نامه کانون نویسندگان به روحانی: به جای حرف زدن، عمل کنید
۱۳۹۵ اردیبهشت ۲۴, جمعه
کانون نویسندگان ایران در نامه‌ای سرگشاده به حسن روحانی، رئيس‌جمهور ایران به اظهارات او در باره واگذاری ممیزی کتاب‌ها به خود نویسندگان و ناشران واکنش نشان داده است.
حسن روحانی در مراسم گشایش نمایشگاه کتاب "شهر آفتاب" در روز ۱۴ اردیبهشت ( ۵ مه) گفت که نظرش این است که تشخیص «اینکه کتابی قابل انتشار هست یا نه را به انجمن نویسندگان و ناشران واگذار کنیم چون نهادهای مدنی کارشان را دقیق‌تر انجام می‌دهند اما می‌بینیم که یک کارمند که دانشجو هم است تصمیم می‌گیرد که کتابی چاپ بشود یا نشود.»
او خواهان آزادی و امنیت بیشتر برای مولفان شد و شرایطی را مطلوب دانست که در آن ناشران بتوانند رقابتی شفاف داشته باشند و «کسی که دلسوزانه نقادی می‌کند نباید در پیچ و خم کتابش و نوشتارش و شعرش گرفتار شود».
بیشتر بخوانید: روحانی: نمی‌شود برای ممیزی کتاب، صد اصل درست کنیم
کانون نویسندگان ایران با استقبال از این دیدگاه رئیس جمهور ایران عملکرد دولت را دقیقا مغایر با این اظهارات دانسته است. بیانیه کانون در این رابطه به برخی سخت‌گیری‌ها و سانسورها در نمایشگاه کتاب امسال اشاره می‌کند که در جریان آن «ورود آثار بسیاری از شاعران، نویسندگان و مترجمان را به نمایشگاه کتاب کنونی ممنوع اعلام کردند و صد‌ها عنوان کتاب فارسی و غیرفارسی را که ناشران گوناگون ایرانی و خارجی به نمایشگاه آورده بودند جمع آوری کردند.»
جمع کردن ۳۲۰ عنوان کتاب از نمایشگاه
"کمپین بین‌المللی حقوق بشر" در گزارشی در همین زمینه از جمع‌آوری کردن حداقل ۳۲۰ عنوان کتاب از نمایشگاه جاری کتاب در تهران توسط مقام‌های وزارت ارشاد خبر داده است. این‌ها کتاب‌هایی بوده‌اند که «مجوز نشر داشته، چاپ شده‌اند ولی دادستانی تهران از ارائه آنها در نمایشگاه جلوگیری کرده است. اقدامی که نشان می‌دهد سانسور کتاب حتی بعد از انتشار آن نیز ادامه دارد.»
بیشتر بخوانید: تعطیل غرفه ۵ ناشر در نمایشگاه کتاب تهران
اقداماتی از این دست یا لغو شماری از کنسرت‌های موسیقی دارای مجوز در شهرهای مختلف ایران یا بازداشت روزنامه‌نگاران و فعالان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را معمولا به نهادهایی نسبت می‌دهند که زیر نظر قوه مجریه نیستند و به نوعی به سپاه یا قوه قضائیه و ارگان‌های امنیتی و نظامی و امامان جمعه وابسته‌اند.
در بیانیه کانون نویسندگان با اشاره به این رویه جاری، گفته می‌شود که چنین توجیهی دستکم در مورد سانسور کتاب مصداق ندارد زیرا «انتشار کتاب زیر نظارت مستقیم و تابع دستور قوهٔ مجریه و شخص رئیس جمهوری است. اگر آقای روحانی به راستی خواهان "امنیت و آزادی" نویسندگان است باید از بیان سخنان زیبا اما فاقد ضمانت اجرایی فرا‌تر رود و به طور واقعی و عملی در راه آزادی اندیشه و بیان گام بردارد. به عمل کار برآید، به سخن دانی نیست.»
"ناشران نپذیرفتند"
دولت حسن روحانی در ابتدای روی کارآمدن نیز بحث واگذاری ممیزی کتاب از وزارت ارشاد به انجمن نویسندگان و ناشران را مطرح کرد که به دلیل عدم استقبال ناشران و نویسندگان تقریبا به فراموشی سپرده شد.
بیشتر بخوانید: پیشنهاد وزیر ارشاد برای دادن مسئولیت سانسور به ناشران
به دلیل مراکز متعدد قدرت و تعدد قید و بندها و خط قرمزها در انتشار کتاب، بسیاری از شاعران و نویسندگان شرایط را برای اجرای پیشنهاد دولت نامهیا دانستند. ناشران این بیم را داشتند که کتابی را قابل انتشار تشخیص دهند ولی بعد از انتشار نهادهای مختلفی علیه آن وارد عمل شوند و از بازار جمعش کنند که جز ضرر برای نویسنده و ناشر حاصلی ندارد.
بیشتر بخوانید: دبیر اتحادیه ناشران: ناشران نباید مسئولیت ممیزی کتاب را بپذیرند
حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد در اسفند ۱۳۹۲ در این باره گفت: « در ابتدای دولت یازدهم ایده‌ای وجود داشت که ممیزی را به ناشران بسپاریم چون هم آنان به قانون ممیزی واقفند و هم مسئولیتی نسبت به نویسنده و مترجم دارند و با توجه به این مسئولیت و وظیفه دولت تصمیم گرفت که ممیزی را به آنان واگذار کند اما ناشرین محترم از این موضوع استقبال نکردند...ناشران معتقد بودند که اگر زیر بار این موضوع برویم و کتابی را منتشر کنیم اگر نتواند مجوز توزیع بگیرد متضرر می‌شویم».