قطع صادرات گاز ایران به ترکیه به دلیل انفجار در خط لوله

در روزهای اخیر سفر مقام‌های ایرانی به ترکیه افزایش یافته است. علی سعیدلو معاون رییس جمهور ایران برای دیداری سه روزه به همراه یک هیات بلندپایه در ترکیه بسر می‌برد. سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران نیز اکنون از آنکارا دیدار می‌کند.

گرچه سفر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران به دلیل حضور در مراسم روزهای فرهنگ ایران در مرکز فرهنگی آتاتورک بود، اما حضور سعیدلو بنا به نوشته‌ی روزنامه‌های ترکیه برای رسیدگی به «مشکلات بانکی، انرژی و گمرکی پیش آمده میان دو کشور» انجام می‌گیرد.

به‌رغم بروز مشکلات پدید آمده، مقام‌های دو کشور تاکید دارند که تبادلات تجاری فیمابین تا سال ۲۰۱۵ میلادی به ۳۵ میلیارد دلار خواهد رسید.  رسانه‌های ترکیه خبر داده‌اند تا سال ۲۰۱۵ حجم تبادلات تجاری کنونی بیش از ۲ برابر افزایش پیدا می‌یابد.

تاثیر منفی توقف صدور گاز در رشد مبادلات تجاری

همزمان با حضورمقام‌های ایرانی در ترکیه، انفجار و آتش سوزی در خط  لوله‌ی گازی واقع در مناطق شرقی ترکیه به خوشبینی‌های دو کشور سایه افکنده است.

به گزارش خبرگزاری مهر این خط لوله‌ «در منطقه‌ای بین روستای هیدیرلی و کالندر واقع در استان آگری ترکیه توسط گروه‌های تروریستی منفجر شده است.» مهر همچنین می‌نویسد که عملیات تعمیرات خط لوله صدمه دیده ۱۰ روز طول خواهد کشید.

اگفته می‌شود جمهوری اسلامی ایران پیش از وقوع انفجار در خط لوله گازی، روزانه حدود ۲۵ میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر می‌کرد. بنابه نوشته روزنامه‌ی "صباح" بر اساس قرارداد سال ۱۹۹۶ ایران متعهد شده است سالانه تا ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه صادر کند. این میزان گاز از طریق خط لوله تکاب- شاهین‌دژ- میاندوآب انجام می‌گیرد. طول این خط لوله ۳۶۵ کیلومتر است و بنابه ادعای مقام‌های ایران ظرفیت انتقال آن تا ۵۰ میلیون مترمکعب گاز در روز می‌رسد.

ین نخستین بار نیست که خطوط لوله گازی ایران به ترکیه دچار سانحه یا انفجار می‌شوند. آسیب‌های ناشی از این رویدادها پیش از این نیز انتقال گاز را به صورت موقت متوقف کرده‌اند. بنا بر اظهارات مقام‌های ایرانی تعمیرات خط آسیب دیده اینبار تا ۱۰ روز به طول خواهد انجامید. کارشناسان می‌گویند که  وقوع چنین حادثه‌ای در فصل زمستان و بروز سرما می‌تواند ترکیه را دچار مشکلات گسترده‌ای سازد.

براساس آمار شرکت نفتی بوتاش ترکیه، این کشور سالانه حدود ۴۰ میلیارد متر مکعب گاز نیاز دارد. ترکیه بیشترین مقدار نیازمندی‌های گازی خود را از روسیه تامین می‌کند. جمهوری آذربایجان نیز بخشی از گاز مورد نیاز ترکیه را صادر می‌کند و سهم این کشور در سال‌های آتی در بازار گازی ترکیه افزایش پیدا خوهد کرد. ترکیه و جمهوری آذربایجان در  روز سه شنبه ۶ تیر ۱۳۹۱ برای احداث خط لوله "ترانس آناتولی" قراردادی را در استانبول به امضاء رساندند.

قرار است از طریق خط لوله ترانس آناتولی تا سال ۲۰۲۵ بیش از ۵۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه و اتحادیه اروپا انتقال یابد. رسانه‌های ترکیه و جمهوری آذربایجان گزارش دادند که ترکیه و آذربایجان قصد دارند به‌طور مشترک احداث این خط لوله جدید را آغازکنند.