«حرفهای اپوزیسیون تایید سیاست احمدی‌نژاد»!
۱۳۸۹ اردیبهشت ۱۴, سه‌شنبه
گفتگو با پروفسور محسن مسرت استاد علوم سیاسی دانشگاه اوزنابروک آلمان
دویچه‌وله: از نظر برخی تحلیلگران آقای احمدی‌نژاد فقط به دنبال ایجاد یک واکنش تحریکآمیز از سوی غرب است. آیا این ارزیابی به نظر شما درست است؟
تا حدی. البته ایشان با انگشت گذاشتن روی نکته‌ی بسیار حساسی که مسأله‌ی سیستم‌های بمب‌های اتمی است، سبب می‌شوند عده‌ای این موضوع را به صورت طرحی تحریکآمیز تعبیر کنند و راستش را بخواهید من اقدامی را که بعضی از کشورهای اروپایی انجام داده‌اند و جلسه را ترک کرده‌اند، نمی‌توانم بفهمم. چون علی‌رغم این که آقای احمدی‌نژاد در مورد اسراییل و سایر مسائل شاید اظهارات تحریکآمیز کرده باشند، ولی در مورد یک مسأله‌ی جهانی که مربوط به ایران هم می‌شود، نمی‌بایستی جلسه را ترک می‌کردند.
حرف درست این است که در سطح جهانی و نه تنها در اروپا، بلکه آمریکا و روسیه و سایر کشورهای اتمی، ظرفیت‌های اتمی بسیار زیاد و خطرناک است و وجود این ظرفیت‌ها در حقیقت سبب می‌شود کشورهایی مثل ایران هم طالب چنین ظرفیتی شوند. از این دید می‌شود خیلی خوب از دولت ایران هم خواست که به طور جدی از دنباله‌روی از ساختن بمب اتمی جلوگیری کند و از پیشنهادی که مصر کرده و (از) وجود منطقه‌ای خالی از سلاحهای اتمی در خاورمیانه و نزدیک دفاعی جدی کند. اگر ایران خیلی جدی در این زمینه کوشش کند، قطعاً مورد توجه افکارعمومی جهان هم قرار خواهد گرفت.
به نظر شما سیاستی که تا به حال ایران دنبال کرده و ادبیاتی که خود آقای احمدی‌نژاد در قبال جامعه جهانی به کار می‌گیرند، چنین امکانی را به او می‌دهد؟
تا به حال متأسفانه آن طور که باید دولت ایران در سیاست خارجی‌‌اش و روابط منطقه‌ای عدم اعتمادهایی را بوجود آورده است، در سطح منطقه در قبال کشورهای همسایه، بخصوص کشورهای عربی. از این نظر اگر دولت ایران به طور جدی از گسترش سلاحهای اتمی بخواهد جلوگیری کند و در این پروسه همگام و یا حتی مبتکر شود، لازم است که عدم اعتمادی را که در منطقه و در سطح جهانی وجود دارد ازبین ببرد. در این زمینه ایران احتیاج به اقدامات جدی دارد.
سیاستی که ایران تا به حال دنبال کرده از نظر خیلی‌ها یک سیاست افراطی است، آیا با سیاست افراطی می‌شود سیاست غیرافراطی را تقویت کرد؟
اگر شما سوال را این طوری مطرح کنید، معلوم است که جوابش نه است. در حالی که ایران از منابع وسیع فسیلی برخوردار است، قطعاً در این زمینه که احتیاج به انرژی اتمی دارد، شک و عدم اعتماد را در سطح جهانی به وجود آورده است. به عقیده‌ی من اگر دولت ایران مشکل امنیتی در منطقه را خیلی رک و راست و به صورت منطقی مطرح کند، سوءتفاهم‌هایی که فعلا وجود دارد از بین خواهد رفت. راه و روش ایران و مخفی‌کاری عکس‌العملی است در مقابل مخفی‌کاریی که غرب و اسراییل در رابطه با بمب‌های اتمی اسراییل انجام می‌دهند.
به نظر شما دولتی می‌تواند نسبت به بسیاری قوانین بین‌المللی تعهدی نداشته باشد، ولی در یک مورد و آن هم برنامه‌ی اتمی و سیاست خارجی بتواند به این تعهد عمل کند؟
حرف شما کاملاً صحیح است. این یک مسأله‌ی واقعاً بسیار مهم است. در یک صورت می‌تواند یک چنین پیشنهادی از طرف ایران، یک چنین روشی مورد تأیید قرار گیرد. و آن این است که اپوزیسیون در ایران بخصوص جنبش سبز هم از چنین روشی علناً طرفداری کند. اگر اپوزیسیون درونی در یک مورد مشخص اظهارنظر کند و پیشنهاداتی را طرح کند و تضمین کند، یعنی امکان تضمین کردن یک سیاست خارجی را داشته باشد. به این معنا که در تصمیم‌گیری‌های داخلی هم در سیاست خارج و هم تصمیمات پارلمان برای نمونه شرکت داشته باشد. اگر همه در ایران توافق داشته باشند، در این صورت روشن است که روند جدیدی در داخل هم بوجود می‌آید.
شما منظورتان این است که اگر دولت به اپوزیسیون اجازه دهد که در این تصمیم‌گیری‌ها دخیل باشد؟
بله. یعنی در حقیقت یک طرح جدی از طرف ایران زمانی می‌تواند مورد اعتماد قرار گیرد، که نیروهای درونی هم نوعی توافق پیدا کنند و بتوانند در این مسأله شرکت کنند.
البته برخی رهبران اپوزیسیون (میرحسین موسوی)، نظرش را راجع به مسأله‌ی برنامه‌ی اتمی ایران و چگونگی اعتماد سازی نسبت به ایران بارها مطرح کرده است.
بله، ولی متأسفانه در تأیید نظریات غلط دولت ایران. این هم یک واقعیت است.
منظورتان از نظرات غلط چیست؟
اپوزیسیون تا حدی دفاع کرده است. معمولا همان حرفها را می‌زنند و هیچ وقت نیامدند بگویند نه، آقای احمدی‌نژاد باید در منطقه یک پروژه خیلی جدی صلح و همکاری مشترک را مطرح کند. همان حرفهای قدیم آقای خاتمی و در واقع حرفهای امروز آقای احمدی‌نژاد را به نحوی تأیید کرده‌اند. هیچ وقت انتقاد جدی نکردند، و خودشان هم برنامه‌ای نیاوردند.
مصاحبه‌گر: نیلوفر خسروی
تحریریه: بهمن مهرداد