مجموعه نادری از ایران باستان در موزه متروپولیتن نیویورک
موزه متروپولیتن نیویورک، از بزرگترین و مشهورترین موزههای جهان حاوی مجموعهای بزرگ و نادر از تاریخ اسلام و ایران باستان است. عکسهایی از این موزه که سالیانه حدود چهار میلیون بازدیدکننده دارد را در این مجموعه ببینید.
موزه متروپولیتن Metropolitan Museum of Art در شهر نیویورک و در مجاورت ضلع شرقی "سنترال پارک" قرار دارد.
این عکس در موزه متروپولیتن نیویورک، پادشاه و ملازمانش را در حال انجام مراسم آیینی نشان میدهد، درحالی که موجودات فراطبیعی از پادشاه و کاخ او محافظت میکنند. بسیاری از این حجاریها در حفاریهایی که توسط اوستن هنری لیارد، باستانشناس معروف در سالهای ۱۸۴۵ تا ۱۸۵۲ انجام شده بود، استخراج شدهاند.
یکی دیگر از حجاریهای برجسته، طرح خدمتکارانی است که در پلکانهای تختجمشید سنگتراشی شدهاند و احتمالا اشارهای به یک ضیافت سلطنتی یا مراسم آیینی دارد. این حجاری برجسته مردی را در ردای قاضی نشان میدهد که با یک مشک آب یا شراب روی سینی از پلهها بالا میرود. جلوی او مردی با لباس سوارکاری دیده میشود که ظرفی در دست دارد.
موزه هنری متروپولیتن به مناسبت استقلال آمریکا در سال ۱۸۷۲ رسما افتتاح شد.
سقف ایوانها و تالارها در بناهای تختجمشید با ستونهای بلند و شیاردار به ارتفاع ۶۰ فوت نگه داشته شدهاند که دارای سرستونهایی بهدقت کندهکاری شده هستند. این سرستونها شامل بالاتنه موجوداتی از قبیل گاو، شیردال، شیر و گاو با سرانسان هستند که به صورت دوتایی و پشت به پشت یکدیگر قرار گرفتهاند و تیرهای چوبی سقف را نگه میدارند. به نظر میرسد که این نوآوری در معماری از دوره هخامنشیان آغاز شده است.
جامهایی با سر حیوانات یا تکوکها (با حفرهای در جلو که از آن آب خارج میشود) جزء ظروف با ارزشی محسوب میشوند که از هزاره دوم قبل از میلاد در نزدیکی مشرقزمین یافت شد. در دوران هخامنشیان، سلوکیان و اشکانیان نمونههایی از این ظروف از طلا، نقره یا سفال تولید شده و در شرق و غرب ایران به طور گسترده مورد استفاده قرار میگرفت.
این ظرف طلایی احتمالا متعلق به یکی از پادشاهان هخامنشی است. برخی از بخشهای این ظرف بهصورت نامرئی با لحیمکاری بههم وصل شدهاند که نشاندهنده مهارت فنی عالی و هنرمندانه است. این شیر یالی روی سر خود دارد و پهلوهایش با پرهای یک پرنده پوشیده شدهاند. اضافه کردن این جزئیات نشان میدهند که این شیر، یک شیر معمولی نیست بلکه بال دارد و موجودی خارقالعاده است.
امپراطوری پارتها توسط طایفهای چادرنشین در نواحی شمال و غرب ایران در قرن سوم قبل از میلاد تاسیس شد. مهرداد اول قلمرو اشکانیان را تا بابل و دیگر نواحی ایران – که قبلا تحت کنترل سلسله هلنی سلوکی بودند- گسترش داد. پارتها در سراسر بینالنهرین و ایران شهرهایی بنا کردند که کاخها و معابد آنها به طرز ماهرانهای گچبری و نقاشی شده بود.
در طراحی تکوکها از اندام انسان و حیوان الهام گرفته میشود. مدل موی کوتاه و تاج کنگرهای که در اینجا دیده میشود مشابه با مجسمههای هخامنشی است. اشیا دیگری به همین سبک از جمله عودسوزهایی که شبیه به اندام زن ساخته شدهاند در سرزمین شام دیده میشود.
در این لوح مردی غیرمسلح نشان داده شده است که لباسی از پوست حیوان به تن کرده و یک شیر را با یالش و شیر دیگری را با طناب نگه داشته است. (تنها سر اسب دوم قابل مشاهده است)
روی این سفال شگفانگیز به نام "کودورو" که در اصل ۱۲ وجهی بوده، نوشته مربوط به اعطای اراضی سلطنتی به خاندانهای برجسته بابل حک شده است. علامت بعضی از خدایان در بالای سنگنبشته آمده است از جمله نابو، گولا، سین، شاماش و ایشتار.
این قطعهها احتمالا زمانی به لباس فردی ثروتمند یا ردای شاهزاده وصل بودهاند. پادشاهان آشور با گردنبندی بلند بر روی لوحها حکاکی میشدند. طرح روی قطعات در ایران بسیار شبیه به هنر آشوریان و اورارتویان است.
مولانا محمد بن حسام الدین، نویسنده قرن پنجم کتاب خود را به تقلید از شاهنامه فردوسی نوشت. او حماسه خود را درباره حضرت علی، امام اول شیعیان نوشته است. در این کتاب فردوسی و ابن حسام، شاعر ایرانی که آرامگاه وی در شهر خوسف از توابع بیرجند است، به صورت خیالی با یکدیگر دیدار میکنند. عکسها: Mike.F