حدود پنج ماه از زمان قدرت‌گیری طالبان در افغانستان می‌گذرد و هنوز هزاران شهروند افغان که با نهادهای گوناگون آلمانی همکاری داشته‌اند، در این کشور بحران‌زده به سر می‌برند.
وزارت خارجه آلمان در پاسخ به پرسش فراکسیون حزب چپ در این باره اعلام کرده است که از ماه مه ۲۰۲۱ بدین سو، بیش از ۹۳۰۰ شهروند افغان وارد آلمان شده‌اند و دولت آلمان با پذیرش هزاران نفر دیگر موافقت کرده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
بر اساس گزارش گروه رسانه‌ای "فونکه" به نقل از پاسخ وزارت خارجه، دولت آلمان تا اواسط ژانویه ۲۰۲۲ با پذیرش ۲۰هزار و ۴۰۰ نفر از همکاران پیشین محلی و اعضای خانواده موافقت کرده است. علاوه بر این، پذیرش ۸هزار نفر دیگر که به ویژه مورد تهدید هستند، از جمله خبرنگاران و فعالان حقوق زنان، به همراه اعضای درجه یک خانواده آن‌ها نیز مورد موافقت دولت آلمان قرار گرفته است.
خروج بسیاری از شهروندان افغان با تلاش شخصی خود
در پاسخ وزارت خارجه آلمان به پرسش فراکسیون حزب چپ آمده است که "بسیاری افراد، در پی اعلام پذیرش از سوی آلمان، با اقدام خود توانسته‌اند از کشور خارج شوند" و هم‌اکنون در کشور ثالث مانند پاکستان به سر می‌برند.
وزارت خارجه آلمان اعلام کرده است که به طور کلی، همکاران پیشین نهادهای آلمانی و افرادی که به ویژه در خطر به سر می‌برند، همچنان می‌توانند نزد ادارات ذیربط آلمانی اظهارنامه در مورد در خطر بودن وضعیت‌شان تحویل دهند.
خروج تنها یک سوم افراد ذی‌صلاح
کلارا بونگل، نماینده حزب چپ به روزنامه "فونکه" گفته است، این‌که تاکنون تنها یک سوم شهروندان افغان تحت خطر در چارچوب پذیرش رسمی در آلمان به سر می‌برند، یک بیلان "دهشتناک" است.
خانم بونگل افزود که دولت آلمان باید "تلاش‌های خود را دوبرابر کند تا بتوان انسان‌های تحت خطر را هر چه زودتر از وضعیت مستأصل‌شان خارج کرد".
به کانال دویچه وله فارسی در اینستاگرام بپیوندید
اسلام‌گرایان افراطی طالبان در اوت ۲۰۲۱ پس از ۲۰ سال جنگ با نیروهای نظامی آمریکا و پیمان ناتو بار دیگر سکان قدرت را در افغانستان در دست گرفتند.
در پی خروج شتابزده نیروهای ارتش آلمان و دیگر نهادهای آلمانی از این کشور، هزاران نفر از همکاران محلی آلمان در افغانستان در این کشور گرفتار ماندند. دولت آلمان همچنان در تلاش برای خروج افرادی است که نگران انتقام‌جویی طالبان هستند.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
پناهجویان افغان در مرز ایران
با آغاز فروپاشی دولت مرکزی در افغانستان بسیاری از شهروندان افغان این کشور را به مقاصد مختلف ترک کردند. آنانی که گذرنامه، ویزا و امکانات مالی داشتند از طریق مرزهای هوایی خارج شده و بسیاری به مشهد رفتند. گروهی نیز تلاش کردند به صورت غیر قانونی وارد خاک ایران شوند که توسط نیروهای مرزی متوقف شدند.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
فرار ارتشیان به سوی ایران
با پیشروی طالبان، ارتش افغانستان بدون مقاومت تسلیم شد. شماری از نظامیان افغان از طریق مرز میلک وارد ایران شدند. در نتیجه نشستی که مسئولان جمهوری اسلامی ایران با طالبان برگزار کردند، این افراد به افغانستان بازگشت داده شدند. از سرنوشت این افراد اطلاعی در دست نیست، معلوم نیست آیا این نظامیان به صفوف طالبان پیوسته‌اند یا به زندگی "عادی" خود بازگشته‌اند؟
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
بازگرداندن هزاران پناهجو
به گزارش خبرگزاری‌های ایران پناهجویان افغان بعد از ورود به خاک ایران توسط هنگ مرزی ایران در پاسگاه ملاشریف جمع آوری می‌شوند و بعد از یک "پذیرایی مختصر" توسط نیروهای هلال احمر، به فاصله ۲۴ ساعت توسط نیروهای انتظامی ایران از طریق مرز میلک دوباره به افغانستان برگردانده می‌شوند.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
"موجی در راه نیست"، "اردوگاه هم فراهم نشده"
اخیرا مهدی محمودی، مدیرکل امور اتباع وزارت کشور یک بار دیگر تاکید کرد که ایران برای پذیرش مهاجران و آوارگان جدید اردوگاه فراهم نکرده است. به گفته او اصولا به نظر نمی‌رسد که فضای افغانستان طوری باشد که موج آوارگی و مهاجران جدید به سمت ایران حرکت کنند بنابراین نیازی به تمهیدات در این‌باره وجود ندارد.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
وقتی پنجره کابل بسته شود
شبه‌نظامیان طالبان بر شدت برخورد با شهروندان خواستار مهاجرت در اطراف فرودگاه کابل افزوده‌اند و تاکید می‌کنند که عملیات تخلیه نیروهای خارجی و همکاران محلی آن‌ها باید طبق توافق با آمریکا در روز سه‌شنبه ۳۱ اوت خاتمه یابد. ناظران معتقدند با بسته شدن فرودگاه کابل فشار برای خروج در مزهای زمینی افزایش خواهد یافت.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
"همسایگان مرزها را باز کنند"
یک مقام ارشد ناتو که در افغانستان مستقر است روز چهارشنبه ۲۵ اوت (۳ شهریور) در گفتگو باخبرگزاری رویترز ازهمسایگان افغانستان خواست مرزها را باز کنند. او گفت: «ایران، پاکستان و تاجیکستان باید اجازه ورود افراد بیشتری را از طریق مرز زمینی یا هوایی بدهند.»
