موضوع به نوعی از حرکت جدید در بین مارها برمیگردد، حرکتی که دانشمندان از آن به عنوان "حرکت کمندی" یاد کردهاند.
پژوهشگران در مقالهای که درباره یکی از انواع قمچه ماران در نشریه تخصصی "کارنت بایولوژی" منتشر کردهاند، مشاهدات خود را از این نوع حرکت جدید در بین مارها تشریح کردهاند.
پژوهشگران در جزیزه گوآم شاهد نوعی از بالا رفتن یکی از انواع قمچه ماران از درختان بودهاند. تا کنون چهار نوع حرکت در بین مارها تشخیص داده شده بود. بنابراین، نوع پنجم حرکت مارها نیز اکنون مشاهده و ثبت شده است.
چهار نوع حرکت مارها عبارتند از حرکت موجی که عمدتا به شکل "S" صورت میگیرد و مار از این طریق میتواند به سمت جلو حرکت کند.
حرکت نوع دوم از نوع حرکت کرمهای پیلهساز است. مارها از این طریق نیز میتوانند به سمت جلو حرکت کنند.
به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
نوع سوم حرکت مارها، حرکت به پهلو است و مار از طریق ایجاد پیچش در بدن خود به سمت راست یا چپ حرکت میکند.
نوع چهارم از حرکت مارها، آمیزهای از سه حرکت پیشین است. مارها با حرکت آکاردئونی پیکر خود را جمع کرده و به سرعت منبسط میکنند.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
اینلند تایپن سمیترین مار جهان است که در استرالیا زندگی میکند. محققان برآورد میکنند که سم موجود در یک نیش این مار توانایی کشتن حداکثر صد مرد را دارد. سم این مار به ویژه برای کشتن جانوران خونگرم نظیر انسان جواب میدهد و اختلالات جدی در سیستم عصبی، خون و عضلات قربانی به وجود میآورد.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
نیش مار جعفری (با نام علمی Echis) به خودی خود کشنده نیست زیرا ۹۰ درصد افرادی که این مار نیششان زده و درمان نشدهاند، زنده میمانند. با این حال مار جعفری کشندهترین مار جهان به شمار میرود، برای اینکه بسیار تهاجمی و سریع است و اغلب نیش میزند. برای همین هم اغلب نیش آن منجر به مسمومیت و مرگ میشود. باید به این نکته توجه داشت که مرگبارترین لزوما به معنای سمیترین نیست.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
آناکوندا به خانواده مارهای بوآ تعلق دارد. این گونه از مارها در مردابهای تاریک و عمیق جنگلهای آمریکای جنوبی زندگی میکنند. برخی از مارهای آناکوندا حداکثر ۸/۸ متر طول و ۲۰۰ کیلوگرم وزن دارند. به طور متوسط یک مار آناکوندا ۴ متر طول و ۳۰ کیلو وزن دارد. آناکوندا به دور بدن قربانیان خود میپیچد و آنها را آرام آرام درهم میفشارد به طوری که قربانی در نهایت خفه شده و جان میدهد.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
مار آناکوندا در مقابل مار تیتانوبوآ هیچ است. تیتانوبوآ که در دوره ماقبل تاریخ میزیسته، تا ۱۳ متر طول و ۱۱۳۵ کیلوگرم وزن داشته است. در این عکس یک مار پایتون را روی یکی از مهرههای ستون فقرات مار تیتانوبوآ میبینید. استخوانهای فسیلشده این مار در کلمبیا کشف شد. گمان میرود که تیتانابوآ حدود ۴۰ میلیون سال پیش در نزدیکی آب زندگی میکرده است.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
طول این مار حداکثر به ده متر میرسد و به گفته کسی که آن را پیدا کرده، کلفتیاش به اندازه یک عدد اسپاگتی است. این مار که به نام مار قیطانی باربادوس خوانده میشود از موریانهها و لارو مورچهها تغذیه میکند و همانطور که از نامش پیداست، در جزیره باربادوس در دریای کارائیب زندگی میکند. این گونه از مارها را استیون بلر هجز، استاد دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۲۰۰۸ کشف کرد.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
