روابط زن و مرد ایرانی در آستانه تحول | همه مطالب مدیا سنتر | DW | 08.10.2013

ما برای بهبود خدمات خود از کوکی‌ها استفاده می‌کنیم. جزئیات بیشتر را در صفحه "حفظ حریم خصوصی کاربران" در وبسایت دویچه وله بخوانید.

اطلاعات بیشتر موافقم
  1. Inhalt
  2. Navigation
  3. Weitere Inhalte
  4. Metanavigation
  5. Suche
  6. Choose from 30 Languages

ایران

روابط زن و مرد ایرانی در آستانه تحول

تحول عظیم اجتماعی در ایران چالشی به مراتب بزرگتر از بحران رابطه با آمریکا است. کوچک‌شدن خانواده‌ها، افزایش میزان طلاق، کاهش ازدواج و ورود زنان به بازار کار چهره جامعه را برای همیشه تغییر خواهد داد.

  • default

    تحول عظیم اجتماعی

    همه آمارهایی که این روزها منتشر می‌شوند، حکایت از تحول عظیم اجتماعی دارند. جامعه شناسان می‌گویند تغییراتی که امروز جامعه شاهد آن است، برای همیشه چهره ایران را تغییر خواهد داد. تغییراتی که چندان هم خوشنایند "دکترین اسلامی" حاکم نیست.

  • default

    کوچک شدن خانواده‌ها

    خانواده‌های ایرانی دیگر به بزرگی گذشته نیستند. خانواده‌های تشكيل شده از حيث تعداد اعضا دچار تغيير و تحول بنيادی شده‌اند. حركت خانوار ايرانی از ۵ و ۶ نفره در دهه ۶۰ و اوايل هفتاد به‌سوی ۲ و ۳ در اواخر دهه ۸۰ و اوايل دهه ۹۰ نشان از تعریف جدید ایرانیان از خانواده دارد. دست‌خط مشکلات اقتصادی، زندگی شهری و میزان تحصیلات در این تعریف بوضوح دیده می‌شود.

  • default

    وضعیت خانواده در مناطق روستایی

    در گذشته خانواده‌های روستایی به حیث نیاز به نیروی کار بزرگتر از خانواده‌های شهری بودند. در سال‌های گذشته خانواده‌های روستایی نه تنها کوچک شده‌اند، بلکه به قول محسن رضایی، روستاها به خانه سالمندان تبدیل شده‌اند. بسیاری از روستاییان جوان به‌خصوص در مناطق مرکزی ایران به شهرها مهاجرت کرده‌اند.

  • default

    بزرگ‌شدن کودکان بدون پدر و مادر در روستاها

    در بسیاری از مناطق روستایی به‌خصوص روستاهای نزدیک به شهرها، مردان و زنان برای یافتن کارهای فصلی راهی شهر می‌شوند و کودکان نزد پدر و مادربزرگ می‌مانند. چنین وضعیتی در کنار مشکلات عاطفی، گسست‌های خانوادگی را نیز به همراه دارد.

  • default

    کاهش ازدواج

    روند کاهش ازدواج در حالی که از سال ۱۳۹۰ برای نخستین بار رشد منفی نشان داد در سال ۹۱ نیز ادامه یافت. ازدواج درسال ۹۱ به میزان منفی ۱ / ۵ درصد رسید که این نسبت درنقاط روستایی ۹ / ۵ درصد بوده است.

  • default

    مشکل بازتولید ساختارهای سنتی

    ساختارهای سنتی ازدواج مثل هزینه‌های سرسام‌آور جشن‌های عروسی و عقد، مهریه‌های کلان، جهیزیه سنگین، دخالت فعال خانواده‌ها در همسریابی، عمده شدن مولفه‌های مادی و اقتصادی در کنار مشکلات اقتصادی همچون عدم کفایت درآمد برای تشکیل خانواده، بیکاری و هزینه سنگین مسکن و افزون بر آن خدمت سربازی که بر سن ازدواج پسران می‌افزاید باعث شده تا ساختارهای سنتی با مشکل بازتولید روبرو شوند.

  • default

    افزایش طلاق

    در طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ در مجموع ۸۶۸ هزار و ۳۱۲ زوج در ایران از هم جدا شدند. میزان طلاق در سال ۹۱ نسبت به سال قبل ۶ درصد افزایش یافت.

