ايران و سلاح نفت در مناقشه اتمى
۱۳۸۵ تیر ۸, پنجشنبه
بر اساس اطلاعيه كنسرن گازپروم، الكسى ميلر رئيس اين كنسرن و محمد هادى نژادحسينيان معاون امور بين‌المللى وزير نفت جمهورى اسلامى ايران، در ديدار اخير خود، بر سر انجام بررسى‌هاى مقدماتى اين طرح به توافق رسيدند. مهمترين بخش توافق دو مقام، به همكارى در عرصه شناسائى و استخراج ذخائر نفت و گاز و همچنين حمل و نقل و استفاده از گاز مربوط است.
ذخائر اثبات شده گاز ايران، ۲۸ هزار ميليارد مترمكعب تخمين زده شده است و استخراج اين ماده حياتى، هر سال ده درصد بيشتر مى‌شود. طول خط لوله‌هاى انتقال گاز، در داخل كشور اكنون به ۲۲ هزار كيلومتر رسيده است.
روسيه، در سال‌هاى اخير كوشيده است بازارهاى تازه‌اى براى نفت و گاز بيابد و از اين رو، همكارى ايران و روسيه مى‌تواند براى دو كشور مزاياى زيادى داشته باشد. گرانى شديد بهاى نفت و گاز، اكنون بهره بردارى از منابعى را سودآور كرده است كه تا دو سال پيش، به دليل سنگينى هزينه هاى استخراج، مقرون به صرفه نبودند.
طرح مشاركت ايران و روسيه، در عين حال، در شرايطى در دستور كار دو كشور قرار مى‌گيرد كه ناآرامى خاورميانه، آسيا، آفريقا و همچنين اختلافات ميان ايران و آمريكا، بهاى مواد انرژى زا را، به شدت افزايش داده است. كاظم وزيرى حمانه وزير نفت جمهورى اسلامى، اخيرا در تلويزيون دولتى هشدار داد كه اگر جهان غرب در روند مناقشه اتمى، صنايع نفت ايران را تحريم كند، بهاى نفت در بازارهاى جهانى به دست كم بشكه اى ۱۰۰ دلار افزايش خواهد يافت. وزيرى، تحريم را غيرعاقلانه و غيرممكن خواند و گفت: ” براى سهم نفت و حضور ايران در صنعت نفت جهان، نمى توان به راحتى جانشينى يافت”.
دو هفته پيش از وزير نفت ايران، سفير عربستان سعودى نيز، در جريان يك كنفرانس مطبوعاتى كه در واشنگتن برگزار شد، هشدار مشابهى به جهان غرب داد. وى حتى گفت كه در صورت حمله آمريكا به ايران، قيمت نفت ممكن است به بشكه اى ۱۵۰ دلار نيز برسد. اما در همين نشست، يك مقام بلندپايه آمريكائى اعلام كرد كه حتى در صورت قطع نفت ايران، ذخائر نفتى موجود ايالات متحده آمريكا پاسخگوى نيازهاى ۴ سال آينده اين كشور خواهد بود. وى همچنين گفت: ”اقتصاد ايران به شدت به درآمد نفتى متكى است و به اين دليل ايران اصولا توانائى آن را ندارد كه جريان نفت خود را قطع كند”.
ارقام مربوط به درآمدهاى نفتى ايران در سه سال اخير، بر اظهارات اين مقام آمريكائى صحه مى گذارد. نژادحسنيان معاون امور بين المللى وزارت نفت، اخيرا اعلام كرد كه درآمد نفتى ايران تا پايان سال جارى خوشيدى به سالانه ۶۰ ميليارد دلار خواهد رسيد. چند روز پيش از آن، بخش اقتصادى سيماى جمهورى اسلامى، درآمد نفتى سال ۱۳۸۴ خورشيدى را ۴۹ ميليارد دلار اعلام كرد. اين در حالى است كه در سال ۱۳۸۳ درآمد كشور از اين محل تنها حدود ۲۸ ميليارد دلار بود.
مقايسه اين ارقام، نشان مى دهد كه درآمدهاى نفتى جمهورى اسلامى ظرف سه سال به بيش از دو برابر رسيده است و با توجه به مشكلات اقتصادى بزرگ ايران، قطع يا كاهش عمده اين درآمد، مى تواند تكان هاى شديدى در كشور ايجاد كند.
در سال هاى اخير، ضمنا، استخراج و صدور گاز در ايران بيش از گذشته مورد توجه مديران اقتصادى قرار گرفته است. خبرگزارى مهر به نقل از نژاد حسينيان، گزارش داد: تا سال ۲۰۱۶ ميلادى ميزان صدور گاز ايران به روزانه ۴۵۰ ميليون متر مكعب خواهد رسيد. معاون وزارت نفت افزود: به دعوت پاكستان، كارشناسان سه كشور ايران، هند و پاكستان به زودى براى بررسى هزينه هاى پروژه خط لوله ايران– هند با يكديگر ديدار خواهند كرد.