ايران در هفتهاى كه گذشت: فشار از بيرون و درون
۱۳۸۵ تیر ۱۷, شنبهدر روند حل مسالمتآميز مناقشه اتمى، اين هفته، به رغم ديدار على لاريجانى و خاوير سولانا، چيز تازهاى اتفاق نيافتاد. در حالى كه فشارها براى پاسخگوئى به آخرين پيشنهاد جهان غرب افزايش مىيابد، لاريجانى باز هم اعلام كرد كه جمهورى اسلامى حاضر نيست براى دادن پاسخ سريع، تن به فشارهاى بينالمللى بدهد و پاسخ نهائى خود را احتمالا تا نيمه مردادماه ارائه خواهد داد.
پيشنهاد جهان غرب، آنقدر مبهم و پيچيده نيست كه براى پاسخگوئى به آن وقت زيادى لازم باشد. اين پيشنهاد، نه تنها مشوقهاى اقتصادى چشمگيرى را در نظر مى گيرد، بلكه راه مذاكرات مستقيم ميان تهران و واشنگتن را هموار مىسازد و حتى نويد مىدهد كه اگر برنامه غنى سازى اورانيوم در خاك ايران متوقف شود، جهان غرب پيشرفتهترين تكنولوژى بهره بردارى صلح آميز از انرژى هستهاى را در اختيار ايران قرار دهد. از اين رو است كه بازى جمهورى اسلامى با زمان، بار ديگر زمينه ساز ترديد و بدگمانى رهبران جهان غرب شده است. كار اين بدگمانى، اين هفته به جائى رسيد كه مشاور وزارت خارجه آمريكا تهديد كرد: ”اگر جمهورى اسلامى تا روز دوازدهم ژوئيه پاسخ صريحى به پيشنهاد غرب ندهد، پرونده هستهاى ايران به شوراى امنيت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد”. اين بار، نه تنها آمريكا، بلكه چين، روسيه، فرانسه و آلمان نيز خواستار پاسخ سريع تهران شدند.
خبرگزارى آسوشيتدپرس پيشبينى كرد كه در روز دوازدهم ژوئيه، فشار بر ايران به هر حال افزايش خواهد يافت، زيرا كه در اين روز نه تنها رهبران كشورهاى گروه هشت در سنت پترزبورگ گرد مىآيند، بلكه وزارى خارجه پنج عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان نيز، با يكديگر ديدار خواهند داشت.
اما درست در شرايطى كه جامعه جهانى بر سر برخورد با جمهورى اسلامى ايران دستخوش بلاتكليفى است، آزمايشات موشكى كره شمالى، موضوع نگرانى آفرين ديگرى شد كه از نظر مفسران غربى، با مساله ايران چندان هم بىارتباط نمىتواند باشد. مفسر روزنامه فرانكفورتر آلگماينه تسايتونگ، اين هفته نوشت: ”چرا موشكهاى كره شمالى حالا آزمايش مىشوند؟ از حسادت نسبت به موفقيت استراتژىى تنش ايران؟”.
تشديد فشار بر رهبرى جمهورى اسلامى، به مساله اتمى محدود نيست. اين هفته، بسيارى از شخصيتهاى مستقل سياسى و فرهنگى و احزاب و سازمان ها، در داخل و خارج از كشور، به فراخوان اكبر گنجى براى پشتيبانى از زندانيان سياسى پاسخ مثبت دادند و اعلام كردند كه در روزهاى چهاردهم تا شانزدهم ژوئيه، در مراكز حساس جهان دست به تحصن و اعتصاب غذا خواهند زد. اعتصابها و تحصن ها، دو روز پس از نشست رهبران كشورهاى گروه هشت و وزراى خارجه پنج عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان، بىترديد انعكاسى گسترده در محافل مطبوعاتى و سياسى جهان خواهد يافت. اين امر سبب خواهد شد كه جهان غرب دريابد مساله ايران تنها فعاليت هاى هسته اى نيست، بلكه بيش از هرچيز، اين وضعيت تيره حقوق بشر است كه بايد مورد توجه قرار گيرد.
اقدام دو هفته پيش شوراى حقوق بشر سازمان ملل متحد، احساسات ايرانيان را به سختى جريحهدار ساخت. اين شورا، حضور قاضى سعيد مرتضوى را، در نخستين نشست خود پذيرفت وموج اعتراض را، نه تنها در ميان ايرانيان، كه در همه نهادهاى بينالمللى مدافع حقوق بشر برانگيخت. تا آنجا كه حتى دولت كانادا از آلمان خواست كه مرتضوى را، هنگام توقف كوتاهش در فرانكفورت، بازداشت كند. قاضى سعيد مرتضوى، از سوى كانادا به دخالت مستقيم در بازداشت و قتل زهرا كاظمى خبرنگار عكاس ايرانى– كانادائى متهم شده است.