فرستنده‌ی تلویزیونی کردی "روداو" روز سه‌شنبه (۳ اکتبر/۱۱ مهر) به نقل از کمیسیون انتخابات اقلیم کردستان عراق خبر داد که در تاریخ اول نوامبر سال جاری (۱۰ آبان)، انتخابات ریاست اقلیم کردستان و انتخابات پارلمانی این منطقه برگزار خواهد شد.
کردهای شمال عراق در تاریخ ۲۵ سپتامبر (۳ مهر) با برگزاری یک همه‌پرسی به استقلال این منطقه رای دادند. اما به گفته‌ی ناظران سیاسی از آنجا که دولت محلی کرد در این منطقه پس از برگزاری رفراندوم رسما اعلام استقلال نکرده است، انتخابات ریاستی و پارلمانی در این منطقه را نیز باید انتخاباتی در یک منطقه‌ی خودمختار ارزیابی کرد و نه انتخابات یک کشور مستقل.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مسعود بارزانی از سال ۲۰۰۵ ریاست اقلیم کردستان عراق را برعهده دارد. خاندان بارزانی از حدود یکصد سال پیش برای استقلال کردهای این منطقه پیکار می‌کند. به گزارش تلویزیون "روداو"، کارزار انتخاباتی اقلیم کردستان از ۱۵ اکتبر آغاز خواهد شد.
آیا مسعود بارزانی بار دیگر نامزد می‌شود؟
مسعود بارزانی بارها گفته است که دیگر خود را برای ریاست اقلیم کردستان عراق نامزد نخواهد کرد. اما ناظران سیاسی معتقدند که این موضوع هنوز قطعی نیست. زمان ریاست مسعود بارزانی حدود دو سال پیش منقضی شد، اما به‌رغم آن او همچنان در مقام خود باقی ماند.
بارزانی در سال ۲۰۰۵ برای نخستین بار به عنوان رئیس اقلیم کردستان عراق انتخاب شد. او در سال ۲۰۰۹ بار دیگر با به دست آوردن نزدیک به ۷۰ درصد آرا در مقام خود ابقا شد.
بیشتر بخوانید: نتانیاهو دخالت موساد در همه‌پرسی کردستان عراق را رد کرد
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
مردم در اقلیم کردستان عراق روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر/ سوم مهر) به پای صندوق‌های رای رفتند تا در همه‌پرسی استقلال این منطقه شرکت کنند. مراکز اخذ رای راس ساعت هشت صبح به وقت محلی به روی رای دهندگان باز شد و رای گیری تا ساعت ۱۸ به وقت محلی ادامه خواهد داشت.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
بیش از ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از واجدان شرایط شرکت در این رفراندوم، قرار است در مورد ماندن یا جدا شدن از عراق تصمیم بگیرند.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
حدود ۱۲ هزار و ۷۲ مرکز اخذ رای، نه تنها در اقلیم کردستان عراق که شامل استان‌های دهوک، اربیل، سلیمانیه و حلبچه است بلکه در مناطق مورد مناقشه با دولت مرکزی نیز ایجاد شده است.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
برگه‌هاى راى به چهار زبان، كردى، عربى، سريانى و تركى تهيه شده‌اند.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، یکشنبه (۲۴ سپتامبر/دوم مهر) در نشستی خبری گفت که با وجود افزایش مخالفت‌های بین‌المللی، همه‌پرسی استقلال کردستان عراق براساس برنامه برگزار می‌شود.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
حیدرعبادی، نخست وزیر عراق یک روز پیش از برگزاری رفراندوم، در نطقی در بغداد با غیرقانونی خواندن رفراندوم استقلال کردستان گفت: "همه‌پرسی اقلیم مخالف قانون اساسی است و تدابیر لازم را برای مقابله با آن اتخاذ می‌کنیم."
