1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

دو شرکت آلمانی متهم به مشارکت در جعل اسکناس برای سپاه قدس

میترا شجاعی | شیرین شکیب
۱۳۹۶ آذر ۱, چهارشنبه

وزارت خزانه‌داری آمریکا دو شرکت آلمانی را به اتهام تامین تجهیزات جعل اسکناس برای استفاده سپاه قدس ایران مورد تحریم قرار داد. این دو شرکت از دادن هرگونه توضیحی در این باره به دویچه‌وله خودداری کرده‌اند.

https://p.dw.com/p/2o5S0
Symbolbild Wirtschaftskriminalität
عکس: Imago/blickwinkel

ماجرا از یک بیانیه شروع شد؛ بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا که روز دوشنبه ۲۰ نوامبر (۲۹ آبان) منتشر شد. در این بیانیه نام دو شرکت آلمانی مستقر در فرانکفورت برده شده که مورد تحریم وزارت خزانه‌داری قرار گرفته‌اند.

این دو شرکت "فورنت تکنیک" ForEnt Technik و "پرینتینگ تریدینگ سنتر" Printing Trading Center نام دارند و متهم هستند که تجهیزاتی به منظور چاپ اسکناس جعلی به دو شرکت و دو فرد ایرانی فروخته‌اند. این اسکناس‌های جعلی مورد استفاده سپاه قدس، شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران قرار گرفته است.

شرکت پرینتینگ تریدینگ سنتر، یک شرکت مشاوره صنعتی برای صادرات ماشین‌آلات صنعت چاپ واقع در فرانکفورت است. این شرکت در سال ۲۰۰۴ تاسیس شده اما در سایت آن نوشته شده که ۳۰ سال تجربه در زمینه ماشین‌های چاپ دارد. مدیرعامل این شرکت یک ایرانی به نام م. حاذق‌نژاد است. مسئول بخش فروش و دو مسئول بخش فروش ماشین‌آلات دست دوم نیز ایرانی هستند.

بیشتر بخوانید: تحریم یک شبکه جعل اسکناس برای سپاه پاسداران از سوی آمریکا

در تماس تلفنی با آقای منوچهری مسئول بخش فروش این شرکت، او به دویچه‌وله گفت که خبر منتشرشده یک "پروپاگاندای سیاسی" از سوی رسانه‌هاست و به زودی این مسئله روشن می‌شود و تا آن زمان او هیچ حرفی برای گفتن ندارد.

تلاش‌های مکرر ما برای تماس با آقای حاذق‌نژاد نیز بدون نتیجه ماند.

شرکت فورنت تکنیک نماینده تعدادی شرکت اروپایی است که  تامین کننده مواد اولیه مختلف، ماشین آلات، اپلیکیشن و تولید کنندگان اوراق امنیتی هستند. آنگونه که در سایت این شرکت نوشته شده، تمرکز اصلی فعالیت آن بر خاورمیانه است و در آنجا با همکاری شریک‌های اروپایی‌اش پروژه‌های زیادی انجام داده است.

در تماس تلفنی با شرکت فورنت تکنیک پس از شنیدن پرسش دویچه‌وله، شخص پاسخگو ارتباط تلفنی را قطع کرد و دیگر به تلفن‌های ما جواب نداد. تا لحظه انتشار این گزارش پاسخی هم به ایمیل‌هایی داده نشده که به این دو شرکت زده شده است.

شرکت پرینتینگ تریدینگ سنتر، یک شرکت مشاوره صنعتی برای صادرات ماشین‌آلات صنعت چاپ است
شرکت پرینتینگ تریدینگ سنتر، یک شرکت مشاوره صنعتی برای صادرات ماشین‌آلات صنعت چاپ است

فروش دستگاه برای جعل اسکناس در قلب اروپا

قوانین اروپا برای مبارزه با پولشویی و جعل اسکناس بسیار سخت‌گیرانه است. تعداد زیادی موسسه و نهاد در سراسر اروپا وجود دارند که کارشان جلوگیری و مبارزه با جعل اسکناس است.

یکی از بزرگترین این موسسات بانک مرکزی اروپا ECB است که بخش ویژه‌ای برای مبارزه با جعل پول دارد.

بخش مطبوعاتی این نهاد در پاسخ ایمیل دویچه‌وله درباره نظارت بر صادرات ماشین چاپ به ایران، نوشت که این مسئله هیچ ارتباطی به این نهاد ندارد و موضوعی مربوط به نهادهای قضایی و اجرایی است.

 در پاسخ به این پرسش که در شرح وظایف این نهاد اما نظارت بر نحوه چاپ اسکناس نیز آمده است، بخش مطبوعاتی پاسخ داد که این تنها مربوط به چاپ اسکناس‌های یورو در داخل اروپا می‌شود.

شرکت فورنت تکنیک تولیدکننده اوراق امنیتی است و تمرکز اصلی فعالیتش بر خاورمیانه است
شرکت فورنت تکنیک تولیدکننده اوراق امنیتی است و تمرکز اصلی فعالیتش بر خاورمیانه است

"صادارت ماشین چاپ مخصوص اسکناس، ساده نیست"

در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا دو شرکت آلمانی متهم هستند که تجهیزاتی را برای چاپ اسکناس جعلی در اختیار دو فرد و دو شرکت ایرانی گذاشته‌اند.

