حدود ۷ میلیون شغل کاذب در ایران

روز سه‌شنبه (۱۱ اسفند) شورای عالی کار نخستین نشست خود را برای تعیین حداقل دستمزد کارگران ایران در سال آینده تشکیل داد. به گفته حسین سلاح‌ورزی، نماینده کارفرمایان، وزیر کار جمهوری اسلامی نیز در این نشست حضور داشت.

زمزمه‌های مخالفت با افزایش دستمزد

روزنامه بهار به همین مناسبت می‌نویسد که بسیاری از مقامات دولتی، افزایش دستمزد کارگران را برای سال ۱۳۸۹ نادرست خوانده‌اند. آن‌ها استدلال می‌کنند، در شرایطی که کارخانه‌ها حتی قادر به پرداخت حقوق فعلی کارگران نیستند، افزایش دستمزد درست نیست.

در شرایطی که خط فقر یک خانواده ۴ نفری در ایران بین ۷۵۰ تا ۹۰۰ هزار تومان اعلام شده، حداقل دستمزد یک کارگر در ایران اکنون حدود ۲۷۰ هزار تومان است. به این ترتیب، حتی اگر زن و شوهری که دارای دو فرزند خردسال هستند با حداقل دستمزد تعیین شده کار کنند، حدود ۳۰۰ هزار تومان کم دارند تا از سقوط خانواده خود به زیر خط فقر مطلق جلوگیری کنند.

مشکل تعیین نرخ تورم

در پی تشکیل نخستین نشست شورای عالی کار، نماینده کارفرمایان به خبرگزاری دانشجویان گفت که در این نشست رقم مشخصی برای حداقل دستمزد کارگران تعیین نشد، اما حاضران توافق کردند که حداقل دستمزد، ترکیبی از رقم ثابت به اضافه درصدی برای جبران تورم باشد.

اما بر سر تعیین نرخ تورم، میان مقامات دولتی ایران اختلاف نظر شدید وجود دارد. بهمنی رئیس کل بانک مرکزی، چندی پیش اعلام کرد که نرخ تورم در دی‌ماه امسال به ۱۵ درصد کاهش یافته است. یک هفته پس از آن، محمود احمدی‌نژاد نرخ تورم را برای بهمن ماه ۱۲ درصد اعلام کرد و گفت که تا پایان سال این رقم یک عددی خواهد شد.

وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد هم، که در ماه‌های اخیر به خاطر ارائه آمارهای نادرست بارها مورد انتقاد قرار گرفته، اخیرا گفت که در سال ۸۹ فشار تورم تنها روی دوش ۲۲ درصد از جمعیت ایران خواهد بود. وزیر اقتصاد نگفت که این ۲۲ درصد کدام قشرهای جامعه هستند.

گسترش مشاغل کاذب

جلسه نهایی شورای عالی کار قرار است با هدف تعیین حداقل دستمزد کارگران روز ۲۷ اسفندماه امسال تشکیل شود. اما ناظران امیدوار نیستند که تصمیمات این شورا بتواند باری از دوش کارگران بردارد. در حال حاضر، بسیاری از کارخانه‌های ایران بخش قابل توجهی از کارگران خود را اخراج کرده‌اند یا قادر به پرداخت حقوق آنان نیستند.

روزنامه بهار خبر می‌دهد که هم‌اکنون بین ۶ تا ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در ایران به مشاغل کاذبی مثل دستفروشی یا فعالیت در بازار سیاه اشتغال دارند. این گروه که حدود ده درصد جمعیت ایران را در بر می‌گیرد، به علت گسترش بیکاری در بخش‌های رسمی و یا پائين بودن دستمزدها، همواره در حال بزرگ شدن است.

معیارهای تعیین حداقل دستمزد

حداقل دستمزد کارگران در کشورهایی که دارای ثبات نسبی اقتصادی هستند، به طور متوسط برابر با دو سوم سرانه تولید ناخالص ملی آن‌ها است. به گزارش روزنامه تهران امروز، سرانه تولید ناخالص ملی ایران برای سال ۱۳۸۹ سالانه ۵ هزار و ۵۰۰ دلار تعیین شده است. کارشناسان اقتصادی بر این عقیده‌اند که دستمزد کارگران برای سال آینده باید دست‌کم ۱۶ درصد اضافه شود تا بتوانند بخشی از فشار ناشی از گرانی را جبران کنند.

روزنامه تهران امروز پس از جمع‌بندی این ارقام نتیجه می‌گیرد که حداقل دستمزد کارگران در سال آینده باید ۳۰۵ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شود. حداقل دستمزد کارگران برای سال جاری حدود ۲۶۵ هزار تومان تعیین شده بود.

خبرگزاری کار ایران در گزارشی با عنوان "تورم در سالن آرایش" می‌نویسد: «فاصله دستمزد گروه‌های حقوق‌بگیر با خط فقر مطلق، به اندازه‌ای است که برای جبران آن باید به هر خانواده کارگری ماهانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان کمک شود.»

جواد طالعی

تحریریه: بهرام بهمنش