دعوت جهانگیری از بخش خصوصی ایران برای خرید و صدور نفت
۱۳۹۷ تیر ۱۰, یکشنبهاسحاق جهانگیری نخستین هدف آمریکا پس از خروج از توافق هستهای و بازگردادن تحریمهای یکجانبه را جلوگیری از صادرات نفت ایران عنوان کرد و گفت هر کس کوچکترین شناختی از اوضاع بینالمللی داشته باشد میداند که این کار شدنی نیست.
معاون اول رئیس جمهوری روز یکشنبه، دهم تیرماه در همایش روز ملی صنعت و معدن گفت: «تلاش ما این خواهد بود که برای کاهش فروش نفت حتما کاری کنیم که شعار آمریکا را به شکست بکشانیم و در دولت در این زمینه برنامهریزی شده است.»
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، جهانگیری در تشریح یکی از برنامههای دولت برای مقابله با تحریمهای آمریکا گفت: «نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه خواهد شد و بخش خصوصی میتواند به طور شفاف نفت بخرد و صادر کند.»
معاون اول حسن روحانی خاطر نشان کرد که در حال حاضر نیز روزی ۶۰ هزار بشکه نفت برای مصرف داخلی از طریق بورس عرضه میشود. این میزان، در برابر کل صادرات روزانه نفت ایران رقم قابل توجهی نیست.
میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماههای گذشته به بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نیز رسیده است. بر پایه آمار وزارت نفت، میانگین صادرات نفت خام ایران در سال گذشته روزی یک میلیون و ۱۱۵ هزار بشکه بوده است.
روابط عمومی وزارت نفت به تازگی اعلام کرده که یکی از علتهای افزایش صادرات نفت در ماههای گذشته کاهش مصرف داخلی به دلیل تعمیر برخی از پالایشگاهها بوده است.
در پی خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران، وزارت خزانهداری این کشور اعلام کرد که تحریمهای یکجانبه علیه جمهوری اسلامی طی دو دوره سه و شش ماهه دوباره اعمال خواهند شد.
دوره نخست بازگشت تحریمها، نیمه ماه مرداد آغاز و از جمله شامل خرید و فروش طلا و فلزات گرانبها، صنایع خودروسازی، خرید و فروش قطعات هواپیما و معاملات با اسناد مبتنی بر دلار آمریکا میشود.
دور بعدی تحریمها از روزهای ابتدایی ماه نوامبر (۱۳ آبان) آغاز میشوند و بیش از همه فعالیت بندرگاهی و کشتیرانی ایران، صادرات نفت، گاز و محصولات پتروشیمی، و هر گونه مبادله مالی با بانک مرکزی و دیگر موسسههای مالی و بانکی جمهوری اسلامی را هدف قرار میدهند.
گرچه دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده از برنامه این کشور برای به صفر رساندن فروش نفت ایران سخن گفته، به نظر میرسد برنامهریزیهای این کشور برای کاهش صادرات نفت ایران به میزان یک تا یک و نیم میلیون بشکه در روز باشد.
در دوره اوج تحریمها در دو سال پایانی دولت دوم محمود احمدینژاد میزان صادرات نفت ایران تقریبا به همین اندازه کاهش یافته بود.
موانع عملی شدن عرضه نفت در بورس
عرضه نفت از طریق بورس و صادرات آن توسط بخش خصوصی که جهانگیری از آن سخن گفته، دستکم با دو مانع مهم روبرو خواهد بود که میزان توفیق آن را با ابهام جدی روبرو میکند.
نخست این که اگر تلاشهای آمریکا برای متقاعد کردن یا تحت فشار قرار دادن مشتریان کنونی نفت ایران موفقیتآمیز باشد، که تا کنون تا حدودی بوده، چالش اصلی جمهوری اسلامی پیدا کردن خریدار قابل اتکا در بازارهای جهانی خواهد بود که بخش خصوصی نیز با آن مواجه خواهد شد.
مشکل دیگر به تحریمهای بانکی و مالی علیه جمهوری اسلامی مربوط میشود که دریافت بهای نفت به ارزهای معتبر و انتقال آن به داخل ایران را، اگر نه ناممکن که بسیار دشوار میکند. این معضل هم اکنون نیز اقتصاد ایران را درگیر خود کرده و از مهمترین علتهای جهش قیمت دلار در بازار آزاد محسوب میشود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
افزون بر این اگر "تدبیر" عرضه نفت در بورس و صادرات آن به وسیله بخش خصوصی برای دور زدن تحریمها در دستور کار قرار گیرد، این کار نمیتواند به سادگی و بدون وارد شدن صادرکنندگان به چرخه فعالیتهای غیرقانونی انجام شود که مانند دوره ریاست جمهوری احمدینژاد میتواند زمینهساز فسادهای عظیم و پر هزینه شود.
یکی از کسانی که در سالهای پایانی دولت دوم محمود احمدینژاد برای دور زدن تحریمها به یاری حکومت ایران شتافت بابک زنجانی است که از جمله به اتهام پس ندادن بیش از دو و نیم میلیارد یورو به وزارت نفت محاکمه و به اعدام محکوم شده است.