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
ایران در همین روز مرزهای هوایی خود با اقلیم کردستان را بست. سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی نیز همزمان مانورهایی نظامی را در مرزهای کردستان عراق برگزار کردند.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
ترکیه نیز رزمایشی را در مرز خود با اقلیم کردستان برگزار کرد و ضمن "غیرقانونی و بی‌اعتبار" خواندن آن، کردهای عراق را به تحریم اقتصادی تهدید کرد.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر/ سوم مهر) در واکنش به رفراندوم کردستان عراق به شدت با استقلال کردستان عراق مخالفت کرد و گفت: «باید دید دولت منطقه‌ای شمال عراق از چه کانالی نفتش را صادر خواهد کرد و کجا آنرا خواهد فروخت. شیرهای این خط لوله دست ما است که می‌توانیم آنها را ببندیم.»
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
مسعود بارزانى روز یکشنبه (۲۴ سپتامبر/۲مهر) در پاسخ به این سوال که کدام از کشورها از همه‌پرسی استقلال حمایت مى کنند گفت: «صبر کنید و از روز بیست و شش سپتامبر ببینیم کدام کشورها کم کم از ما حمایت مى‌کنند. آنچه در تلویزیون‌ها گفته مى‌شود با آنى که در دیدارها به ما مى‌گویند فرق دارد.»
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
بخش قابل‌توجهی از اقلیت‌های ترکمان و عرب با برگزاری این رفراندوم موافق نیستند. حسن توران، یکی از رهبران جبهه ترکمانی تاکید کرد: «ایجاد مراکز اخذ رای در مناطق و مدارس ترکمانی در کرکوک اقدامی تحریک‌آمیز است و ساکنان استان نباید در همه‌پرسی شرکت کنند.» (عکس: شرکت کردهای پیرو آئین ایزدی در همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق)
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق با تدابیر شدید امنیتی همراه بود. تا لحظه انتشار این گزارش رای‌گیری در آرامش برگزار شد.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
واحدهای پیشمرگه و نیروهای پلیس نیز از ساعت ۷ صبح به وقت محلی بطور منظم در پای صندوق‌های رای حضور یافتند و آرای خود را به صندوق‌ها ریختند.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
برای افرادی که در خارج از خاک عراق سکونت دارند یک سایت برای رای گیری آنلاین در نظر گرفته شده است. یک تاجر کرد که در چین زندگی می‌کند، اولین فردی بود که رای خود را از این طریق ثبت کرد.
-
مردم اقلیم کردستان عراق پای صندوق همه‌پرسی استقلال
برآورد می‌شود که اکثریت قاطع رأی‌دهندگان با استقلال اقلیم کردستان از کشور عراق موافقت کنند. با این همه، اعلام شده که نتیجه همه‌پرسی الزام‌آور نبوده و به معنای جدایی فوری مناطق کردنشین شمال عراق از این کشور نخواهد بود.
نویسنده: محمود صالحی
سومین دوره‌ی ریاست او بر این منطقه با دشواری‌هایی همراه بود، اما در سال ۲۰۱۳ اکثریت اعضای پارلمان محلی اقلیم کردستان ریاست او را برای دو سال دیگر تمدید کردند. این موضوع در آن زمان با مخالفت برخی از جریان‌های سیاسی اقلیم کردستان عراق همراه بود.
پارلمان اقلیم کردستان حدود دو سال تعطیل بود و در تاریخ ۱۵ سپتامبر، یعنی ده روز پیش از برگزاری رفراندوم استقلال جلسه‌ای تشکیل داد. در این جلسه از ۷۳ نماینده‌ی حاضر، ۶۵ نفر به برگزاری رفراندوم استقلال رای مثبت دادند. گفتنی است که "حزب گوران" (جنبش تغییر) و "حزب اتحاد اسلامی" با ادامه‌ی نشست‌های پارلمان محلی مخالف بودند و برگزاری رفراندوم را نیز از اولویت‌های خود نمی‌دانستند.
البته مخالفت احزاب کردی مخالف همه‌پرسی نباید مخالفت با خواست استقلال تلقی شود. برای نمونه "حزب گوران" پیش‌تر با اشاره به اینکه "استقلال کردستان هدف همه ساکنان کردستان از جمله حزب گوران است"، تأکید کرده بود که دلیل مخالفت این جریان با رفراندوم، تعیین زمان همه‌پرسی از سوی رهبری اقلیم کردستان بدون در نظر گرفتن مصالح این منطقه و وضعیت مناطق الحاقی به اقلیم است.
