تصویب قطعنامه‌ای برای محدود کردن حق وتو در شورای امنیت
۱۴۰۱ اردیبهشت ۷, چهارشنبه
مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه ۲۶ آوریل به اتفاق آرا قطعنامه‌ای را برای مقابله با استفاده از حق وتو توسط اعضای دائم شورای امنیت تصویب کرد.
این قطعنامه مجمع عمومی را ملزم می‌کند در پی استفاده از حق وتو برای جلوگیری از تصویب یک قطعنامه توسط یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت، نشستی را برای ارائه توضیحات کشور وتوکننده برگزار کند.
پیشنهاد چنین تصمیمی به دنبال تجاوز نظامی روسیه به اوکراین توسط کشور لیختن‌اشتاین ارائه شده و مورد حمایت آلمان، آمریکا و شماری دیگر از کشورها قرار گرفته است.
بنا بر آنچه تصویب شده، جلسه مجمع عمومی ظرف ۱۰ روز پس از استفاده از حق وتو در شورای امنیت باید برگزار شود. کشورهایی که از حق وتو استفاده کرده‌اند، باید این اقدام خود را در برابر نمایندگان ۱۹۳ کشور عضو توجیه کنند.
به کانال دویچه وله فارسی در اینستاگرام بپیوندید
هدف از این قطعنامه تحت فشار قرار دادن قدرت‌های دارای حق وتو در استفاده آنها از امتیازشان برای جلوگیری از هرگونه تصمیم الزام‌آور قانونی توسط قدرتمندترین نهاد سازمان ملل است. ایالات متحده آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه حق وتو دارند.
روسیه و ایالات متحده به ویژه از سال ۱۹۴۶ در مجموع بیش از ۲۰۰ بار از حق وتوی خود استفاده کرده‌اند. چین نیز در سال‌های اخیر هرچه بیشتر از آن استفاده کرده است.
بریتانیا و فرانسه آخرین بار در سال ۱۹۸۹ از حق وتوی خود استفاده کردند. آلمان، برزیل، هند و ژاپن توازن قوای کنونی جهانی را در شورای امنیت منعکس نمی‌کنند و سال‌هاست که در تلاش برای اصلاح آن هستند.
در پی جنگ اوکراین، فشار برای اصلاح قوانین حاکم بر شورای امنیت سازمان ملل افزایش یافته و صداها برای تحریم یا حتی حذف روسیه از شورای امنیت بلندتر شده است. اما طبق منشور سازمان ملل، روسیه می‌تواند محدود کردن حقوق خود را وتو کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مجمع عمومی سازمان ملل متحد تاکنون با برگزاری دو نشست اضطراری روسیه را به خاطر حمله به اوکراین محکوم کرده است. هر دو رای‌گیری بعد از آن انجام شد که روسیه یک بار با حق وتوی خود جلوی برخورد شورای امنیت را گرفت و بار دوم تهدید کرد که از حق وتوی خود استفاده خواهد کرد.
تصمیم اصلاحی مجمع عمومی با حمایت آمریکا روبرو شد و روسیه نیز با آن مخالفت جدی نکرد. از نظر کارشناسان این قطعنامه ممکن است برای کشورهای دارای حق وتو ناخوشایند باشد، اما قدرت آنها محدود نخواهد شد.