ما برای بهبود خدمات خود از کوکی‌ها استفاده می‌کنیم. جزئیات بیشتر را در صفحه "حفظ حریم خصوصی کاربران" در وبسایت دویچه وله بخوانید.

اطلاعات بیشتر موافقم
  1. Inhalt
  2. Navigation
  3. Weitere Inhalte
  4. Metanavigation
  5. Suche
  6. Choose from 30 Languages
تبلیغات
تبلیغات
تبلیغات

جادوی شماره‌ ۱۰ و خوانشی دیگر از فوتبال

default

گرچه همه چیز با پله آغاز نشد، ولی بدون او شاید اسطوره‌ی پیراهن «شماره ۱۰» نیز شکل نمی‌گرفت. «مروارید سیاه» فوتبال برزیل، به پیراهن شماره‌ ۱۰ شخصیتی داد که تا امروز نیز گیرایی خود را حفظ کرده است.  

سنخ‌شناسی بازیکن شماره ۱۰

اگر پدیده‌ی «بازیکن شماره‌ ۱۰» را به عنوان واقعیتی برای تبیین نوابغ استثنایی فوتبال بپذیریم، بلافاصله با این پرسش روبرو می‌شویم که بزرگ‌ترین‌های این رشته‌ی ورزشی را بر پایه‌ی کدام معیارها می‌توان تقسیم بندی کرد؟  

دگرگونی بازیکن شماره‌ ۱۰ در فوتبال پسامدرن

بازیکن شماره‌ی ۱۰ به عنوان نماد فوتبال خلاق و زیبا، در گذر زمان دستخوش تحولات زیادی شده است. نمی‌توان این تحولات را از دگرگونی‌ در سیستم‌ها و تاکتیک‌های فوتبال پسامدرن جدا دانست. این تحولات در چه راستایی صورت گرفته‌اند؟  

لیونل مسی؛ وروجکی در ابعاد غول که رکورد می‌شکند

لیونل مسی، ستاره‌ای به نرمی پروانه و به سرعت زنبور

لیونل مسی ستاره‌ی آرژانتینی بارسلونا گوی سبقت را از رقبای خود رونالدو و ژاوی ربود و بار دیگر به عنوان بهترین فوتبالیست سال جهان برگزیده شد. این نخستین بار است که یک بازیکن توانسته است سه بار پیاپی این عنوان را کسب کند.  

ده‌های به‌یادماندنی جهان فوتبال

پله؛ زایش اسطوره شماره ۱۰

پله اعجوبه‌ی برزیلی بود که به پیراهن شماره‌ی ۱۰ شخصیت بخشید. پس از او بهترین‌های فوتبال، سنت او را با پیراهن شماره‌ی ۱۰ ادامه دادند و این پیراهن تدریجا رنگی از تقدس به خود گرفت. ولی پله این اسطوره‌را چگونه شکل داد؟  

جیانی ریورا؛ نابغه‌ای که کاتاناچیو را به چالش کشید

در ایتالیا همواره ستارگانی پدید آمده‌اند که بنا بر شیوه‌ی بازی خود، با سیستم دفاعی میانه‌ی خوبی نداشته‌اند. یکی از بزرگ‌ترین آنان جیانی ریورا، شماره ۱۰ طلایی دهه ۶۰ بود که از بازی دفاعی نفرت داشت.  

ولفگانگ اوورات، چپ‌پای جادویی آلمان

فوتبال آلمان در تاریخ پر فراز و نشیب خود، محل زایش و بالش بازیکنان استثنایی چندی بوده که با توانایی‌های خیره‌کننده‌ی خود، به آن شخصیتی ویژه بخشیده‌اند. یکی از خلاق‌ترین بازیکنان، اوورات جادوگر چپ‌پای آلمانی بوده است.  

گونتر نتزر؛ شماره دهی که از اعماق فضا آمد

با شکل‌گیری سیستم تاکتیکی ۳ـ۳ـ۴ در دهه‌ی ۶۰ میلادی در فوتبال آلمان، مردانی در قلب زمین پدیدار شدند که تدریجا به رهبر تیم و بازی‌سازی خلاق در میدان فراروییدند. یکی از این پدیده‌های استثنایی فوتبال، گونتر نتزر بود.  

