ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه، در شامگاه پنج‌شنبه (۴ آذر/ ۲۵ نوامبر) سفر دو روزه‌ی خود به آلمان را آغاز کرد. وی در روز جمعه با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، دیدار و گفت‌وگو داشت. پوتین در این سفر درصدد جلب موافقت محافل سیاسی و اقتصای آلمان برای همکاری‌های استراتژیک با اتحادیه اروپا است.

صدراعظم آلمان به همراه نخست‌وزیر روسیه در نشستی خبری در برلین شرکت جست و درباره پیشنهادات پوتین گفت: «اروپا و روسیه شریکانی استراتژیک برای یکدیگر به حساب می‌آیند، اما قطعاَ تاکنون از تمامی ظرفیت‌ها در زمینه همکارهای مشترک استفاده نشده است.»

سخنان صدراعظم آلمان را می‌توان پاسخی محتاطانه به پیشنهادات نخست‌وزیر روسیه تلقی کرد. پوتین پیشتر در مقاله‌ای در نشریه "زوددویچه تسایتونگ" نوشته بود که باید در صدد ایجاد «منطقه آزاد تجاری از لیسبون تا ولادی‌وستوک بود».

پاسخ مرکل به پیشنهادات پوتین

آنگلا مرکل در روز جمعه (۵ آذر/۲۶ نوامبر) تصریح کرد که پیش از رسیدن به چنین مرحله‌ای باید نخست مشکلات موجود را از پیش روی برداشت. پوتین نیز پیشنهادات خود را «پروژه‌ای پرزحمت» خواند، اما تاکید کرد که باید هرچه زودتر آن را عملی کرد.

نخست‌وزیر روسیه گفت، برای حفاظت از تمدن خود و ادامه به رقابتی موفقیت‌آمیز، در عرصه جهانی باید این نزدیکی و همکاری آغاز شود. به نظر پوتین، با عقد قرارداد میان دولت‌های اروپایی و روسیه باید موقعیت برای مبادله آزاد کالاها فراهم شود. لغو عوارض و تعرفه‌‌های گمرگی و حذف یارانه‌های دولتی از جمله موارد پیشنهادی پوتین به شمار می‌‌آیند. وی همچنین بر رعایت حق مالکیت معنوی و صنعتی و رفع موانع اداری در زمینه سرمایه‌گذاری‌های دو جانبه تاکید کرد.

صدراعظم آلمان پیش‌شرط ایجاد "منطقه آزاد تجاری" در اروپا و روسیه را پیوستن تمامی کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی به این پروژه دانست. به گفته آنگلا مرکل، قزاقستان و بلاروس هنوز «شاخص‌های لازم» در این زمینه را دارا نیستند. روسیه دارای اتحاد گمرگی با قزاقستان و بلاروس است.

به‌رغم موانع کنونی، صدراعظم آلمان خواهان بازنگری در امور گمرگی برای واردات شد. به گفته مرکل، منطقه آزاد تجاری «چشم‌اندازی برای آینده» است.

موانع سیاسی و اقتصادی برای سرمایه‌گذاران روسی در اروپا

بنا به ارزیابی پوتین، روسیه می‌تواند از سال ۲۰۱۱ به سازمان تجارت جهانی بپیوندد. پوتین تصریح کرد که «این موضوع خواست روسیه بوده و می‌توان آن را عملی کرد». روسیه از سال ۱۹۹۳ تاکنون برای عضویت در سازمان تجارت جهانی به طور مستمر تلاش کرده، اما مذاکرات مسکو با سازمان تجارت جهانی هربار با موانع مختلفی مواجه شده است. روسیه بزرگترین قدرت اقتصادی در جهان است که خارج از چارچوب سازمان تجارت جهانی فعالیت می‌کند. سازمان تجارت جهانی وظیفه ایجاد فضای باز و آزاد برای گسترش بازرگانی را برعهده دارد.

پوتین در سفر دو روزه خود به آلمان با صاحبان صنایع و مدیران اقتصادی آلمان نیز دیدار داشت. نخست‌وزیر روسیه در این دیدار از موانع موجود برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های روسی در اروپای غربی گله وانتقاد کرد.

به گفته پوتین، هربار که شرکت‌های روسی در صدد توسعه فعالیت‌های خود در اروپا هستند «با مقاومت‌های سیاسی و اقتصادی روبرو می‌شوند». وی افزود که دلیل این امر «کاملاَ ناروشن» است. پوتین به طور نمونه به تلاش‌های بانک روسیه (Sberbank) و شرکت اتریشی- کانادایی"ماگنا" برای خرید خودروسازی ورشکسته اوپل در آلمان اشاره کرد، که در نهایت به شکست انجامید.

تسهیل صدور روادید

اختلافات بر سر نحوه‌ی صدور روادید میان اتحادیه اروپا و روسیه یکی دیگر از موانع به شمار می‌آید. پوتین تصریح کرد که تسهیلاتی از سوی روسیه درباره صدور ویزا برای شهروندان اتحادیه اروپا در دست انجام است. وی اما همزمان خواستار تسهیلاتی برای سفر شهروندان روسیه به اتحادیه اروپا شد.

صدراعظم آلمان گفت: «نمی‌توان یک‌ روزه لغو روادید را عملی ساخت.» آنگلا مرکل بی‌آنکه به جزییات بیشتری در این زمینه اشاره کند، افزود: «آلمان هنوز در این زمینه تردید و پرسش‌هایی دارد.»

SI/KG