نایب رئیس و سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر ایران در نامهای سرگشاده اعلام کرده که از رای صادره محاکم قوه قضایی در "پرونده دوران حبس" تبعیت نمیکند و در هیچ مرحله از رسیدگی به این پرونده نیز شرکت نداشته است.
این فعال حقوق بشر ۱۷ مهر ۹۹ بعد از پنج سال و نیم حبس آزاد شد. کمتر از دو ماه بعد از آزادی احضاریهای به دست او رسید تا برای محاکمه در روز ۱۵ آذر به دادگاه برود. علت احضار، پرونده جدیدی است که دستگاه قضایی در سال آخر زندان به اتهام "برگزاری تحصن در اوین، افترا به رییس زندان بابت ضرب و شتم، شکستن شیشههای ساختمان و توهین به رییس زندان و اخلال در نظم زندان از طریق برپایی مجلس بزم و رقص پس از خاموشی و در ایام سوگواری امام حسین" علیه او گشوده بود.
خانم محمدی در آبان ۹۸ همراه با چند زندانی زن دیگر، در همبستگی با اعتراضات آبان و آسیبدیدگان سیل و زلزله در دفتر زندان اوین تحصن کرده بود. رئیس زندان اوین، دی ماه ۹۸ او را با زور و ضرب و شتم به زندان زنجان فرستاد. سپس دادستانی زنجان "انتشار بیانیههای سیاسی، تشکیل کلاسهای آموزشی و تحصن اعتراضی در بند زنان" را به عنوان مستندات یک پرونده تازه معرفی کرد.
نرگس محمدی در نامه مفصل سرگشادهاش، جزییات انتقال اجباری و خشونتآمیز به زندان زنجان در سوم دی ماه ۹۸ را شرح داده و مینویسد که او را تحت عنوان ملاقات با وکیل به دفتر زندان بردند: «...هنگام ترک ساختمان ریاست، از پشت سر مورد هجوم مردان قرار گرفتم. با حمله ناگهانی و شدید ریاست زندان شوکه شدم. در حالی که از حمله ایشان عصبانی بودم و فریاد میکشیدم، تذکر دادم که حق ندارند به من دست بزنند و این خلاف قانون است و من شکایت خواهم کرد و در صورت ادامه تعرض، مقاومت خواهم نمود...»
این زندانی سیاسی سابق مینویسد که رئیس زندان با کمک ماموران، دست و پای او را گرفتند، پرتش کردند، پارچه سیاهی رویش انداختند و او را با فشار و با سر به داخل پژویی انداختهاند در جلوی بند ۲۰۹ بود: «...رئیس زندان به وقیحانهترین و شرمآورترین شکل ممکن پایین بدنم را گرفت و به داخل ماشین هل داد و بلافاصله روی پاهایم نشست. آنچنان وضعیت هولناکی داشتم که به زحمت از روی صندلی بلند شدم و نشستم. در حالی که خون دستانم بند نیامده بود... داخل ماشین، آقای رئیس که کنارم نشسته بود به رانندهشان دستور دادند که برود و دو نخ «سیگار کنت» بیاورد. راننده سیگارها را آورد تحویل داد و پائین ماشین ایستاد. آقای رئیس که دهانش لای موهایم و کنار گوشم بود دستور داد که نرگس سیگارها را روشن کن تا سیگار بکشیم. از شدت بغض و خشم دستانم را که خونریزی میکرد به هم فشار میدادم. سکوت کردم. با تحقیر دستور داد که «اگر خودت نمیکشی، سیگار من را روشن کن...»
نرگس محمدی میگوید درحالی لباسهایش پاره و خون آلود شده بودند به دستهای زخمیاش دستبند زدند. او به عکسهای پزشکی قانونی زنجان استناد میکند که مدرک جراحات بدن او از شانه و سینه و بازو و ران بودند: «...اعلام میکنم من به دلیل دروغ، نیرنگ، توهین، و تعرض مردان اوین و در اعتراض به دستدرازی، حملات و رفتارشان، شیشههایِ در و پنجره ساختمان ریاست زندان را شکستم و اگر عملی متقابل انجام میدادم حق داشتم.»
او میپرسد چرا شکایت قضایی او در ۴ دیماه در زندان زنجان علیه رئیس زندان اوین مورد رسیدگی قرار نگرفت، اما شکایت وزارت اطلاعات آقای روحانی و رئیس زندانِ آقای رئیسی منجر به محاکمه اینجانب شده است. نامه نرگس محمدی با این جملات به پایان میرسد: «...چند روز پس از تبعید من به زندان زنجان، سخنگوی قوه قضاییه ضربوشتم مرا کذب خواند. من هیچ نمیگویم جز اینکه این سیستم قضایی مدعی مبارزه با فساد اقتصادی است؛ جای طرح این سوال است که آیا غارتگران آبرو و حیثیت مردم میتوانند با غارتگرانِ اموال مردم مبارزه کنند؟»
نرگس محمدی در دوران حبس در زندان زنجان، در میان زندانیان عادی، بزهکاران و معتادان مواد مخدر نگهداری میشد و یکی دو مرتبه در داخل بند مورد تهدید قرار گرفته بود. آزادی او نیز در ساعت ۳ نیمهشب و بدون اطلاع خانوادهاش صورت گرفت و ماموران او را با خودروی زندان به در خانه والدیناش بردند.
