چند کشته در تظاهرات «اعتراض به قرآن‌سوزی» در قندهار
در پی تظاهرات خشونت‌آمیزی که روز گذشته به کشته شدن دستکم ۱۱ نفر، از جمله هفت همکار سازمان ملل، در مزار شریف انجامید، شهر قندهار در جنوب افغانستان نیز امروز شنبه (۱۳ فروردین / ۲ آوریل) شاهد درگیری‌های مشابهی بود. سخنگوی فرماندار قندهار ظهر امروز شمار کشته شدگان را ۵ نفر و تعداد مجروحان را ۷۳ نفر اعلام کرد. گزارش‌های دیگری از کشته شدن ۹ نفر در تظاهرات روز شنبه خبر داده‌اند.
اعتراض با اندکی تاخیر و اغراق؟
بنابرگزارش‌ها، تظاهرات دیروز و امروز در دو شهر شمالی و جنوبی افغانستان برای اعتراض به آنچه «قرآن‌سوزی در ایالات متحده آمریکا» عنوان شده برگزار شد. به نوشته‌ی رسانه‌های آمریکایی، اقدام مورد اعتراض تظاهرکنندگان، سوزاندن یک جلد قرآن توسط یک کشیش افراطی این کشور، تری جونز، در کلیسای کوچکی در ایالت فلوریدا بوده است.
گفته می‌شود این اتفاق دو هفته پیش با حضور جمع اندکی از طرفداران جونز در یک شهرک پرت رخ داده است. ظاهرا چند صد افغان پس از اجتماع در یکی از مسجدهای شهر و شنیدن سخنان پیشنماز که از سوزاندن صدها جلد قرآن سخن گفته بود، دست به تظاهرات زده‌اند. مسئولان محلی نیروهای طالبان را متهم می‌کنند که عمدا تجمع اعتراضی مردم را به خشونت کشانده‌اند.
«طالبان مسئول خشونت در تظاهرات»
یک سخنگوی فرماندار قندهار می‌گوید، در حوادث امروز ۱۶ مرد مسلح دستگیر شده‌اند که مردم را به اعمال خشونت‌آمیز تحریک می‌کرده‌اند. تظاهرکنندگان در قندهار به ویترین شماری از مغازه‌ها حمله برده‌اند و چند خودرو را به آتش کشیده‌اند. فرماندار بلخ، عطا محمد نور، روز گذشته به خبرنگاران گفت، در مزار شریف افراد طالبان در میان تظاهرکنندگان نفوذ کردند و با تغییر مسیر، آنها را به جلوی دفتر سازمان ملل در این شهر کشانده‌اند.
برابر گزارش‌های دریافتی از افغانستان، تجمع اعتراضی روز جمعه در مزارشریف پس از آن به خشونت کشیده شد که عده‌ای از میان تظاهرکنندگان به سوی نیروهای محافظ مقر سازمان ملل تیراندازی کردند. سخنگوی سازمان ملل می‌گوید، چهار تن از کشته‌شدگان تابعیت نپالی داشته و جزو نیروهای انتظامی مقر بوده‌اند. یک خلبان زن از نروژ و دو کارمند سازمان ملل از کشورهای سوئد و رومانی نیز در میان قربانیان هستند. در تیراندازی متقابل نیروهای انتظامی چهار تظاهرکننده نیز کشته شده‌اند.
شعار علیه آمریکا و کرزای
بنابر گزارش‌ها معترضان در قندهار علیه آمریکا و حامد کرزای، رئیس جمهور افغانستان، شعار داده‌اند. کشیش افراطی آمریکایی سال گذشته اعلام کرده بود قصد دارد در سالروز حمله‌های تروریستی ۱۱ سپتامبر برنامه‌های قرآن‌سوزی را در شهرهای مختلف سازمان بدهد. او پس از اعتراض‌های شدید در آمریکا و واکنش‌های منفی بین‌المللی از این اقدام منصرف شد.
"قرآن‌سوزی" تری جونز پیش از تظاهرات خشونت‌آمیز در مزارشریف انعکاس چندانی در رسانه‌های جهان نداشت. رئیس جمهور افغانستان چند روز پیش به این ماجرا اشاره کرده و از سازمان ملل خواستار محاکمه‌ی عاملان "قرآن‌سوزی" به جرم اهانت به دین شده بود. رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز دهم فروردین این اقدام را موهن و نفرت انگیز خواند و دولت آمریکا را مسئول آنچه "اشاعه تنفر مذهبی" عنوان شده دانست.
واکنش شورای امنیت
یک روز پیش از تظاهرات خونین مزار شریف (پنجشنبه، ۱۱ فروردین) کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در یک نشست اضطراری که در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد اقدام تری جونز و هوادارانش را محکوم کردند. این سازمان با انتشار بیانیه‌ای ضمن ابراز تاسف از آنچه "اقدامی افراطی" خوانده هشدار داد: «چنین اقداماتی می‌تواند به صلح، امنیت و ثبات جهانی خلل وارد كند.»
در همین حال حمله به مقر سازمان ملل در افغانستان و کشته شدن شماری از کارکنان این نهاد واکنش‌های وسیعی را در سطح جهان در پی داشته است. روز جمعه، ۱۵ عضو شورای امنیت در قطعنامه‌ای که به اتفاق آراء به تصویب رسید حمله به مقر سازمان ملل در مزار شریف را به شدت محکوم کردند و از دولت افغانستان خواستند ضمن پیگرد عاملان این جنایت، امنیت همکاران این سازمان در افغانستان را تامین کند.
مطابق گزارش‌ها، روز شنبه در شهر هرات نیز تظاهراتی برای اعتراض به "قرآن‌سوزی" در آمریکا برپا شده که برخلاف وقایع قندهار به خشونت کشیده نشده است.
BK/KG