سینه‌بند ۱۰۰ ساله شد

سینه‌بند در شکل امروزی آن امسال ۱۰۰ ساله شد، اما قدمت آن به قرن‌های گذشته باز می‌گردد. در عمر ۱۰۰ ساله از این پوشش زنانه تعابیر مختلفی شده و تجربه‌های متفاوتی را از سر گذرانده است.

آنچه که امروز به عنوان "سینه‌بند" جای خود را به عنوان بخشی دائمی از پوشش بسیاری از زنان تثبیت کرده، روز ۱۲ فوریه ۱۹۱۴ به عنوان یک اختراع از سوی زنی آمریکایی به ثبت رسید: مری فلپس جیکوب ناشر، نویسنده و فعال صلح آمریکایی.

زنان در آن دوران در زیر لباس خود از پوششی استفاده می‌کردند که بسیار سفت و محکم بوده و با نام "کرست" شناخته می‌شود. آن‌ها کرست را برای محکم نگه‌داشتن پستان‌ها و نیز باریک نشان دادن کمر می‌بستند. برخی پزشکان بر این باور بودند که سفتی این کرست‌ها و تنگ بستن آنان موجب تغییر فرم استخوان‌ها و جابه‌جایی اعضای بدن می‌شوند و زنان را از پوشیدن آن بر حذر می‌داشتند.

با این همه کرست همچنان مد روز به شمار می‌رفت و زنان خواسته یا ناخواسته مجبور به بستن آن و تحمل فشاری بودند که این پوشش بر بدن وارد می‌آورد.

مری فلپس جیکوب که ۱۹ سال داشت، از تنگی کرست به ویژه معلوم شدن آن از زیر لباس شب، ناراضی بود. برای همین نیز به کمک خدمتکارش با دو دستمال ابریشمی و یک بند، پوششی را برای نگه‌داشتن سینه‌ها دوخت. این پوشش ۱۲ فوریه ۱۹۱۴ به عنوان "سینه‌بند پشت‌باز" برای ثبت به اداره ثبت اختراعات آمریکا ارائه شد و ۳ نوامبر همان سال به ثبت رسید. سینه‌بند هر چند به مرور زمان تغییراتی کرده، اما شکل کلی آن عوض نشده است.

مری فلپس جیکوب، مدتی بعد به دلیل عدم استقبال زنان از سینه‌بند، حق تولید و فروش آن را در ازای ۱۵۰۰ دلار فروخت. با آغاز جنگ جهانی اول ورق برگشت. حالا بایستی در همه چیز از جمله پارچه صرفه‌جویی می‌شد. نمی‌توان گفت که عرق ملی بود یا راحتی سینه‌بند در مقایسه با کرست. هرچه که بود سینه‌بند به سرعت با استقبال زنان روبرو شد.

نیم قرن پس از آن سینه‌بند معنای دیگری نیز به خود گرفت. گروهی از فعالان حقوق زنان این پوشش را به عنوان "تبعیض علیه زنان یا قیم‌مآبی برای بدن زن" تعبیر کردند. در سال ۱۹۶۹ شماری از فعالان حقوق زنان در تظاهراتی اعتراضی در شیکاگو خود را از قید سینه‌بندهای‌شان رها کرده و آن‌ها را آتش زدند.

فعالان حقوق زنان بستن سینه‌بند برای زنان را اجباری می‌دانستند که جامعه مردسالار بر آن‌ها تحمیل می‌کند. سینه‌بند اما قدمتی بسیار طولانی دارد. در یونان باستان زنان به هنگام شرکت در رقابت‌های ورزشی دستمال‌هایی را به دور پستان‌هایشان می‌بستند تا به این ترتیب مردانه‌تر جلوه کنند. طرح‌های به جا مانده از قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی نیز پوششی شبیه به کرست را نشان می‌دهند که مورد استفاده زنان بوده است.

سینه‌بند امروزه در فرم‌ها و سایز‌های ‌مختلف برای زنان عرضه می‌شود. تصور اشتباه ناشی از فیلم‌های پورنو سبب شده‌اند تا بسیاری از مردان تلقی نادرستی از اندازه طبیعی پستان یک زن داشته‌باشند. در همین حال زنان نیز غالبا در انتخاب سینه‌بند سایز اشتباه را برمی‌گزینند. یک بررسی در آلمان نشان می‌دهد که از هر دو زن آلمانی، یک نفر سایز سینه‌بند خود را اشتباه انتخاب می‌کند.

همچنین در آلمان از هر سه زن، یک نفر سینه‌بندی با سایز کوچکتر از اندازه‌ای که باید، به تن می‌بندد.

سینه‌بند در این سال‌ها حاشیه‌ها و جنجال‌هایی را نیز به همراه داشته است. در سال ۱۹۸۷ رودی کارول، مجری هلندی، در یک برنامه تلویزیونی فیلمی غیرواقعی و مونتاژ شده را نشان داد که در آن طرفداران آیت‌‌الله خمینی، رهبر وقت ایران، به سوی وی سینه‌بند پرتاب می‌کردند. پخش این فیلم مونتاژشده باعث تنش سیاسی شد و کارول مجبور شد از مردم ایران به دلیل "جریحه‌دار کردن احساسات مذهبی‌شان" پوزش بطلبد.

مدونا در سال ۱۹۹۰ طراحی لباس‌هایی تور جهانی کنسرت‌های خود را بر عهده ژان پل گوتیه، طراح فرانسوی، سپرد. بالاتنه‌ی چسبان مدونا با سینه‌بند مخروطی شکلش که در کنسرت لندن به تن کرد، تا به امروز به‌عنوان خاطره‌ای جنجالی از دنیای مد در یادها مانده است.

فوریه سال ۲۰۱۱ در جریان درگیری میان معترضان و نیروهای امنیتی در میدان تحریر در شهر قاهره، مأموران زنی معترض را به شدت زیر ضربات باتوم و لگد گرفته و وی را زخمی کردند. تصویر "زنی با سینه‌بند آبی" که مأموران لباس از تن وی کنده بودند، به سرعت به نمادی از مقاومت در مصر تبدیل شد.

سینه‌بندی از مجموعه طرح‌های آبینایا، طراح هندی.