دو حزب "گوران" و "اتحاد اسلامی" پس از احزاب ائتلافی حاکم بر اقلیم، یعنی "حزب دمکرات" و "اتحادیه میهنی"، قدرتمندترین احزاب کردستان عراق هستند.
بارزانی به‌رغم مقاومت‌های دولت مرکزی عراق و همچنین برخی نیروهای کرد، سرانجام هفته‌ی گذشته رفراندوم استقلال اقلیم کردستان را برگزار کرد. اگر چه کردها تقریبا به طور یکپارچه به استقلال اقلیم کردستان رای دادند، اما پیامدهای این رویداد هنوز در هاله‌ای از ابهام است.
بیشتر بخوانید: جلال طالبانی، رئیس‌جمهور پیشین عراق درگذشت
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
به‌رغم هشدار و تهدیدهای دولت‌های ترکیه، ایران و عراق روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر) مقا‌م‌های اقلیم کردستان عراق می‌گویند همه‌پرسی را برگزار می‌کنند. مسعود بارزانی طرح برگزاری همه‌پرسی استقلال را در ژوئیه سال ۲۰۱۴ اعلام کرده بود.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
حمله نیروهای ارتش عراق در سال ۱۹۹۱ و تصرف کویت با عملیات نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روبرو شد و نیروهای این کشور در ماه مارس از کویت بیرون رانده شدند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در پی شکست نیروهای عراقی در کویت، شبه نظامیان کرد مدافع دولت صدام حسین، به حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان پیوستند. پایان عملیات نیروهای ائتلاف و حمله ارتش عراق به مناطق کردنشین منجر به گریختن یک و نیم میلیون کرد شد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در حالی که ترکیه مرزهای خود را بسته بود، در آوریل ۱۹۹۱ نیروهای ائتلاف در شمال عراق (بالای مدار ۳۶ درجه) منطقه پرواز ممنوع اعلام کردند تا مانع از حملات ارتش صدام حسین به کردهای شمال عراق شوند. از آن زمان اداره امور به دست کردهای ساکن منطقه افتاد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در حالی که گفت‌وگوهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی با دولت بغداد در زمینه خودمختاری انجام می‌شد، پیشمرگه‌های کرد در ماه ژوئیه سال ۱۹۹۱شهرهای اربیل و سلیمانیه را تصرف کردند و جنگ دیگری در ماه اکتبر همان سال بین دولت صدام حسین و پیشمرگه‌ها درگرفت و با بسته شدن راه‌ها کردستان در محاصره ارتش عراق قرار گرفت.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در انتخاباتی که در ماه مه سال ۱۹۹۲ در مناطق تحت کنترل کردها در شمال عراق برگزار شد، حزب دمکرات ۵۱ درصد و اتحادیه میهنی ۴۹ درصد آرا را بدست آورد. در سپتامبر همان سال کنگره ملی عراق که از گروه‌های مخالف صدام تشکیل شده بود در صلاح‌الدین تشکیل جلسه داد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
درگیری نیروهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی در ماه مه سال ۱۹۹۴ به جنگ داخلی در کردستان منتهی شد تا جایی که در اوت سال ۱۹۹۶ مسعود بارزانی از صدام حسین درخواست کمک کرد. نیروهای حزب دموکرات با کمک ارتش صدام، شهرهای اربیل و سلیمانیه را از دست نیروهای اتحادیه میهنی به رهبری طالبانی خارج کردند و دولت جدید در اربیل مستقر شد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
سازمان ملل متحد در ماه مه سال ۱۹۹۶ بر سر طرح فروش "نفت برای غذا" با دولت عراق به توافق رسید و قرار شد ۱۳ درصد درآمد حاصل از فروش نفت در اختیار سه استان تحت کنترل کردها قرار بگیرد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
جلال طالبانی و مسعود بارزانی در سپتامبر سال ۱۹۹۸ در واشنگتن قرارداد صلحی را بین نیروهای حزب دمکرات و اتحادیه میهنی امضا کردند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
