طرح"صیانت از حقوق کاربران" یا حذف مردم ایران از دهکده جهانی؟
۱۴۰۰ مرداد ۷, پنجشنبه
طرح موسوم به "صیانت از حقوق کاربران" روز چهارشنبه ششم مرداد (۲۸ ژوئیه) برای بررسی و تایید نهایی به کمیسیون ویژه مجلس شورای اسلامی ارجاع شد.
در این کمیسیون نمایندگانی از کمیسیون‌های مختلف مجلس حضور خواهند داشت و بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی پس از تصویب این طرح در کمیسیون ویژه دیگر نیازی به تصویب در صحن علنی نیست و این طرح لازم‌الاجرا خواهد شد.
اجرای طرح در شکل کنونی آن می‌تواند همه سرویس‌های خدمات اینترنتی از جمله گوگل، اینستاگرام و واتساپ را فیلتر کند. براساس تبصره ۲ ماده ۲۸ طرح تقریبا همه پلتفرم‌های مشهور درصورتی که پس از گذشت چهار ماه از اجرایی شدن این طرح، مجوز نگیرند و نماینده‌ای در ایران معرفی نکنند، باید مسدود شوند.
مخالفان این طرح که تعداد و تنوعشان کم نیست، آن را معادل اینترنت ملی و در حقیقت پایان اینترنت آزاد می‌دانند. ۷۴ نماینده مجلس که به این طرح رأی منفی داده‌اند از جمله مخالفان حکومتی این طرح هستند.
تعطیلی کسب و کارهای خانگی
جلال محمودزاده نماینده مهاباد یکی از این ۷۴ نماینده است. او در مخالفت با این طرح و با اشاره به آن بخشی که پیام‌رسان‌های خارجی را موظف می‌کند ظرف چهارماه از تصویب این طرح در ایران دفتر ایجاد کنند، گفته است: «به خاطر تحریم‌ها و عدم مراودات اقتصادی ایران با سایر کشورها، پیام‌رسان‌های خارجی نمی‌توانند در عرض چهار ماه دفتر مستقل در ایران ایجاد کنند. در نتیجه این شبکه‌ها مسدود خواهند شد و کسب و کار و مشاغل مردم تعطیل می‌شود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
او در ادامه اظهارات خود اجرای این طرح را باعث وارد شدن "لطمات جبران‌ناپذیر به مشاغل و کسب و کار خانگی مردم" دانسته است.
حسن محمدیاری نماینده تالش از دیگر مخالفان این طرح است. او در بیان علت مخالفتش گفته است: «ما مردم شهرستان‌ها با محرومیت بیشتر مواجه هستیم و بیشتر مراجعاتی که در سطح شهرستان داریم، درباره بیکاری است. وقتی نمی‌توانیم کاری برای مردم ایجاد کنیم، چرا بستر خوداشتغالی را از آن‌ها بگیریم؟»
پلتفرم اینستاگرام در ایران تبدیل به راهی برای کسب درآمد و فروش محصولات خانگی شده است. بسیاری از کسانی که سرمایه‌ای برای ایجاد دفتر فروش یا مغازه ندارند، محصولات دست‌ساز خود را در اینستاگرام تبلیغ و از فروش آن کسب درآمد می‌کنند. این محصولات طیف وسیعی از ترشی خانگی تا تابلوهای نقاشی، ظروف سفالی و زیورآلات را شامل می‌شود.
همچنین کسب وکارهای جدید و نوپا از جمله برخی آرایشگران و کتاب‌فروشان از طریق اینستاگرام برای کارشان تبلیغ می‌کنند.
نقش قالیباف
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی در روز تصویب این طرح برای ارسال به کمیسیون ویژه در سوریه بود و در مجلس حضور نداشت. این در حالی است که اجازه استفاده از اصل ۸۵ قانون اساسی برای این طرح را او صادر کرده است.
اصل ۸۵ تاکید می‌کند که مجلس نمی‌تواند اختیار قانو‌نگذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کند اما در مواقع ضروری می‌تواند اختیار وضع برخی قوانین را به کمیسیون‌های داخلی تفویض کند.
پس از تصویب ارسال این طرح به کمیسیون ویژه و بالا گرفتن صدای انتقادات و اعتراضات، قالیباف نیز درباره آن اظهارنظر کرد و اعتراضات را نابه‌جا و ناشی از نفهمیدن این طرح دانست.
او در یک پست اینستاگرامی در این باره نوشت: «مدیریت مطلوب و عقلانی فضای مجازی به ترتیبی که منافع مردم را تامین کند، ضرورتی است که همه کشورهای پیشرفته آن را اجرا می‌کنند.»
رییس مجلس همچنین وعده داد که این طرح در کمیسیون ویژه به صورت علنی بررسی شود.
ضربه به گردشگری
رییس جامعه گردشگری الکترونیک در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، تصویب و اجرای طرح موسوم به صیانت از حقوق کاربران را ضربه مهلکی به گردشگری دانسته است.
حسن تقی‌زاده انصاری در این باره گفته است:« بیش از ۹۰ درصدِ جذب گردشگر و آشنایی علاقه‌مندان به سفر، از طریق فضای مجازی اتفاق می‌افتد. در دنیای امروز، گردشگر بدون تحقیق مقصدی را برای سفر انتخاب نمی‌کند و این شناخت از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی محقق می‌شود. چنانچه در این فضا محدودیتی به وجود آید بازار گردشگری را از دست می‌دهیم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گفته او در سال‌های اخیر هنگام قطع اینترنت بسیاری از کسانی که سفر به ایران را پیش‌خرید کرده بودند، سفرشان را لغو کردند و گردشگرانی هم که در آن مقطع در داخل ایران بودند، به دلیل قطع تماس با کشورهایشان به شدت نگران شده بودند.
احتمالا اشاره انصاری به قطع یک هفته‌ای اینترنت در جریان اعتراضات آبان ۹۸ است. البته غیر از این دوره، در چند مقطع دیگر نیز اینترنت دچار اختلال و در برخی مناطق قطعی کامل شد.
رییس جامعه گردشگری الکترونیک در ادامه صحبت‌هایش گفته است: «تبلیغ در فضای مجازی آسان‌ترین، سریع‌ترین و ارزان‌ترین روش است. از طرفی، گردشگر خارجی وقتی بداند با سفر به کشوری تمام ارتباطاتش با دنیای بیرون و خانواده قطع خواهد شد، قطعا چنین مقصدی را برای سفر انتخاب نمی‌کند و به‌راحتی آن را از فهرست مقاصدش حذف خواهد کرد.»
به گفته او تولیدکنندگان صنایع دستی، جوامع محلی و روستایی، خانه‌های بومگردی، تولیدکنندگان خوراک‌ها و سوغاتی‌های محلی و راهنمایان گردشگری از جمله گروه‌هایی هستند که از طریق فضای مجازی تبلیغ می‌کنند و با تصویب این طرح این امکان را از دست می‌دهند.
به گفته انصاری: «این طرح صیانت از حقوق کاربران اینترنتی نیست؛ ممانعت از حقوق کاربران و مردم است.»
احتمال ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در یک پست توییتری اعلام کرده که همه جوانب طرح صیانت از حقوق کاربران در هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی خواهد شد.
تصویب این طرح چه در مجمع تشخیص مصلحت نظام، چه در مجلس و شورای نگهبان می‌تواند نقطه پایانی بر حضور ساکنان داخل ایران در دهکده جهانی باشد. شاید به همین دلیل است که جستجوی کلمه "مهاجرت" در گوگل از روز چهارشنبه از سوی کاربران داخل ایران چند برابر شده است.