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
پناهجویان افغان در مرز ترکیه
ترکیه از ماه‌ها پیش با سرعت بخشیدن به احداث دیوار مرزی به رویدادهای افغانستان واکنش نشان داد. با این حال این کشور نیز در مرزهای شرقی خود شاهد ورود روزافزون پناهجویان افغان است.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
افزایش گشت‌های مرزی
مرزبانی ترکیه در روزهای اخیر گشت‌های هوایی و زمینی خود را در مرزهای مشترک با ایران افزایش داده است. مقام‌های ترک گفته‌اند که حدود ۱۸۲ هزار مهاجر ثبت شده افغان و حدود ۱۲۰ هزار مهاجر ثبت نشده این کشور در ترکیه به سر می‌برند.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
رسیدن موج مهاجران به ترکیه در هفته‌های آتی؟
مرزبانی ترکیه برای کنترل مرزها برج‌های نظارتی ایجاد کرده و از پهپادها و دوربین‌های مخصوص شب استفاده می‌کند. مقام‌های ترکیه گفته‌اند که بعد از پیروزی طالبان شاهد افزایش مهاجرت افغان‌ها نبوده‌اند، اما بعد از بسته شدن امکان خروج از فرودگاه کابل، رسیدن مهاجران تازه به ترکیه به دلیل دوری این کشور از افغانستان هفته‌ها وقت خواهد گرفت.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
بازگشت به ایران
پلیس در شهر مرزی وان ۲۵ مهاجر را که اکثرشان افغان بودند، در یک ساختمان متروکه گرفتار کرد. آن‌ها گفته‌اند که بعد از روزها پیاده‌روی خود را به ترکیه رسانده‌اند. مقامات ترک گفته‌اند افرادی که در امتداد مرز بازداشت شوند به سمت ایرانی مرز فرستاده خواهند شد.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
بررسی امنیتی
آنهایی که به دست پلیس می‌افتند برای بررسی امنیتی، انگشت‌نگاری و عکسبرداری به یک مرکز منتقل می‌شوند. یکی از این مهاجران در این مرکز گفته است. «یک ماه پیش خانه‌اش را در کابل ترک کرد و ترس داشت که به دلیل کار کردن با آمریکایی‌ها و ترک‌ها به عنوان راننده، مورد انتقام‌جویی طالبان قرار بگیرد.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
توقف بازگشت به افغانستان
پناهجویان افغان بعداً به مرکز بازگشت در شهر وان در شرق ترکیه منتقل می‌شوند و می‌توانند پیش از این که به کشورشان بازگشت داده شوند تا ۱۲ ماه در آنجا بمانند. فعلاً بازگشت دادن این پناهجویان به افغانستان متوقف شده است و حدود ۷۵۰۰ تن در این مراکز نگهداری می‌شوند.
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
آن‌ها که نیاز به محافظت دارند
رمضان سچیلمیش، معاون اداره مهاجرت ترکیه گفته که این نهاد تلاش می‌کند، آنانی را که نیازمند محافظت در برابر تهدیدات طالبان هستند شناسایی کرده و به کشور سومی منتقل کند. او افزود: «آنانی که نیاز به محافظت دارند از آنهایی که به دلیل اقتصادی به کشور ما آمده‌اند، باید جدا شوند. ما نمی‌توانیم همه را فقط به این خاطر که تابعیت افغانستان را دارند به صورت خودکار اخراج کنیم.»
-
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
آرزوی یک فرماندار
در میان پناهجویانی که خود را به ترکیه می‌رسانند، بیش از پیش زنان و کودکان نیز دیده می‌شوند. ایران و ترکیه تنها کشورهایی نیستند که مانع از ورود پناهجویان افغان می‌شوند. یونان نیز حصار مرزی ۴۰ کیلومتری و نصب سیستم‌های نظارتی را تکمیل کرده تا مانع از ورود پناهجویان به اروپا شود. مهمت امین بیلمز، فرماندار استان مرزی وان می‌گوید: «بزرگ‌ترین آرزوی ما این است که موج مهاجرت افغان‌ها به وجود نیاید.»
نویسنده: محمود صالحی
