برگزیدگان میراث ناملموس بشری؛ همنشینی پیتزا، کمانچه و یوگا
در نشست اخیر یونسکو در کره جنوبی چندین پرونده جدید به عنوان میراث ناملموس بشری به ثبت رسیدند، از جمله اُرگ، پیتزا و کمانچه. سال گذشته نوروز به عنوان یک پرونده چند ملیتی در این فهرست به ثبت رسیده بود.
سنت ساختن ارگ در آلمان به دوران قرون وسطی باز میگردد. در آلمان حدود ۵۰ هزار ارگ وجود دارد و ۴۰۰ کارگاه ارگسازی در این کشور فعالیت دارند. مشاهیر آلمانی نظیر یوهان سباستین باخ نیز قطعاتی را برای این ساز تنظیم کردهاند. در تصویر ارگی در کلیسای توماس در شهر لایپزیگ را مشاهده میکنید که باخ در زمان حیات با آن مینواخت.
پیتزای ایتالیا شهرتی جهانی دارد و تقریبا در همه جای جهان میتوان یک پیتزافروشی پیدا کرد، البته طعم هیچکدام از این پیتزاها به پای پیتزای شهر ناپل، محل تولد این غذا، نمیرسد. هنر طبخ پیتزا سینهبهسینه توسط آشپزهای ناپلی به نسل بعد منتقل شده است. نحوه چرخاندن هنرمندانه خمیر پیتزا در هوا نیز که نشان منحصربهفرد سرآشپزهای ناپلی به شمار میرود، جز میراث فرهنگی ناملموس به شمار میرود.
در نشست اخیر یونسکو در کره جنوبی "چوگانبازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی" به درخواست ایران به صورت تکملیتی و همچنین "هنر ساختن و نواختن کمانچه" به صورت چند ملیتی (ایران و آذربایجان) به عنوان میراث ناملموس به ثبت رسیدند. در سال ۲۰۱۳ جمهوری آذربایجان پرونده بازی چوگان را با نام "چوگان بازی سنتی با اسب در قرهباغ" به ثبت رسانده بود.
"انجمن داوطلبانه گروهی از افراد با علایق و منافع مشابه که تعهد فردی و اعتماد به نفس را ترویج میکند." این تعریفی است که یونسکو از ایده "تعاون" ارائه داده که به عنوان یک میراث فرهنگی ناملموس از سوی آلمان معرفی و در نهایت به ثبت رسید. به اعتقاد سازمان یونسکو تعاون مشارکت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را تقویت میکند.
"بازداری" یا فن شکار با پرندگان شکاری پیشینهای ۳۵۰۰ ساله دارد و خاستگاه آن آسیای مرکزی بوده است. بازداری از سال ۲۰۱۰ توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ثبت شد.
در غرب یوگا بیشتر به عنوان یک ورزش فیزیکی شناخته میشود، اما در هند یوگا یکی از شش مکتب فلسفه هند، آن هم با مدلهای متنوع به شمار میرود. برخی از مدلهای یوگا روی مدیتیشن و تمرکز روان استوار هستند، برخی دیگر روی تمرینهای تنفسی و موقعیتهای فیزیکی بدن. در سال ۲۰۱۶ یوگا به فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو اضافه شد.
در بلژیک به آبجو ارج و قرب زیادی میگذارند و این نوشیدنی جایگاهویژهای در زندگی روزمره مردم به ویژه در جشنها دارد و از آن در تهیه شماری از مواد غذایی استفاده میشود. حدود ۱۵۰۰ نوع آبجوی بلژیکی در بازار عرضه میشود و قدمت آبجوی بلژیک نیز به دوران قرون وسطی باز میگردد.
جشن نوروز در سال ۲۰۱۶ به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ثبت چندملیتی شد. پرونده نوروز با مشارکت ۱۲ کشور از جمله ایران، افغانستان و تاجیکستان به یونسکو ارائه شده بود. مجمع عمومی سازمان ملل ۲۲ فوریه ۲۰۱۰ (۴ اسفند ۱۳۸۸) نیز قطعنامهای در مورد این جشن باستانی به تصویب رساند و روز ۲۱ مارس برابر با اول فروردین ماه را به عنوان روز جهانی نوروز ثبت کرد.
اپرای پکن که اپرای سنتی چین شناخته میشود، ترکیبی از آواز، نمایش، نقالی و هنرهای رزمی است. هنرپیشگانی که در این اپراها نقشآفرینی میکنند، در لباسهای پرزرق و برق با صورتهایی نقاشیشده دستها، پاها و چشمانشان را طبق یک طراحی سنتی رقص تکان میدهند. گریمهای اغراقشده روی صورت بازیگران هر کدام تعریفی از شخصیت هر نقش ارائه میدهند.
کیمچی غذای سنتی کشور کره است که از سبزیجات تخمیرشده درست میشود. هر خانوادهای دستور طبخ ویژه خود را دارد که از نسلی به نسل بعد منتقل میکند. در ماههای برداشت محصول بسیاری از خانوادهها دستهجمعی مقادیر زیادی از سبزیجات مورد علاقهشان را برای زمستان آماده میکنند. به این حرکت در زبان کرهای "کیمجانگ" گفته میشود که نقش زیادی در تقویت انسجام اجتماعی خانوادهها بازی میکند.
ریشه سبک موسیقی فادو به قرن ۱۹ میلادی و کشور پرتغال بازمیگردد. دستمایه ترانههای محزون فادو عشقهای ناکام، درد جدایی و بیعدالتیهای اجتماعی است. در ترانههای فادو با غم و حسرت از گذشته یاد میشود و اغلب یک نوازنده گیتار ۱۲ سیم و یک گیتار باس خواننده را همراهی میکنند.
کاپویرا یک هنر رزمی برزیلی و ترکیبی از رقص، آکروبات و موسیقی است. این هنر در اصل ستایشگر مقاومت بردگان علیه سرکوب و خشونت در برزیل قرن ۱۸ میلادی است. رقصندگان دایرهای را دور دو نفر تشکیل میدهند که همزمان با یکدیگر مبارزه میکنند و میرقصند. گروه رقصندگان کاپویرا طبق یک ریتم مشخص آواز میخوانند و دست میزنند و بر طبلها میکوبند.
اتریشیها در سال ۲۰۱۲ توانستند سنت کارناوال شهر ایمست واقع در تیرول را جزو میراث فرهنگی ناملموس به ثبت برسانند. این جشن هر چهار سال یکبار در آخرین یکشنبه منتهی به آغاز زمان روزهداری برگزار میشود. گروههای مردانه در لباسهایی مبدل با ماسکهایی که بر چهره زدهاند رقصکنان در خیابانهای شهر میگردند و زنگولههایشان را به صدا در میآورند.
موسیقی ماریاچی بخشی جدانشدنی از فرهنگ مکزیک است. گروههای ماریاچی در ترانههایشان از ستایش معشوق و دلاوریهای میدان جنگ میخوانند. خوانندگان و نوازندگان ماریاچی لباسهای سنتی مکزیک را به تن میکنند و همچنین کلاههای پهن و معروف سمبررو را بر سر میگذارند. موسیقی ماریاچی غالبا در عروسیها و اعیاد اجرا میشود.
جشنواره "قایق اژدها" یکی از جشنهای سنتی چین است. این جشنواره در چارچوب یک مراسم ورزشی همراه با اپرای چینی و رقصهای سنتی اجرا میشود. شرکتکنندگان تن و بدن خود را در آب معطر میشویند و لباسهایی از جنس ابریشم به تن دارند تا به این وسیله نیروهای شر را دور نگاه دارند.