استخوانهای فک مار برای خوردن شکارهای بزرگ که اندازهشان به دو برابر اندازه مار میرسد، به راحتی جابهجا میشوند. در سال ۲۰۰۵ یک مار پایتون هندی در پارک ملی اورگلیدز در ایالت فلوریدا زمانی که قصد داشت یک تمساح را به طور کامل ببلعد ترکید. از میان بدن ترکیده این مار دم تمساح بیرون زده بود.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
عکسی که میبینید از یک مار زهرافکن گرفته شده است. شکل و رنگ سر این مار شباهت زیادی به یک برگ خشکیده دارد که توانایی بسیار خوبی را برای استتار روی زمینهای جنگلهای بارانی آفریقا فراهم میکند. مار زهرافکن بزرگترین دندانهای نیش را میان مارها داراست که حداکثر به ۵ سانتیمتر میرسد. زهر آن هم بسیار قوی است. با این حال این خزنده خوی تهاجمی ندارد و تنها تعداد بسیار اندکی از انسانها را نیش میزند.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
شهمار (با نام علمی Lampropeltis) سمی نیست، اما چندان تمایلی هم ندارد که موجودات دیگر از این عدم توانایی باخبر شوند. برای همین شهمارها دوست دارند چهرهای خوفانگیز داشته باشند و با ترکیب رنگی قرمز، سیاه و سفید خود شباهت زیادی به مارهای مرجانی سمی دارند؛ تقلیدی بسیار هوشمندانه!
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
حتی در صخرههای مرجانی هم میتوان مار پیدا کرد. گونهای که در تصویر میبینید با نام علمی Laticauda colubrina شناخته میشود و برای یافتن غذا و جفت مرتب به خشکی سر میزند. برخی از گونههای مارهای دریایی جزو سمیترین مارها به شمار میروند. بر خلاف ماهیها، این مارها آبشش ندارند و برای نفسکشیدن باید مرتبا به سطح آب بیایند.
-
در قلمرو مارها؛ از سمیترین تا غولپیکرترین
مار کریزوپلا (Chrysopelea) میتواند در هوا سر بخورد و برای همین به مار پرنده شهرت دارد. این گونه از مارها بدنشان را با قدرت به تنه درخت میکوبند و سپس طوری در هم میپیچند که به شکل یک بشقاب پرنده درمیآیند و در هوا سر میخورند. آنها میتوانند مسافتی به طول ۳۰ متر را در هوا طی کنند. خوراک مارهای پرنده، مارمولک، جوندگان، پرندگان و حتی خفاشها هستند. این مارها خطری برای انسانها ندارند.
اکنون پژوهشگران نوع "حرکت کمندی" را نیز در بین مارها تشخیص دادهاند. نوع قهوهای قمچه ماران در جزیره گوام، بدن خود را بر دور درختی میپیچد و تعادل خود را با اتکا بر اندام خود بر روی درخت حفظ میکند.
سر مار به سمت بالا است و مار اندک اندک با ایجاد جنبش در پیکر خود، خود را از درخت بالا میکشد. شکل قرار گرفتن مار، مثل "کمند" میماند. قمچه ماران از این حرکت خود برای شکار پرندگان بر روی درختان استفاده میکنند.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
چرخش ۲۷۰ درجهای گوش خرگوش
خرگوشها همواره گوش به زنگ هستند و با کمک قابلیتهای شنوایی خود میتوانند از چنگ جانوران شکارچی بگریزند. البته حالات گوش خرگوشها نیز نکات جالبی را بازگو میکند. اگر هر دو گوش او برافراشته باشد، یعنی خرگوش با دقت کامل و فعالانه به صداها گوش میدهد. اگر یک گوش ایستاده و یک گوش افتاده باشد، یعنی خرگوش به شکل منفعل متوجه صداها است. خرگوشها میتوانند گوشهای خود را با ۲۷۰ درجه بگردانند.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
صدایی از گوش سگها و گربهها پنهان نمیماند