همزمان با حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برج‌های تجارت جهانی توسط شبکه تروریستی القاعده، درگیری نظامی بین نیروهای اتحادیه میهنی و گروه جندالاسلام صورت گرفت. این گروه بعدا به انصار اسلام تغییر نام داد. پس حمله ۱۱ سپتامبر، عملیات نظامی آمریکا در افغانستان آغاز شد و بحث بر سر حمله نیروهای ائتلاف به عراق نیز بالاگرفت.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روز ۲۰ مارس سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کردند و بمباران بغداد و دیگر شهرهای این کشور آغاز شد و حکومت صدام حسین فروپاشید. در همین زمان اتحادیه میهنی و حزب دموکرات "رهبری عالی مشترک" در مناطق تحت تسلط کردها تشکیل دادند که ریاستش به عهده رهبران دو حزب، مسعود بارزانی و جلال طالبانی بود.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در اولین انتخابات دوران "پسا صدام" ائتلاف احزاب کرد موفق شد در انتخابات سراسری عراق در مکان دوم قرار گیرد و ۷۷ نماینده در ژانویه سال ۲۰۰۵ به مجلس موقت اعزام کند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
نمایندگان موقت مجلس عراق در ماه آوریل سال ۲۰۰۵، جلال طالبانی، رهبر اتحادیه میهنی کردستان را به عنوان رئیس جمهور موقت کشور انتخاب کردند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در سال ۲۰۰۵ خبر کشف ذخائر بزرگ نفت در مناطق کرد نشین منتشر شد. از اواسط سال ۲۰۰۶ پرچم کردستان برفراز ساختمان‌های دولتی جای پرچم عراق را گرفت. و در ماه مه ۲۰۰۷ دولت اقلیم کردستان، تامین امنیت سه استان کردنشین شما را از نیروهای آمریکایی تحویل گرفت.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ مسعود بارزانی طرح برگزاری همه‌پرسی استقلال را که قرار بود همان سال برگزار شود اعلام کرد. او استقلال را یک "حق طبیعی" دانست. در ژوئن سال ۲۰۱۷ و در یک نشست "فراحزبی" روز ۲۵ سپتامبر برای برگزاری همه‌پرسی استقلال تعیین شد. در سپتامبر این سال پارلمان اقلیم که دو سال در تعلیق بسر می‌برد، بازگشایی شد تا همه پرسی را تایید کند.
نویسنده: محمود صالحی
نامزدی محمد توفیق رحیم
سخنگوی کمیسیون انتخابات در شهر اربیل به خبرگزاری فرانسه گفته است که تا زمان انقضای فرصت ثبت‌نام برای نامزدی ریاست اقلیم کردستان عراق، فقط یکی از سیاستمداران اپوزیسیون به نام محمد توفیق رحیم با ارائه مدارک لازم ثبت‌نام کرده است.
محمد توفیق رحیم که ۶۴ ساله است به حزب اپوزیسیون گوران تعلق دارد و از مخالفان سرسخت بارزانی به شمار می‌رود. او که در گذشته از پیشمرگان کرد بود، در نخستین دولت پس از سرنگونی صدام حسین دیکتاتور عراق در سال ۲۰۰۳ وزیر صنایع عراق شد.
انتخابات اقلیم کردستان آخرین بار در سپتامبر ۲۰۱۳ برگزار شد. انتخابات جدید را می‌توان از یکسو گامی در جهت تثبیت نتایج رفراندوم هفته‌ی پیش و از دیگرسو تلاشی برای حل اختلافات سیاسی در میان جریان‌های گوناگون سیاسی کرد در اقلیم کردستان عراق ارزیابی کرد.
بیشتر بخوانید: نخستین رزمایش مشترک ایران و عراق در دوران حیات جمهوری اسلامی
به موازات این فعل و انفعالات، دولت مرکزی عراق و دو همسایه‌ی این کشور، ایران و ترکیه که از تحولات اقلیم کردستان بشدت ناخشنودند و بیم آن دارند که اقلیم کردستان به الگویی برای کردهای ایران و ترکیه تبدیل شود، به تهدیدهای خود علیه اقلیم کردستان عراق افزوده‌اند.
در این میان رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، کردهای شمال عراق را به تحریم‌های بیشتر تهدید کرده است و ایران و عراق نیز در مرزهای اقلیم کردستان رزمایش نظامی مشترک برگزار کرده‌اند.