مجید میرزایی صادرکننده ماشین‌های چاپ در آلمان که ۲۵ سال است به این کار مشغول است به دویچه‌وله می‌گوید که اصولا ماشین‌های چاپ اسکناس، مخصوص هستند و افراد عادی هم مشتری آن نیستند بلکه معمولا بانک‌های مرکزی و سازمان‌های وابسته به دولت‌ها هستند که خواهان خرید چنین ماشین‌هایی هستند.

میرزایی تاکید می‌کند که خودش تا به حال ماشین چاپ اسکناس صادر نکرده و از هیچیک از همکارانش هم نشنیده است که این نوع ماشین‌ها را صادر کرده باشند. او می‌گوید تا جایی که می‌داند هیچ شرکت خصوصی یا فرد حقیقی در ایران اجازه چاپ اسکناس ندارد بنابراین او و همکارانش هم تا به حال چنین مشتری‌ای نداشته‌اند.

او می‌گوید می‌توان با ماشین چاپ معمولی هم اسکناس چاپ کرد اما کاملا قابل تشخیص است چرا که ماشین‌های چاپ اسکناس دارای علائم مخصوصی است که ماشین چاپ معمولی دارای آن نیست و نمی‌تواند این کار را انجام دهد.

درباره امکان صادرات اینگونه ماشین‌ها به نهادهای دولتی، میرزایی می‌گوید اصولا صادرات هرنوع کالا به برخی نهادها مثل سپاه پاسداران و ارتش ایران نیاز به مجوز دارد و بدون این مجوز نمی‌توان حتی آب به این نهادها صادر کرد.

ماشین‌های چاپ اسکناس دارای علائم مخصوصی است که ماشین چاپ معمولی دارای آن نیست و نمی‌تواند این کار را انجام دهد
ماشین‌های چاپ اسکناس دارای علائم مخصوصی است که ماشین چاپ معمولی دارای آن نیست و نمی‌تواند این کار را انجام دهدعکس: Giesecke & Devrient

شرکت‌های خصوصی یا به ظاهر خصوصی؟

وزارت خزانه‌داری آمریکا دو فرد و دو شرکت ایرانی را نیز به همان دلایل مورد تحریم قرار داده است. این دو شرکت، "تجارت الماس مبین" و "رایان پرینتینگ" نام دارند.

رضا حقیقت‌نژاد در یک گزارش مفصل در این باره که در سایت "ایران وایر" منتشر شده، نوشته است: «بر اساس آگهی رسمی مورخ ۱۷ بهمن ۹۴، سهامداران اصلی شرکت "تجارت الماس مبین" عبارتند از: گروه توسعه اقتصادی یاس، شرکت نوین تجارت مبین آرکا و تعاونی اعتبار ثامن الائمه. تعاونی اعتبار ثامن الائمه وابسته به بنیاد تعاون سپاه است.»

محسن سجادی‌نیا، مدیرعامل این شرکت نیز در سال ۱۳۹۲ در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته است که مجموعه تجارت الماس مبین با سرمایه ۱۵۰ میلیارد تومان وابسته به بنیاد تعاون سپاه است.

حقیقت‌نژاد در گزارش خود، شرکت رایان پرینتینگ را همان شرکت "پردازش تصویر رایان" دانسته چرا که به گفته او مشخصات آنها یکی است.

بر اساس تحقیقات رضا حقیقت‌نژاد، شرکت پردازش تصویر رایان نیز از سال ۹۲ در حوزه‌های مختلفی فعالیت داشته است؛ از خط تولید سیم‌کارت تا چاپ نخ اسکناس.

دو نفری که نامشان در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده رضا حیدری و محمود سیف نام دارند. در این بیانیه رضا حیدری مدیرعامل شرکت پردازش تصویر رایان معرفی شده است.

محمود سیف متهم دیگر جعل اسکناس، همسر سابق شهرزاد میرقلی‌خان و بازنشسته سپاه پاسداران است. شهرزاد میرقلی ‌خان شهروند ایرانی مقیم آمریکا در سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶) به اتهام صدور تجهیزات نظامی از جمله خرید و ارسال سه هزار دوربین دید در شب به ایران، بازداشت و در آمریکا زندانی شد.

مشخص نیست که آیا تجهیزات و ماشین‌هایی که دو شرکت آلمانی به ایران صادر کرده‌اند مخصوص چاپ اسکناس بوده یا از آن برای چاپ اسکناس جعلی استفاده شده است. ولی آنچه شاید بتوان از کنار هم قرار دادن داده‌ها نتیجه گرفت این است که دو شرکت ایرانی و نیز دو ایرانی متهم به جعل اسکناس نمی‌توانند شهروندانی عادی و بدون ارتباط با نهادهای نظامی و امنیتی باشند.

میترا شجاعی
میترا شجاعی روزنامه‌نگار