همسر و فرزندان نرگس محمدی در فرانسه زندگی میکنند ولی او پس از آزادی به حکم سه مرجع قضایی از دریافت گذرنامه و حق دیدار با خانوادهاش محروم مانده است.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
گیتی پورفاضل، وکیل دادگستری، از امضاکنندگان بیانیه درخواست استعفای خامنهای است که مرداد ۹۸ منتشر شد. خانم پورفاضل چند هفته پس از انتشار بیانیه بازداشت شد و تا اواخر آبان در زندان اوین ماند. دادگاه انقلاب او را به چهار سال و دو ماه حبس محکوم کرد که در مرحله تجدیدنظر به ۲۷ ماه تقلیل یافت. او روز یکشنبه ۱۶ شهریور ۹۹ برای اجرای این حکم به زندان اوین منتقل شد.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
محمد نجفی، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر بارها با اتهامات مختلف احضار و زندانی شده است. این وکیل، در پروندههای مختلف به مجموعا ۱۹ سال زندان محکوم شده؛ پروندههایی که شامل اتهاماتی چون "توهین به رهبری"، "تبلیغ علیه نظام" یا "کمک به دول متخاصم در مصاحبه با رسانههای خارج از کشور" هستند. در بهمن سال ۹۸ و در تازهترین محاکمه، او را به دلیل سخنرانی در خانه مادر ستار بهشتی به شش ماه حبس محکوم کردند.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
امیرسالار داودی وکالت بسیاری از متهمان سیاسی و عقیدتی از جمله زینب جلالیان و زندانیان بهایی را بر عهده داشته و در کانال تلگرامی "بدون روتوش" در باره مسائل صنفی حوزه وکالت مینوشت. او ۲۹ آبان ۹۷ و پس از تفتیش دفتر کار و خانهاش دستگیر شد. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران او را به ۳۰ سال حبس تعزیزی، ۱۱۱ ضربه شلاق، ۶ میلیون تومان جریمه نقدی و دو سال محرومیت از کلیه حقوق اجتماعی محکوم کرد.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
پیام درفشان، وکیل مدافع تعدادی از زندانیان عقیدتی و سیاسی، در بهمن ۹۸ به اتهام "اهانت به مقام رهبری" از سوی دادگاه انقلاب اسلامی کرج به دوسال زندان و محرومیت از اشتغال به حرفه وکالت محکوم شد. دادگاه انقلاب تهران نیز در تیر ۹۹ او را با اتهاماتی چون "فعالیت تبلیغی علیه نظام" و "نشر اکاذیب" مجرم شناخت. او در یک پرونده دیگر به یک سال حبس تعلیقی محکوم شده است.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
شهریور ۱۳۹۷، قاسم شعله سعدی (راست) و آرش کیخسروی (سمت چپ) حین تجمع در برابر مجلس و به اتهام "اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی" دستگیر و به زندان اوین منتقل شدند. علت تجمع، اعتراض به نظارت استصوابی و کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر بود. دستگیری وکلای دادگستری در برابر مجلس و انتقال دو تن از آنها با پابند و دستبند و لباس مخصوص به زندان فشافویه، با واکنش اعتراضی "تریبون آزاد وکلا" همراه شد.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
زینب طاهری، وکیل محمد ثلاث، یک روز پس از اعدام موکلاش بازداشت شد. او اعلام کرده بود اسنادی حاکی از بیگناهی ثلاث در اختیار دارد و آنها را افشا خواهد کرد. دستگاه قضایی جمهوری اسلامی علت بازداشت طاهری را "راههای غیرقانونی" برای دفاع از موکلاش و توسل به شبکههای اجتماعی اعلام کرد. خانم طاهری تاکید داشت که بازسازی صحنه جرم بدون حضور متهم، وکیل و شهود، در محل اداره آگاهی شاهپور انجام شده است.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
هدی عمید، وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان (نفر اول سمت چپ) در شهریور ۹۷ در خانهاش دستگیر شد. او پس از دو ماه حبس در زندان اوین، با قرار وثیقه آزاد شد. هدی عمید و نجمه واحدی (سمت راست)، کارگاههای آموزشی در زمینه شروط ضمن عقد برای زنان برگزار میکردند. این دو همزمان با رضوانه محمدی، فعال برابری جنسیتی (نفر وسط) بازداشت شدند.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
مصطفی دانشجو، وکیل دادگستری، از فعالان حقوق دراویش گنابادی، ۱۷ تیر ۹۷ با هجوم ماموران مسلح به خانهاش دستگیر شد. دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه، او را به اتهام "تبانی علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام" به ۸ سال زندان محکوم کرد. او به دلیل وضعیت جسمی نامناسب و از کار افتادگی نیمی از ریه، با قرار وثیقه آزاد شده اما پروانه وکالتش به دلیل دفاع از دراویش گنابادی لغو شده است.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
عبدالفتاح سلطانی، از پایهگذاران کانون مدافعان حقوق بشر و وکیل مدافع پرونده بسیاری از دانشجویان، روزنامهنگاران و فعالان سیاسی و از معترضان به نتیجه انتخابات ۸۸، هفت سال در زندان ماند. او اسفند ۱۳۹۰ به ۱۸ سال حبس در تبعید و ۲۰ سال محرومیت از وکالت محکوم شد که بعدا به ۱۰ سال تقلیل یافت. سلطانی بهخاطر شجاعت و پایداری در دفاع از حقوق زندانیان، جوایز زیادی کسب کرده است.
-
وکلایی که در جایگاه متهم مینشینند
نسرین ستوده به ۳۳ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شده است. او را نیز به اتهامات آشنایی چون "تبانی علیه امنیت ملی، فعالیت تبلیغی علیه نظام" یا "ضدیت با مجازات اعدام" محاکمه کردهاند. انجمن قضات آلمان که جایزه حقوق بشر سال ۲۰۲۰ را به این وکیل دادگستری داده میگوید: «ستوده به واسطه تعهد شجاعانه و خستگیناپذیر خود به حقوق بشر و حاكمیت قانون به یک سمبل مدافع حقوق مدنی ایران تبدیل شده است.»
نویسنده: مهیندخت مصباح