یوهان کرویف؛ معناکننده‌ی فوتبال تام

یکی از پدیده‌های استثنایی فوتبال که بازیکن شماره‌ی ۱۰ را به کمال‌یافته‌ترین شکلی نمایش می‌داد، یوهان کرویف هلندی است. وی گرچه همواره پیراهن شماره‌ی ۱۴ را بر تن می‌کرد، ولی طراح و بازیگردانی تمام عیار بود.  

دیه‌گو مارادونا؛ موتسارت عالم فوتبال

در میان شماره ده‌های تاریخ فوتبال جهان، هیچ‌کس مهارت‌های فردی مارادونا را نداشته است. شیوه‌ی بازی او به‌غایت تماشایی و غوغابرانگیز بود. مارادونا قدرت رعد، سرعت برق و لطافت رنگین‌کمان را یکجا به نمایش می‌گذاشت.  

زیکو، نماد فوتبالی زیبا که ناکام ماند

در میان ستارگانی که فوتبال برزیل پرورانده، زیکو جایگاهی ویژه دارد. او که به "پله سفید" مشهور است، در جام جهانی ۱۹۸۲ در اسپانیا قلب خط میانی سحرآمیز تیم ملی فوتبال برزیل بود که با رقص خود دروازه‌ی حریفان را فرو می‌ریخت.  

میشل پلاتینی؛ آمیزه‌ای از رقصنده‌ی باله و ماتادور

میشل پلاتینی برای فوتبال زیبا فلسفه‌ی خاصی داشت. او می‌گفت اگر بازیکنی به دلیل مهارت‌های فردی مجبور نباشد ذهن خود را معطوف به کنترل توپ کند، می‌‌تواند تمام فکر خود را آزاد و حواس خود را متوجه بازی مستقیم کند.  

روبرتو باجو، دم اسبی آسمانی و نقطه پایانی ۱۰ کلاسیک

روبرتو باجو از خلاق‌ترین بازیکنانی است که ایتالیا به خود دیده؛ کشوری که در فوتبال آن دفاع حرف اول را می‌زند و بازی‌سازان تهاجمی کمتر فرصت شکوفایی می‌یابند. "بودای کوچولو" و "دم اسبی آسمانی" از جمله القاب باجو هستند.  

زیدان؛ ققنوس ۱۰ از خاکستر برمی‌خیزد

زین‌الدین زیدان نامی‌ست که در کنار میشل پلاتینی، هرگز از حافظه‌ی تاریخی فوتبال فرانسه و جهان پاک نخواهد شد؛ کارگردانی همه‌فن‌حریف و خلاق که در پیراهن شماره‌ی ۱۰، پس از سال‌ها به فوتبال فرانسه روح و جان تازه‌ای بخشید.  

بازیکن شماره ۱۰ در گفت‌وگو با کارشناسان

نیم‌نگاه • بازیکنان شماره ۱۰ در ایران

«قلیچ» و «کریمی»، تنها شماره ده‌های واقعی فوتبال ایران

«بازیکن شماره‌ی۱۰» به بازیگردان و آفرینشگری استثنایی در میدان فوتبال اشاره دارد و در ادبیات فوتبال جهان، مفهومی جا افتاده و تعریف شده است. نوشته‌ی زیر، رد چنین پدیده‌ای را در فوتبال ایران دنبال کرده است.  

پرویز قلیچ‌خانی، شاه‌ماهی اسیر در حوضچه‌ی فوتبال ایران  

جادوگرانی چون علی کریمی ساخته نمی‌شوند  

گالری عکس • پرویز قلیچ‌خانی و علی کریمی از دریچه‌ی دوربین

ده شماره ۱۰ فراموش‌نشدنی دیگر از دی‌استفانو تا ژاوی
تبلیغات
آلفردو دی‌استفانو (راست) در پیراهن تیم اسپانیا برابر دروازه‌ی تیم ملی آلمان

آلفردو دی‌استفانو؛ روح قوهای سپید

آلفردو دی‌استفانو، بازیکن آرژانتینی ـ اسپانیایی، بی‌تردید بهترین بازیکن فوتبال جهان است که حتا یک بار نیز در جام جهانی بازی نکرده است. او همچنین از نادر بازیکنان شماره ۱۰ است که پیراهن شماره‌ی ۱۰ را برتن نکرده است.  