  • default

    دلائل افزایش طلاق

    نتایج بررسی که سال ۹۰ بر روی هزار پرونده طلاق صورت گرفت حاکی است فقر مهارت‌های ارتباطی، عدم تناسب خصوصیات شخصیتی دختر و پسر، اختلالات بالینی، مشکلات اقتصادی، مشکلات جنسی، رفتارهای پرخطر مانند اعتیاد و دخالت‌های والدین ازعوامل طلاق هستند.

  • default

    طلاق عاطفی

    یک نوع خانواده مبتنی بر نوعی طلاق نیز در دهه گذشته رشد زیادی داشته است. طلاق عاطفی به این معنا که زن و شوهر عملا از هم جدا هستند و هیچ رابطه‌ی عاطفی ندارند، اما به دلایل اجتماعی، اقتصادی و یا خانوادگی مثل حمایت از فرزندان با هم زندگی می کنند.

  • default

    تغییر هویت‌زنان

    نظام ارزشی زنان ایرانی علیرغم همه محدودیت‌ها در سال‌های گذشته تغییر کرده است. افزایش چشم‌گیر زنان تحصیل کرده نگاه آنان به شیوه زندگی سنتی را تغییر داده است. آنان دیگر حاضر نیستند علیرغم تحصیلات عالیه به کنج خانه رانده شوند.

  • default

    زنان شاغل

    حضور زنان در بازارکار و کسب درآمد باعث استقلال مالی زنان بسیاری شده است.جامعه‌شناسان می‌گویند استقلال مالی زنان بر نقش و جایگاه آنان در درون نهاد خانواده تاثیر به‌سزایی دارد. از سوی دیگر استقلال مالی دختران شاغل حتی در روند انتخاب و یا عدم انتخاب همسر در سنین بین ۲۵ تا ۳۰ سال نیز دخیل است.

  • default

    تحولی دیگر

    افزایش ازدواج دختران با پسران کم سن و سال‌تر از خود تحولی جدید است. در ۷ / ۱۰ درصد ازدواج‌هایی که در سال ۹۱ در ایران ثبت شده، سن زن بیشتر از مرد است. جالب اینکه این تحول در روستاها نیز دیده می‌شود و حتی درصد آن از شهرها کمی بالاتر است. از کل ازدواج‌هایی که در نقاط روستایی صورت گرفته ۱۱ درصد از کل آمار را این ازدواج‌ها تشکیل می‌دهند.

  • default

    خانواده‌های غیر قانونی

    اکنون خانواده در ایران دیگر نهادی متشکل از مرد و زن نیست که عقدنامه‌ی شرعی و قانونی داشته باشند و زن مکلف به تمکین به شوهر باشد. در سال‌های اخیر دختران و پسران به زندگی با هم پرداخته‌اند و به هم تعهد عاطفی دارند، اما رسما ازدواج نکرده‌اند. این خانواده‌ها در ایران غیر قانونی هستند.

  • default

    بحران فرهنگ مردسالار

    اكنون انتظارات زوجين در خانواده ايرانی از يكديگر در حال دگرگونی است. گسترش بی‌بازگشت و هر چه بيشتر اشتغال زنان اين دگرگونی را بازهم بیشتر خواهد کرد. تغییر نوع روابط مرد و زن که به کاهش قدرت مرد در رابطه با زن انجامیده، فرهنگ مرد‌سالار و باورهای سنتی و دینی را بحرانی کرده است.


  • default

    تحول عظیم اجتماعی

    همه آمارهایی که این روزها منتشر می‌شوند، حکایت از تحول عظیم اجتماعی دارند. جامعه شناسان می‌گویند تغییراتی که امروز جامعه شاهد آن است، برای همیشه چهره ایران را تغییر خواهد داد. تغییراتی که چندان هم خوشنایند "دکترین اسلامی" حاکم نیست.

  • default

    کوچک شدن خانواده‌ها

    خانواده‌های ایرانی دیگر به بزرگی گذشته نیستند. خانواده‌های تشكيل شده از حيث تعداد اعضا دچار تغيير و تحول بنيادی شده‌اند. حركت خانوار ايرانی از ۵ و ۶ نفره در دهه ۶۰ و اوايل هفتاد به‌سوی ۲ و ۳ در اواخر دهه ۸۰ و اوايل دهه ۹۰ نشان از تعریف جدید ایرانیان از خانواده دارد. دست‌خط مشکلات اقتصادی، زندگی شهری و میزان تحصیلات در این تعریف بوضوح دیده می‌شود.

