ترور میکونوس؛ آخرین "ترور دولتی ایران" در اروپا
۱۳۹۶ شهریور ۲۵, شنبه
بعد از ترور میکونوس در ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۲ هر سال مراسم سالگرد این حادثه برگزار می‌شود. در مراسم امسال برلین موضوع تروریسم مرکز توجه قرار گرفته است و نمایندگان پارلمان و نهادهای حقوق بشری در این مراسم شرکت خواهند کرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
حمید نوذری یکی از برگزارکنندگان مراسم برلین به دویچه وله می‌گوید: «برونو یوست دادستان مشهور پرونده میکونوس به مراسم امسال دعوت شده است. او درست یک روز بعد از ترور میکونوس در ۱۸ سپتامبر مسئولیت بررسی ترور میکونوس را بر عهده گرفت و تمامی مسائل قضائی آن زیر نظر این دادستان انجام گرفته است و او امشب در ۲۵ مین سالگرد مراسم به مسائل و جزئیات حقوقی پرونده این ترور خواهد پرداخت.»
آغاز عملیات تروریستی ایران در اروپا
عملیات تروریستی ماموران جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور دو ماه پس از برپایی این حکومت و به دستور مستقیم حاکم وقت شرع صادق خلخالی با ترور شهریار شفیق، خواهرزاده محمدرضا پهلوی در پاریس آغاز شد. خیابان‌های پاریس، لندن، وین، برلین، ژنو و دیگرکلان شهرها و پایتخت‌های اروپا دیگر برای مخالفین جمهوی اسلامی ناامن شده بود.
بیشتر بخوانید: "رفسنجانی دستور قتل رهبران ما را صادر کرده بود"
شاپور بختیار، آخرین نخست وزیر ایران در پیش از انقلاب ۱۹۷۹ در سال ۱۹۹۱ به همراه سروش کتیبه منشی خود در پاریس ترور شد. یک سال پس از ترور شاپور بختیار، فریدون فرخزاد خواننده و شومن مشهور ایرانی در شهر بن آلمان به شیوه فجیع به قتل رسید. دکتر عبدالرحمان قاسملو دبیرکل پیشین حزب دموکرات کردستان ایران در سال ۱۹۸۹ در شهر وین پایتخت اتریش ترور شد و سه سال پس از آن، صادق شرفکندی، جانشین قاسملو در رهبری حزب دموکرات کردستان ایران به همراه سه تن دیگر از همراهانش در رستوران میکونوس برلین قربانی ترور شدند.
پرونده میکونوس و پایان ترور ایرانیان در خاک اروپا
بلافاصله پرونده میکونوس در برلین تشکیل شد و برونو یوست، دادستان عالی آلمان این پرونده را به دست گرفت. یک ایرانی به نام کاظم دارابی که در سپاه پاسداران و سازمان امنیت ایران عضویت داشت به همراه چهار لبنانی به عنوان مظنونان اصلی، توسط پلیس آلمان دستگیر شدند.
در جلسات دادگاه میکونوس بیش از ۱۷۰ نفر در دادگاه حاضر شده و در مورد حادثه ترور شهادت دادند. دادگاه میکونوس پس از پنج سال و ۲۴۷ روز حکم خود را صادر و مقام‌های عالی نظام جمهوری اسلامی را به دست داشتن به قتل مخالفین خود در خارج از کشور متهم کرد. ایران برای نخستین بار به خاطر تروریسم دولتی توسط دادگاه میکونوس محکوم شد.
کاظم دارابی و عباس رحیل تبعه لبنانی به حبس ابد و یوسف امین و محمداتریس هر دو از اتباع لبنان به ترتیب به ۱۱ و ۵ سال زندان محکوم شدند.
بعد از دادگاه نورنبرگ آلمان که به کشتار رژیم جنایتکار نازی پرداخته بود پرونده میکونوس یکی از پراهمیت‌ترین پرونده‌های قضایی در تاریخ آلمان بوده است.
دادستان برونو یوست کیست؟
آلمانی‌ها برونو یوست، مسئول پرونده میکونوس را دادستانی مستقل و عادل می‌شناسند. او از تهدیدات جمهوری اسلامی نترسید. پلیس شبانه روز از زندگی او و خانواده‌اش محافظت می‌کرد. یوست می‌گوید در پرونده میکونوس کشف ماجراهای سیاسی پشت صحنه بسیار پیچیده و حساس برای او مهم بوده است.
بیشتر بخوانید: علی فلاحیان: روحانی قرار بود وزیر اطلاعات دولت رفسنجانی شود
پس از حکم دادگاه میکونوس آلمان چهار دیپلمات ایرانی را اخراج کرد. آلمان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا سفرای خود را از ایران فراخواندند. مناسبات اتحادیه اروپا و ایران بحرانی شده بود تا اینکه سه ماه بعد محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری ایران پیروز شد.
رهبران حزب دمکرات چه می‌گویند؟
حسن شرفی جانشین دبیر اول حزب دمکرات کردستان ایران می‌گوید سیاست در ایران تغییری نکرده و همان رهبرانی که ۲۵ سال پیش دستور ترور را صادر کرده بودند هنوز هم در ایران حاکم هستند.
