مصرف کوکائین پیر شدن مغز را سرعت می‌بخشد
۱۳۹۱ اردیبهشت ۷, پنجشنبه
بسیاری از معتادان به کوکائین در میانسالی گرفتار مشکلات شناختی می‌شوند. توانایی شناختی مغز با افزایش سن تحلیل می‌رود. مطالعه جدید پژوهشگران دانشگاه کمبریج بریتانیا نشان میدهد که مصرف مکرر مواد مخدر، پیر شدن ارگان تفکر را سرعت می‌بخشد.
تحقیق این پژوهشگران نشان میدهد که ماده خاکستری مغز افرادی که به طور منظم کوکائین مصرف می‌کنند سریعتر از ماده خاکستری مغز افراد هم‌سن، هم‌جنس و با سطح تحصیلات مشابه آنها تحلیل می‌رود که چنین اعتیادی را ندارند. نتیجه این مطالعه در مجله تخصصی "روانپزشکی ملکولی" منتشر شده است.
حجم لایه خاکستری مغز افراد سالم سالانه ۶۹/ ۱ میلیمتر کم می‌شود
مطالعه پژوهشگران دانشگاه کمبریج نشان میدهد توده مغز معتادان به کوکائین هر سال تقریبأ دو برابر توده مغز افراد سالم تحلیل می‌رود.
آسیب‌‌پذیرترین نواحی، لایه خارجی مغز در پیشانی و شقیقه‌ها است. این دو ناحیه وظیفه تشخیص و طبقه‌بندی اتفاقات واقعی و تصورات فرد را به عهده دارند و نقش تصمیم‌گیرنده‌ای را در تمرکز، کنترل بدن و حافظه بازی می‌کنند.
پژوهشگران دانشگاه کمبریج برای مطالعه خود ساختار مغزی ۱۲۰ فرد داوطلب در محدوده سنی ۱۸ تا ۵۰ سال را با تکنیک تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) بررسی کرده‌اند. از این روش برای آگاهی از حجم مغز و کشف بخش‌های مربوط به حافظه استفاده می‌شود.
نیمی از این داوطلبان معتاد به کوکائین بودند. در مقابل نیمه دیگر هرگز مواد مخدر مصرف نکرده بود. اندازه‌گیری مغز این افراد نشان داد که از حجم ماده خاکستری مغز در هر دو گروه، با افزایش سن کاسته می‌شود.
این کاهش اما در مغز افرادی که کوکائین مصرف می‌کردند با ۰۸/ ۳ میلیمتر در سال تقریبأ دو برابر کاهش حجم مغز افراد سالم بود. افراد سالم به طور متوسط سالانه ۶۹/ ۱ میلیمتر از حجم لایه خاکستری مغز خود را از دست داده بودند، که به گفته پژوهشگران این پدیده در روند پیری افراد سالم طبیعی به شمار می‌آید.
پیری غیرطبیعی ارگان تفکر در میان معتادان
نکته جالب توجه دیگری که نشان دهنده پیر شدن غیرطبیعی مغز افراد معتاد به کوکائین است، ثابت ماندن حجم ناحیه‌ای به نام استرياتوم است. وظیفه این بخش که در ناحیه میانی مغز قرار دارد، دریافت علائم ناشی از هيجان است. استرياتوم از جمله، در برابر دوپامین واکنش نشان میدهد و در مصرف مواد مخدر نیز نقش بازی می‌کند.
پژوهشگران دانشگاه کمبریج در مقاله خود در مجله تخصصی "روانپزشکی ملکولی" چنین یادآور شده‌اند: «به نظر می‌رسد بخش استرياتوم مغز معتادان به کوکائین در مقایسه با افرد سالم در برابر پیر شدن مقاوم شده است.» حجم این بخش از مغز افراد معتاد با افزایش سن، کاهش به مراتب کمتری را نشان میدهد.
این پژوهشگران می‌گویند که نتیجه مطالعاتی مشابه که پیشتر در این زمینه صورت گرفته نیز حاکی از بزرگ شدن مقطعی بخش استرياتوم در مغز افراد معتاد است. این تغییر احتمالأ به دلیل تغییر فعالیت انتقال‌دهند‌ه‌های عصبی در این بخش از مغز رخ میدهد.
مطالعه پژوهشگران بریتانیایی نشان میدهد ضریب خطر از کار افتادن بخشی از مغز در این افراد به مراتب بالاتر از افراد سالم است. شمار مصرف‌کنندگان کوکائين در سراسر جهان حدود ۲۱ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
پژوهشگران تأکید می‌کنند که مصرف کنندگان کوکائین، به ویژه جوانان، باید هرچه سریعتر از خطرات طولانی‌مدت مصرف این ماده مخدر، از جمله پیر شدن زودرس، آگاه شوند. نتیجه تحقیق این پژوهشگران بر روش‌‌های پیشگیری از اعتیاد و درمان معتادان به کوکائین تاثیر خواهد گذاشت.