  • default

    وضعیت خانواده در مناطق روستایی

    در گذشته خانواده‌های روستایی به حیث نیاز به نیروی کار بزرگتر از خانواده‌های شهری بودند. در سال‌های گذشته خانواده‌های روستایی نه تنها کوچک شده‌اند، بلکه به قول محسن رضایی، روستاها به خانه سالمندان تبدیل شده‌اند. بسیاری از روستاییان جوان به‌خصوص در مناطق مرکزی ایران به شهرها مهاجرت کرده‌اند.

  • default

    بزرگ‌شدن کودکان بدون پدر و مادر در روستاها

    در بسیاری از مناطق روستایی به‌خصوص روستاهای نزدیک به شهرها، مردان و زنان برای یافتن کارهای فصلی راهی شهر می‌شوند و کودکان نزد پدر و مادربزرگ می‌مانند. چنین وضعیتی در کنار مشکلات عاطفی، گسست‌های خانوادگی را نیز به همراه دارد.

  • default

    کاهش ازدواج

    روند کاهش ازدواج در حالی که از سال ۱۳۹۰ برای نخستین بار رشد منفی نشان داد در سال ۹۱ نیز ادامه یافت. ازدواج درسال ۹۱ به میزان منفی ۱ / ۵ درصد رسید که این نسبت درنقاط روستایی ۹ / ۵ درصد بوده است.

  • default

    مشکل بازتولید ساختارهای سنتی

    ساختارهای سنتی ازدواج مثل هزینه‌های سرسام‌آور جشن‌های عروسی و عقد، مهریه‌های کلان، جهیزیه سنگین، دخالت فعال خانواده‌ها در همسریابی، عمده شدن مولفه‌های مادی و اقتصادی در کنار مشکلات اقتصادی همچون عدم کفایت درآمد برای تشکیل خانواده، بیکاری و هزینه سنگین مسکن و افزون بر آن خدمت سربازی که بر سن ازدواج پسران می‌افزاید باعث شده تا ساختارهای سنتی با مشکل بازتولید روبرو شوند.

  • default

    افزایش طلاق

    در طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ در مجموع ۸۶۸ هزار و ۳۱۲ زوج در ایران از هم جدا شدند. میزان طلاق در سال ۹۱ نسبت به سال قبل ۶ درصد افزایش یافت.

  • default

    دلائل افزایش طلاق

    نتایج بررسی که سال ۹۰ بر روی هزار پرونده طلاق صورت گرفت حاکی است فقر مهارت‌های ارتباطی، عدم تناسب خصوصیات شخصیتی دختر و پسر، اختلالات بالینی، مشکلات اقتصادی، مشکلات جنسی، رفتارهای پرخطر مانند اعتیاد و دخالت‌های والدین ازعوامل طلاق هستند.

  • default

    طلاق عاطفی

    یک نوع خانواده مبتنی بر نوعی طلاق نیز در دهه گذشته رشد زیادی داشته است. طلاق عاطفی به این معنا که زن و شوهر عملا از هم جدا هستند و هیچ رابطه‌ی عاطفی ندارند، اما به دلایل اجتماعی، اقتصادی و یا خانوادگی مثل حمایت از فرزندان با هم زندگی می کنند.

  • default

    تغییر هویت‌زنان

    نظام ارزشی زنان ایرانی علیرغم همه محدودیت‌ها در سال‌های گذشته تغییر کرده است. افزایش چشم‌گیر زنان تحصیل کرده نگاه آنان به شیوه زندگی سنتی را تغییر داده است. آنان دیگر حاضر نیستند علیرغم تحصیلات عالیه به کنج خانه رانده شوند.

  • default

    زنان شاغل

    حضور زنان در بازارکار و کسب درآمد باعث استقلال مالی زنان بسیاری شده است.جامعه‌شناسان می‌گویند استقلال مالی زنان بر نقش و جایگاه آنان در درون نهاد خانواده تاثیر به‌سزایی دارد. از سوی دیگر استقلال مالی دختران شاغل حتی در روند انتخاب و یا عدم انتخاب همسر در سنین بین ۲۵ تا ۳۰ سال نیز دخیل است.

