شکنجه زندانيان در عراق و نحوه عملکرد سازمانهای اطلاعاتی آمريکا در شرايط جنگی

به اقرار آوردن زندانيانِ امنيتی از راه شکنجه در همهء جنگ های آمريکا، از کره و ويتنام و جنگ های آمريکای لاتين و آفريقا گرفته تا هم اکنون در شبه جزيرهء گوانتانامو، بارها افشا شده و مورد انتقاد سازمانهای حقوق بشر قرار گرفته است.

در قرارداد ژنو تصريح شده که به هنگام جنگ، ارتش اشغالگر چنانچه به دلايل امنيتی افراد غير نظامی را دستگير کند، بايد نخست اطمينان حاصل کند که آن افراد تهديدی جدی برای امنيت به شمار می روند، و آنگاه به آنها حق مشورت با وکيل و دفاع قانونی و نيز حق تقاضا برای تجديد نظر داده شود.

در زندان ابوغريب، واقع در بيست مايلی غرب بغداد، بيش از چند هزار عراقی زندانی هستند که اکثر آنها افراد غيرنظامی اند، از جمله زنان و جوانان کم سن و سال، که غالباً به طور اتفاقی و به هنگام گذار از قرارگاههای بازرسی در جاده ها، مشکوک تلقی شده و دستگير شده اند. اکثر اين افراد به احتمال نزديک به يقين جرمی جدی مرتکب نشده اند اما حال که به اسارت افتاده اند از هيچ امکان قانونی برای دادخواهی بهره ندارند.

ارتش آمريکا به طور رسمی پيرو مصوبات قرارداد ژنو است. وزارت دفاع آمريکا و پنتاگون به طور رسمی شکنجه را منع کرده اند و هرگاه مواردی از آن افشا شده، همواره اين خود ارتش بوده که با کمک بازرسان ويژه و دادگاههای نظامی، هم گزارش های مستند از موارد نقض قانون تهيه کرده و هم خاطيان را مجازات کرده است.

در اين مورد اخير نيز گزارشی مستند در پنجاه و سه صفحه به قلم ژنرال ارتش «آنتونيو تاگوبا» منبع افشاگری های اخير رسانه ها بوده است. در همين گزارش است که ژنرال تاگوبا از رفتار زندان بانان و بازجويان در زمستان گذشته با عنوان رفتار «ساديستی و آشکارا مجرمانه» نام می برد و اين رفتار را به کمک شاهدان عينی و عکس ها و نوارهای ويدئويی مستند می کند.

در جريان افشاگری های روزهای اخير، رسانه ها از برکناری و مجازات سربازانِ زندانبان گزارش داده اند اما نکته ای که کمتر به آن اشاره شد، نحوهء عمکرد سازمانهای اطلاعاتی در شرايط جنگی است. اين نکته، که در گزارش ژنرال تاگوبا هم آمده، اين است که: واحدهای امنيتی ارتش همکاری نزديکی با سازمان «سيا» ( CIA) دارند و «سی آی اِ» به نوبهء خود برای شناسايی، دستگيری و بازجويی افراد مظنون با سازمانهای شبه ـ نظامیِ خصوصی در آمريکا قرارداد می بندد و از کمک های آنها در عمليات مخفی خود بهره می گيرد. اين سازمان های شبه نظامی يا «پاراـ ميليتاری» متشکل از رزمندگان سابق ارتش، افسران سابق اطلاعاتی، بازجويان حرفه ای، مترجمان و مفسران محلی، جاسوسان و عناصر ديگری هستند که با دستمزدهای کلان با سازمان «سی آی اِ» قرارداد می بندند و وارد عمليات می شوند و درسايه و خارج از حوزهء رسمیِ فعاليت ارتش ماموريت شان را انجام می دهند. در هنگام بازجويی ها آنها هستند که به طور غير رسمی در زندانها و مراکز اطلاعاتی رهبری عمليات را به دست می گيرند.

دو سازمان شبه نظامی که از ابتدا در جنگ عراق درگير بوده اند عبارت هستند از سازمان «کاسی اينترناشنال» ( CACI International) و سازمان «تايتان» (Titan ). بنا به گزارش روزنامهء واشنگتن پست به تاريخ سوم ماه مه، ۶۴ درصد از درآمد کمپانی «کاسی اينترناشنال» (که مرکز آن در شهر آرلينگتونِ ايالت ويرجينيا است) از سوی پنتاگون تأمين می شود.

همين روزنامه می نويسد هم اکنون بين پانزده تا بيست هزار پيمانکارِ شبه نظامی در عراق به سر می برند. شرکت ديگر، يعنی شرکت «تايتان» (که مرکز آن در سان ديه گو واقع در ايالت کاليفرنيا است) طبق گزارش نيويورک تايمز به تاريخ چهارم مه، دوازده هزار کارمند و دو ميليارد دلار درآمد سالانه دارد، درآمدی که از پيمانکاری با ارتش می آيد. اين کمپانی برای عمليات خاورميانهء خود مترجمان زبانهای محلی را گاه با حقوق بالای صدهزاردلار درسال استخدام می کند.

در زندان ابوغريب، مأموران اين دو سازمان بودند که به سربازان آمريکايی در زندان فرمان می دادند و مقامات بالای ارتش با اطلاع کامل از اين امر در کار آنها دخالتی نمی کردند. شيوه های شناخته شدهء خرد کردن روحيه و شخصيت زندانيان سياسی و گرفتن اطلاعات از آنها فقط در حيطهء تخصص آنهاست و ارتباطی به رفتار خودسرانهء سربازان جوان و کم تجربهء رده های پايين ارتش آمريکا ندارد. جورج بوش، که پدرش سالها برای سازمانهای امنيتی کار می کرده، «اين آمريکا» را به خوبی می شناسد و نمی تواند مدعی شودکه اين سياست ها و عملکرد ها برای اش نامنتظره بوده است.

عبدی کلانتری گزارشگر صداى آلمان در نيويورك