسه زبان به چاپ رسیده‎اند، برخی دیگر مستقیماً به زبان فارسی به رشته تحریر درآمده‎اند. از جمله مقاله هالۀ بازیافته که درباره زنده یاد بهمن جلالی است و مقاله آیدین آغداشلو که به دو زبان فارسی و فرانسه نوشته شده.»

شایگان: «۲۰ سال پیش در واشنگتن به دیدار نمایشگاهی در گالری ملی هنر رفتم که به مناسبت پانصدمین سالگرد کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب برپا بود. در این نمایشگاه همه فرهنگ‌های مقارن با پایان قرن پانزدهم در طیفی گسترده یک‌جا گرد آمده بودند. در برابر وفور، غنا و شکوه اشیای به نمایش درآمده به راستی مبهوت بودم و بیش از همه در برابر لئوناردو داوینچی مبهوت شدم.» عکس: داریوش شایگان و عباس کیارستمی