سگ در مقایسه با انسان توانایی شنیدن فرکانسهای بالاتر را دارد و در مواردی که انسان چیزی نمیشنود، آنها واکنش نشان میدهند. سگها قادرند صدای پای صاحبشان را از صدای پای غریبه تشخیص دهند. گوش گربهها حتی قویتر است. گوش سگها از ۱۸ ماهیچه تشکیل شده، در حالی که گوش گربهها ۳۰ ماهیچه دارد. گربهها قادرند گوش خود را ۱۸۰ درجه بگردانند و از این رو به دشواری میتوان آنها را از پشت سر غافلگیر کرد.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
قابلیت فراصوتی خفاش
خفاشها شبها برای جهتیابی از پژواک صدا کمک میگیرند. آنها از طریق تولید اموج فراصوتی و دریافت پژواک آن میتوانند اندازه و جای دقیق اشیاء را تشخیص دهند و ردیابی کنند. گوش خفاشها افزون بر این بیش از ۲۰ ماهیچه دارد که به کمک آنها میتوانند، شکل و جهت گوشهای خود را برای دریافت دقیق پژواکها تغییر دهند.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
۱۵۰ برابر شنوایی انسان
این نوع از پوزهبیدان حتی قابلیت شنوایی بهتری از خفاش دارد و از لحاظ حساسیت شنیدن فرکانسها در بین جانوران بیرقیب است. این حشره فرکانسهایی را میشنود که ۱۰۰ هرتز بالاتر از مرز حساسیت شنوایی خفاش است. شنوایی این نوع از پوزهبیدان ۱۵۰ برابر انسان است و با کمک این قابلیت در خور توجه میتواند به موقع از چنگ شکارچیان خود بگریزد.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
حساسیت شنوایی حشرات
وقتی سوسکها و پوزهبیدانها موجهای فراصوتی دشمنان خود را میشنوند، یا میگریزند یا به شکل زیکزاک و یا مارپیچ پرواز میکنند تا جان سالم به در ببرند. برخی از جیرجیرکها و سوسکها صداهای ناخوشایندی تولید میکنند تا جانوران شکارچی را بترسانند و به عقبنشینی وادارند.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
زیردریاییهای جاندار
نهنگها نیز برای جهتیابی به هنگام شب یا در اعماق آبها از قابلیتهایی مشابه خفاشها بهره بردهاند. آنها به زیردریاییهای جانداری میمانند که با ارسال امواج صوتی و دریافت پژواک آنها حرکت میکنند و از این شیوه برای پیدا کردن خوراک و یا ایجاد ارتباط بهره میبرند.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
شنوایی از طریق آرواره
دلفینها اگر چه گوش دارند، از طریق شیوههایی جهتیابی میکنند که به شیوه خفاشها (دریافت پژواک) شباهت دارد. دلفینها از طریق پیشانی خود امواجی صوتی تولید میکنند که پژواک آنها را از طریق گیرندههای صوتی موجود در فک و آروارههایشان دریافت میکنند. با این حساب فرایند "شنیدن" نباید الزاما از طریق گوش صورت گیرد.
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
شنیدن باران قریبالوقوع
فیلها نیز با توجه به گوشهای بزرگشان از قابلیت و حساسیت شنوایی در خور توجهی برخوردارند. آنها قادرند امواج فروصوتی را که از پدید آمدن تودههای بزرگ ابر در آسمان حاصل میشوند، دریافت کنند و پیشاپیش متوجه بارانی شوند که در راه است. انسانها قادر به شنیدن این امواج نیستند. فیلها همچنین میتوانند از طریق اعصاب پاهای خود لرزشهای زمین را دریافت کنند و به عبارتی دیگر "بشنوند".
-
تواناییهای حیرتانگیز شنوایی حیوانات
جغد؛ دوربین مداربسته طبیعت
جغدها نه تنها از قابلیت تاریکبینی چشمگیری برخوردار بوده و میتوانند سرشان را ۳۶۰ درجه بگردانند، بلکه از توانایی شنوایی درخور توجهی نیز برخوردارند. وقتی جغدها پرواز میکنند، یکی از گوشهایشان صداهای زیر آنها و یکی دیگر صداهای بالایشان را میشوند. ترکیب این قابلیت با توانایی تاریکبینی به جغد این امکان را میدهد تا به هنگام شکار بسیار موفقیتآمیز عمل کند.