دستگیری ۱۱ نفر به اتهام توهین به آیت‌الله خمینی در فضای مجازی

اسماعیل محبی‌پور، فرمانده سپاه ناحیه ثارالله شیراز، روز یکشنبه (۲۱ سپتامبر/۳۰ شهریور) از شناسایی و بازداشت ۱۱ نفر به اتهام انتشار "مطالب توهین‌آمیز" نسبت به امام در شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه نظیر واتس‌اپ، وایبر و لاین خبر داد. به گفته این فرمانده سپاه افراد دستگیر شده "سرپل‌های انتشار مطالب توهین‌آمیز" علیه آیت‌‌الله خمینی، رهبر پیشین انقلاب اسلامی، بوده‌اند و همگی آنان "به اشتباه خود اعتراف کرده‌اند."

سرهنگ محبی‌پور گفته است که با گسترش انتشار جوک‌های ساخته‌شده برای آیت‌الله خمینی در فضای مجازی در دو هفته اخیر، "احتمال تحریک عوامل سرویس‌های جاسوسی غربی برای قبح‌شکنی ارزش‌های انقلاب اسلامی" مطرح شده و با توجه به این موضوع، اطلاعات سپاه فجر فارس رصد این جریان را در دستور کار خود قرار داد که در نهایت به شناسایی و دستگیری افراد یاد شده انجامید.

"جوک‌های وایبری؛ نقض حاکمیت ایران"

شبکه‌های اجتماعی نظیر وایبر، واتس‌اپ و تانگو در هفته‌های اخیر به موضوعی بحث‌برانگیز در ایران تبدیل شده‌اند. انتشار جوک‌هایی در مورد رهبر پیشین جمهوری اسلامی، واکنش مسئولان دولتی را تا بدان‌جا رساند که معاون اول قوه قضائیه به تازگی ضرب‌الاجلی یک ماهه‌ برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در راستای مسدودسازی این شبکه‌ها تعیین کرد؛ اقدامی که بازتاب‌ گسترده‌ای میان کارشناسان و مسئولان داشت.

غلامحسین محسنی اژه‌ای در نامه‌خود خطاب به وزیر ارتباطات تهدید کرده بود، اگر این شبکه‌ها تا یک ماه آینده مسدود نشوند، قوه قضائیه خود دست به کار فیلتر کردن آنان شده و "با متخلفین از دستورات قضایی در هر رده‌ای" طبق قانون برخورد خواهد کرد.

فؤاد صادقی، روزنامه‌نگار، روز دوشنبه (۳۱ شهریور/۲۲ سپتامبر) در گفتگو با خبرگزاری ایلنا نظارت اینترنت در ایران را سلیقه‌ای دانسته و از آن به عنوان حرکتی "در جهت تأمین سیاست حاکمیت" یاد کرده است. به گفته وی وجود فیلترشکن‌های مختلف که امکان دسترسی به اینترنت را فراهم می‌کنند، موجب می‌شوند تا هیچ مدیریتی در فضای وب صورت نگیرد و در مجموع این فضا از دسترس کلی خارج شود. او برای همین تأکید کرده است: «در وضعیت فعلی این ماجرا را باید از دست افراطیون سیاسی که فاقد علم و آگاهی از شرایط روز دنیا هستند؛ خارج کرد و آن را در اختیار یک سیستم عقلانی قرار داد.»

نکته دیگری که کارشناسان در راستای عدم موفقیت در طرح فیلترینگ این سرویس‌ها مطرح می‌کنند، بحث سرورهای این نرم‌افزارهاست که در خارج از ایران قرار دارند و عملا ایران امکان کنترل روی آنان را ندارد. عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون قضایی دادستان کل کشور، گفته است که نامه قوه قضائیه به وزارت ارتباطات در مورد فیلتر کردن اپلیکیشن‌های واتس‌اپ و وایبر از این رو نوشته شده است که تا به وزارت ارتباطات هشدار داده شود، "اگر نتواند در مهلت تعیین شده امکان فیلتر صفحات مجرمانه نرم‌افزارهای مذکور را فراهم کند، قوه قضاییه ناچار است کل نرم‌افزار را فیلتر کند."

خرم‌آبادی که همزمان دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه نیز هست، عدم فیلترینگ "محتوای مجرمانه" را "حاکمیت دیگران بر فضای مجازی" کشور تعبیر کرده و افزوده است: «قوه قضاییه نمی‌تواند شاهد نقض حاکمیت و استقلال کشور باشد.»

این مقام مسئول قوه قضائیه گفته است که با نوشتن این نامه قصد داشته تا وزارت ارتباطات را به حمایت از "بخش خصوصی برای ایجاد نرم‌افزارهای مشابه داخلی" سوق دهد.