  • default

    تحولی دیگر

    افزایش ازدواج دختران با پسران کم سن و سال‌تر از خود تحولی جدید است. در ۷ / ۱۰ درصد ازدواج‌هایی که در سال ۹۱ در ایران ثبت شده، سن زن بیشتر از مرد است. جالب اینکه این تحول در روستاها نیز دیده می‌شود و حتی درصد آن از شهرها کمی بالاتر است. از کل ازدواج‌هایی که در نقاط روستایی صورت گرفته ۱۱ درصد از کل آمار را این ازدواج‌ها تشکیل می‌دهند.

  • default

    خانواده‌های غیر قانونی

    اکنون خانواده در ایران دیگر نهادی متشکل از مرد و زن نیست که عقدنامه‌ی شرعی و قانونی داشته باشند و زن مکلف به تمکین به شوهر باشد. در سال‌های اخیر دختران و پسران به زندگی با هم پرداخته‌اند و به هم تعهد عاطفی دارند، اما رسما ازدواج نکرده‌اند. این خانواده‌ها در ایران غیر قانونی هستند.

  • default

    بحران فرهنگ مردسالار

    اكنون انتظارات زوجين در خانواده ايرانی از يكديگر در حال دگرگونی است. گسترش بی‌بازگشت و هر چه بيشتر اشتغال زنان اين دگرگونی را بازهم بیشتر خواهد کرد. تغییر نوع روابط مرد و زن که به کاهش قدرت مرد در رابطه با زن انجامیده، فرهنگ مرد‌سالار و باورهای سنتی و دینی را بحرانی کرده است.


مطالب بیشتر از مدیا سنتر

Familie Schatten Symbolbild Hand

۱۵ می: روز جهانی خانواده 15.05.2019

Filmfestival Berlinale 2019 Native | Film Tanna

برلیناله ۲۰۱۹ در یک مرور تصویری 07.02.2019

حضور یک آواره در مجمع جهانی اقتصاد 22.01.2019

Symbolbild Filmfestival Film Poesie

فیلم‌نامه‌هایی در روایت‌ از فقدان شادی و امید • گفت‌وگو با محمد حقیقت 16.04.2019

بیشتر بخوانید

Mehrangiz Manoucherian

پيشگام قوانین برابری زن و مرد 06.10.2020

۱۵ مهر ۱۲۸۵: ۱۱۴ سال پيش در چنين روزی مهرانگيز منوچهريان در مشهد زاده شد: «در مراسم خاكسپاريم بدون روضه‌خوانی اگر فرد خوش‌صدايی حاضرين را مشغول كند و وسايل پذيرايی از قبيل شيرينی و ساندويچ باشد، بد نيست.»

Großbritanien | Zahl der Bootsflüchtlinge auf dem Ärmelkanal steigt

پناهجویان غرق‌شده در کانال مانش ایرانی هستند 28.10.2020

یک وبسایت خبری اعلام کرد که زن و مرد و سه کودکی که در آب‌های کانال مانش غرق شده‌اند، کُرد ایرانی هستند. ۲۲ پناهجوی دیگر که در قایق بوده‌اند، نجات یافته‌اند. 

Iran Themenbild Bestrafung in der Öffentlichkeit

شکنجه "اوباش" در انظار عمومی‌ در ایران برای ارعاب جامعه؟ 07.10.2020

ویدیوی گرداندن و کتک زدن یک متهم در خیابان‌های تهران با انتقاد شدید در شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. برخی می‌گویند این "مجازات" جرم و جنایت را در ایران افزایش می‌دهد، برخی آنرا نمایشی برای زهر چشم گرفتن از جامعه می‌دانند.

Libanon Beirut Protest Gewalt gegen Frauen

زنان، خشونت و قدرت ... و عشق 24.11.2020

آیا میان تجاوز و سلطه‌جویی با "عشق‌ورزی" ارتباطی هست؟ آیا ذهنيت اجتماعی بدون در نظر گرفتن چنین ارتباطی می‌تواند به انديشيدن درباره خشونت بر زنان بپردازد؟ شهلا شفیق، نویسنده و پژوهشگر، از جمله به این پرسش‌ها می‌پردازد.