بابی چارلتون؛ تنها شماره ۱۰ واقعی انگلستان

انگلستان زادگاه و سرزمین مادری فوتبال است و بازیکنان بزرگی به عالم فوتبال عرضه کرده است. بی‌ترید یکی از بزرگ‌ترین ستارگان تاریخ فوتبال انگلستان، بابی چارلتون، بازی‌ساز خلاق و فراموش‌نشدنی این تیم در جام جهانی ۱۹۶۶ است.  

جرج بست؛ تراژدی خودویرانگری اعجوبه‌ی ایرلندی

فوتبالدوستان از اواسط دهه‌ی ۶۰ میلادی در منچستریونایتد شاهد ظهور اعجوبه‌ای بودند که حتا رویاهای آنان را نیز دریبل می‌کرد. این دوران مصادف بود با شهرت بیتل‌ها در جهان موسیقی. این اعجوبه‌ی خوش‌سیما به «بیتل پنجم» مشهور شد.  

برند شوستر؛ فرشته‌ی موطلایی آلمان

تیم ملی آلمان یک دهه پس از افول دو ابرستاره‌ی خط میانی خود یعنی اوورات و گونتر نتزر، شاهد برآمد معمار بزرگ دیگری در میانه‌ی میدان بود. این ابرستاره برند شوستر نام داشت که دوستدارانش او را «فرشته‌ی موطلایی» می‌نامیدند.  

رود خولیت؛ لاله‌‌ی سیاه هلند

سال‌ها پس از کناره‌گیری کرویف از فوتبال هلند، سرانجام رود خولیت (گولیت) در مینه‌ی میدان تیم ملی این کشور ظهور کرد. بازیکنی که گر چه در اندازه‌های کرویف نبود، ولی به یکی از درخشان‌ترین بازی‌گردانان تیم ملی هلند تبدیل شد.  

فرانچسکو توتی؛ «ایل کاپیتانو» شهر جاودان

پله در آستانه‌ی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان که در آن تیم ایتالیا قهرمان جهان شد، جای تردید باقی نگذاشت که: «توتی در حال حاضر بهترین بازیکن جهان است». پلاتینی هم او را خلاق‌ترین بازی‌ساز سال‌های آغازین سده‌ی بیست و یکم می‌داند.  

رونالدینهو؛ ستاره‌ی همیشه خندان برزیل

رونالدینهوی برزیلی ستاره‌ای بود که به معنای واقعی از فوتبال لذت می‌برد. او با چشمان باز، پاس‌های دقیق و دریبل‌های سرسام‌آور به اعجوبه‌ای تبدیل شده بود که حتا هواداران حریف را هم به ستایش از توانایی خود وا می‌داشت.  

کاکا؛ آرامش پیش از توفان

کاکا در روند تحول خود به یک بازیکن شماره‌ی ۱۰ همان مسیری را پیمود که پیش از او ستارگان بزرگ دیگر پیموده‌اند. او در آغاز تمام‌کننده‌ای خطرناک بود که به لطف توانایی‌های استثنایی خود، به مرور زمان در قلب زمین بازی‌گردان شد.  

ژاوی هرناندز

ژاوی؛ مغز متفکر تیمی از سیاره‌ی دیگر

اگر چه ژاوی هرناندز پیراهن شماره‌ی ۱۰ را برتن نمی‌کند، ولی بی‌تردید در حال حاضر بهترین بازیکن شماره‌ی ۱۰ جهان محسوب می‌شود. این ستاره‌ی اسپانیایی قلب و روح تیمی است که «فوتبالی از سیاره‌ای دیگر» را به نمایش می‌گذارد.