1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

"در انتظار گودو" در پاکستان

رادیو دویچه وله۱۳۸۷ آذر ۱, جمعه

این روزها شهر لاهور پاکستان محل برگزاری یک فستیوال فرهنگی هنری است. یکی از گروه‌های شرکت‌کننده در این فستیوال گروه فمینیستی تئاتر زنان "تحرک نسوان" به سرپرستی شیما کرمانی است.

https://p.dw.com/p/FzNZ
(عکس تزئینی است)
(عکس تزئینی است)عکس: dpa

شیما کرمانی فارغ التحصیل رشته رقص کلاسیک است. او می‌خواهد در فستیوال هنری لاهور نشان دهد که چطور رقص‌های سنتی مذهبی بر فرهنگ پاکستان تأثیر گذاشته است. کرمانی می گوید: « رقص به هیچ وجه آن‌طور که امروزه بنیادگرایان اسلامی ادعا می‌کنند، مغایرتی با دین ندارد». او در قطعات نمایشی خود برخلاف نظر محافظه‌کاران مذهبی جدید، از هنر رقص بهره می جوید:

« سخت‌ترین کار در هر جامعه‌ای تغییر ارزش های انسانی است. در سال‌های گذشته، جامعه ما رفته رفته به سوی بنیادگرایی گراییده است. من فکر می‌کنم که در سطح جهان هم تمایل به گرایشات دست‌راستی افزایش یافته است. پدر و مادر من، از سال های کودکی به من اجازه دادند که رقص را یاد بگیرم. در آن زمان، این موضوع مسئله مهمی نبود. امروزه برای دختران فراگیری این هنر بسیار سخت است. متأسفانه، تمایلات محافظه کارانه و افراطی مذهبی در جامعه رشد زیادی یافته است».

شیما کرمانی نمایشنامه‌های گوناگونی را کارگردانی می‌کند، گاهی با گروه رقصنده‌ها و هنرپیشگان فمینیست خود قطعات نمایش خیابانی را تدارک می‌بیند که در شهرهای کوچک و حتی دهات اجرا می‌شوند. به‌ویژه این برنامه‌ها مورد توجه مردم ساده روستاها قرار دارند. برخلاف گروه‌های دیگر، تعداد زیادی از تماشاگران او را زنان تشکیل می دهند:

« در اجراهای شعرخوانی عمومی، اغلب تماشاگران مرد هستند. شاید به نسبت صد مرد تنها سه زن در سالن حضور داشته باشند. اما گروه ما برنامه مشاعره‌ای را سازماندهی کرد که در آن همه شرکت کنندگان زن بودند. در میان تماشاگران زن ‌و مرد حضور داشتند، اما همه شاعران زن بودند. چنین سنتی را ما تا به‌حال نداشتیم. ما اولین گروهی بودیم که چنین کاری را انجام دادیم».

شیما کرمانی به قدرت هنر در تغییر سنت‌ها در جامعه باور دارد و با گروه خود سعی در تحقق آن می کند:

« ما جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهیم، چون تماشاگران را به فکر می‌اندازیم. در اجرای نمایشنامه‌ها ما برخوردهای دیگری به زندگی را به آن ها نشان می‌دهیم، این‌که چطور زنان برای کسب حقوق‌ خود مبارزه می‌کنند. اما مهم‌ترین مسئله این است که ما در این‌باره با زنان گفتگو می‌کنیم. در بازی‌ها ما عناصر مختلفی مثل آواز و موسیقی را به‌کار می‌گیریم».

در فستیوال هنری فرهنگی لاهور شیما کرمانی "در انتظار گودو" از ساموئل بکت را به روی صحنه برده است. شاید بتوان گفت که او تعبیری پاکستانی از این اثر عرضه می کند، انتظاری دائمی واغلب ناامیدانه برای به‌وجود آمدن تغییری در وضعیت موجود:

« زمینه کار ما بر مبنای "ایشاالله تغییر می کند"، استوار است. هر کس در انتظار تغییری است، شاید در انتظار یک رهبر بزرگ، یک پیامبر. تمام جامعه پاکستان امروزی در انتظار یک تحول است. جامعه ما، جامعه بسیار پیچیده ای‌ست. از یک‌سو می توان انسان‌های مدرن با تحصیلات بالا را دید، و از سوی دیگر جامعه فئودالی با روابط عقب افتاده و فرهنگی بسیار سنتی. درست این موضوعی که من در کار خودم پیوسته با آن مبارزه می کنم و تلاش من این است که انسان ها را به فکر بیاندازم».