جویندگان طلا در غنا با دستان خالی و آرزوهای بزرگ

غنا پس از آفریقای جنوبی دومین تولید‌کننده طلا در جهان است. این کشور که در غرب قاره آفریقا واقع شده، دارای یکی از غنی‌ترین ذخایر مواد خام است، اما درآمد سرانه شهروندان این کشور از صد یورو در ماه بیشتر نیست. طلا مهمترین محصول صادراتی غناست تا جایی که برای این کشور که پیش‌تر جزو مستعمرات بریتانیا بوده، لقب "سواحل طلایی" را به ارمغان آورده است.

غنا هم مثل خیلی از کشورهای مشابه به نفرین منابع طبیعی دچار است. افزایش قیمت بازار جهانی موجب افزایش تب طلا در این کشور شده است. دولت غنا به شدت با معادن طلای غیرقانونی مقابله می‌کند. در حال حاضر حدود ۴۰ درصد طلای به‌دست‌آمده در غنا از طریق این معادن است. بیش از یک میلیون نفر در این کشور به طور غیرقانونی در جستجوی طلا هستند.

جویندگان طلا به روش‌های ابتدایی در معادن در جستجوی طلا هستند. ارزان‌ترین و معمول‌ترین روش برای یافت طلا در میان این کارگران همان رایج‌ترین و قدیمی‌ترین شیوه است: طلاشویی یا عبارتی جدا کردن ذرات طلا از لابلای ماسه و گل و لای. در این معدن (تصویر) که در شهر کیبی واقع شده، کارگران در حال ساخت ناودان‌های چوبی هستند تا گل و لای کف رودخانه را روی آنها به جریان اندازند و در نهایت ذرات طلا را ته‌نشین کنند.

در اینجا روزانه بین ۵ تا ۵۰ کارگر هر روز ۱۴ ساعت در میان گل و لای به دنبال طلا می‌گردند و درآمد ماهانه آنها حدود ۸۰ یورو است. اغلب این کارگران در خوابگاه‌هایی در جوار معادن زندگی می‌کنند. غنایی‌ها در زبان محلی به این روش استخراج غیرقانونی "گالامسی" می‌گویند که برگرفته از اصطلاح "جمع کردن و فروختن" است.

در معادن روباز که اغلب در کنار معادن قانونی فعالیت دارند، جویندگان طلا تنها می‌توانند ذرات ریز طلا یا به اصطلاح "طلای درجه دوم" را گیر بیاندازند. طلای اصلی در معادن بزرگتر که به صورت قانونی فعالیت دارند استخراج می‌شود.

برای یافتن ذرات طلا، گل و لای و رسوبات رودخانه باید به دقت شستشو داده شوند. برای این کار کارگران اغلب از "لاوک" (تشت طلاشویی) استفاده می‌کنند. در این معدن در کیبی (تصویر) کارگران با استفاده از یک به اصطلاح گهواره طلاشویی (صندوق تخته‌ای مکعب مستطیل) رسوبات را برای یافتن طلا غربال می‌کنند.

در اکثر موارد مقداری جیوه به جریان مواد اضافه می‌کنند. طلا خاصیت حل شدن در جیوه را دارد. اضافه کردن جیوه باعث می‌شود که جیوه ذرات طلا را به خود بگیرد و از آنها آلیاژی درست شود. بعد از آن با گرما دادن، جیوه را ذوب می‌کنند و آنچه باقی می‌ماند طلای خام است. این روش گزینه‌ای همراه با خطر (به خاطر خاصیت سمی جیوه) اما در عوض سریع و ارزان است.

جیوه‌ای که در تولید آلیاژ به کار می‌رود، نه تنها ماده‌ای زیان‌بخش برای سلامتی کارگران است، بلکه در نهایت وارد چرخه آب می‌شود که مضرات زیادی برای محیط زیست به همراه دارد. نتیجه این وضعیت به خطر افتادن پوشش گیاهی و انقراض ماهی‌هاست. مناطق جنگلی غنا نیز به واسطه فعالیت معادن غیرقانونی در مقیاس گسترده آسیب دیده‌اند.

استخراج غیرقانونی طلا به چرخه تولید کاکائو نیز در این کشور ضربه زده است. غنا دومین تأمین‌کننده کاکائو در جهان است. اما در سال‌‌های اخیر روند فروش زمین‌های کشاورزی به گردانندگان معادن غیرقانونی افزایش یافته است. آلودگی آب و هوا نیز موجب از بین رفتن گیاهان کاکائو شده است. این وضعیت فریاد اعتراض و مخالفت دهقانان و کشاورزان را علیه ساخت معادن غیرقانونی بلند کرده است.

از اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی شماری از جویندگان طلا از کشورهای دیگر برای آزمایش بخت خود به غنا سرازیر شدند. در این بین حدود ۵۰ هزار تن از این افراد در معادن غنا مشغول به کار هستند یا خود چنین معادنی را اداره می‌کنند. اکثر این جویندگان اهل چین هستند. در سال ۲۰۱۳ دولت غنا با سوزاندن چند معدن مقابله با کارکنان چینی را شروع کرد.

در بین جویندگان طلا هزاران کودک به چشم می‌خورند. امانوئل ۱۱ ساله یکی از همین کودکان است که در معدن کار می‌کند. این معادن غیرقانونی برای او و همسالانش فرصتی است تا در کنار اعضای خانواده فقیرشان برای گذران زندگی درآمدی کسب کنند. به کار گماشتن کودکان در غنا غیرقانونی است، با این حال معادن غیرقانونی استخراج طلا از نیروی کار کودکان استفاده می‌کنند.

فلیکس تازه ۲۰ ساله شده است. او اهل نیجر است و تب طلا او را هم مثل خیلی‌های دیگر به غنا کشانده است. برای این کارگران، معادن طلای غیرقانونی در غنا راهی به سوی یک زندگی بهتر را وعده می‌دهد. راهی که در آن سلامتی یا شاید جان‌شان به خطر بیافتد، اما هیچ‌کدام از این خطرات مانع از آن نیست که این جویندگان از یافتن طلا دست بکشند.