شرفی تاکید می‌کند: «ما هر سال در سالگرد ترور قاسملو که ۲۸ سال پیش در وین و دکتر صادق شرفکندی که ۳ سال بعد در برلین ترور شد مراسم و یادبود برگزار می‌کنیم و تروریسم را از جمله تروریسم جمهوری اسلامی را که جان بیش از صدها نفر از هم میهنانمان، شخصیت‌های سیاسی، هنری و فرهنگی را گرفته، محکوم می‌کنیم.»
شرفی در ادامه اضافه می‌کند، دستگاه قضائی آلمان استقلال خود را حفظ کرد و رهبران طراز اول جمهوری اسلامی را به دست داشتن در ترور محکوم کرد ولی اتریش این کار را نکرده است، بنابراین پرونده دکتر قاسملو هنوز باز است.
معاون دبیر اول حزب دمکرات کردستان ایران در گفت‌وگو با دویچه وله به نتیجه‌ای دادگاه میکونوس اشاره کرد و گفت، آنچه که دستگاه قضائی، وکلا و دادستان آلمانی در رابطه با پرونده میکونوس انجام دادند باعث شد که "ماشین ترور جمهوری اسلامی حداقل در کشورهای غربی بویژه در اروپا متوقف شود".
شرفی همچنین خاطرنشان کرد، عملیات تروریستی ایران بعد از ۲۵ سال واقعه میکونوس همچنان پابرجاست. او اضافه کرد: «جمهوری اسلامی به لحاظ ماهیت تروریستی، توسعه‌طلبی هیچ فرقی با ۲۵ سال پیش نکرده و هنوز هم در کشورهای همسایه و منطقه به ترورهای خود ادامه می‌دهد.»
پرونده میکونوس هنوز بسته نشده است
حمید نوذری سال‌هاست که درباره پرونده میکونوس تحقیق کرده می‌گوید هنوز هم زوایای تاریکی در پرونده میکونوس وجود دارد. نوذری می‌پرسید: «چه کسی نشست میکونوس را لو داده، چه کسی در سفارت ایران مسئول اصلی در رابطه با این ترور بوده و در برنامه‌ریزی شرکت داشته است؟ ما باید این خواست را به طور دائم مطرح کنیم که آمران این جنایت هم باید به پای میز محاکمه کشیده شوند؟ ما نباید بگذاریم که این جنایت به فراموشی سپرده شود.»
نوذری می‌گوید پرونده میکونوس هنوز باز است: «برای علی فلاحیان حکم جلب صادر شده است و این حکم هنوز به قوت خود باقی است. علاوه بر فلاحیان برای چهار نفر از جمله رئیس تیم ترور عبدالرحمان بنی‌هاشمی که با مسلسل شلیک کرده حکم جلب بازداشت صادر شده است. ولی فقیه، رئیس جمهور وقت، وزیر خارجه ولایتی و وزیر اطلاعات فلاحیان و دیگر افرادی که در "کمیته ویژه" بودند پرونده‌شان به عنوان آمرین هنوز باز است.»
جایگاه تاریخی میکونوس
نوذری نیز یکی از پیامدهای دادگاه میکونوس را پایان "ترورهای ایران در خاک اروپا" می‌داند. او در این باره می‌گوید: «یکی از ویژگی‌های تاریخی دادگاه میکونوس این بود که یک دادگاه آلمان سران یک رژیم را به عنوان آمرین ترور معرفی کرد. از این لحاط این دادگاه جایگاه تاریخی خود را دارد.»
بیشتر بخوانید: بازخوانی ترور میکونوس در گفت‌وگو با ابوالحسن بنی‌صدر
نوذری خاطرنشان می‌کند برگزاری مراسم تجلیل از قربانیان ترور میکونوس باعث شده است افکار عمومی آلمان امسال به ترور میکونوس بیشتر جلب شود و به این حادثه که ۲۵ سال پیش اتفاق افتاده حساس‌تر شود. او می‌افزاید: «بسیاری از رسانه‌های آلمان گزارش می‌دهند که ترورها پیشنه دارد و جمهوری اسلامی ایران از نخستین دولت‌هایی بوده است که ترور مخالفین جزو سیاست رسمی دولتش بوده است.»
مراسم لوح یادبود در برلین
اما ماجرای میکونوس با صدور حکم دادگاه به پایان نرسید. حدود هشت سال بعد شهردار منطقه شارلوتن‌بورگ برلین، مونیکا تیمن به رغم اعتراض شدید مقام‌های جمهوری اسلامی از لوح یادبود قربانیان میکونوس پرده‌برداری کرد. بر روی این لوح با ذکر نام قربانیان آمده است که آنها در این مکان "توسط صاحب‌قدرتان وقت ایران به قتل رسیدند".
قرار است امسال هم روز یکشنبه ۱۷ سپتامبر سالگرد ترور در ساعت ۱۲ و نیم در محل لوح یادبود قربانیان برگزار شود که در آن شماری از نمایندگان پارلمان، سناتورهای برلین، شهردار شارلوتن‌بورگ و گروه‌های کرد شرکت خواهند کرد.