استقبال از رمان‌های مناسب همه سن و سال‌ها
۱۳۸۷ مهر ۲۷, شنبه
مدتهاست که به این نوع کتابها که روز به روز هم محبوبتر می‌شوند، نام all age roman یا رمان برای هر سن وسالی اطلاق کرده‌اند. رمان برای هر سن و سال چه پدیده‌ای است؟
Thomas Zirnbauerمسئول روابط عمومی انتشارات کتاب جیبی آلمان می‌گوید که عادات کتابخوانی در سالهای اخیر تغییر کرده است. وی می‌گوید که مرز میان کتاب نوجوانان و بزرگسالان روشن نیست. برای نمونه، رمان “کرابات“ اثر اوتفرید پرویسلر که جزو آثارکلاسیک ادبیات نوجوانان است و فیلم آن هم اکنون با موفقیت در سینماها به نمایش درمی‌آید، همچنان رمانی است پرفروش. انتشارات تینه‌مان این کتاب را در قطع کوچک عرضه کرده و بیشتر خریدارانش نوجوانان‌اند، قطع بزرگ آن، با استقبال بزرگسالان روبروست. در این مورد، دو انتشاراتی توانسته‌اند با دو چاپ مختلف توجه گروه‌های گوناگون سنی را جلب کنند. اما روز به روز بر شمار بزرگسالانی که به کتابهای نوجوانان روی می‌آورند، افزوده می‌شود.
توماس تسیرن‌باوئر در این مورد می‌گوید: « به نظر می‌رسدکه تخیل مهم‌ترین ژانری است که می‌توان به کمک آن جوانان و بزرگسالان را به سوی هم هدایت کرد. کسانی که با علاقه کتابهای تخیلی می‌خوانند، خوانندگان بسیار فعالی هستند که خیلی می‌خوانند و عادت دارند که با دیگران در باره آنچه خواند‌ه‌اند گفتگو کنند. برای همین بسیاری از کتابهایی که برای هر سن وسالی نوشته شده‌اند، در عرصه کتابهای تخیلی یافت می‌شوند. چون معلوم است که تخیل نیاز معینی از خوانندگان را، بدون توجه به سن و سال آنها، برآورده می‌کند».
روندی که بر عکس شده است
کتاب برای سنین مختلف همیشه وجود داشته است. Friedbert Stohner مسئول بخش کودکان و نوجوانان در انتشارات هانزر، به کتابهای “سفرهای گالیور“ و “جزیره گنج“ اشاره می‌کند که برای بزرگسالان نوشته شده بودند، اما به ادبیات نوجوانان راه یافتند، حال یا در شکل کوتاه شده یا ویرایش یافته برای نوجوانان. اما به‌تازگی روندی عکس گذشته در جریان است، یعنی هم اکنون این بزرگسالان‌اند که به کتابهای نوجوانان روی می‌آورند.
فریدررت اشتونر در این باره می‌گوید: «این موضوع در اصل باید مرا به عنوان ناشر کتابهای نوجوانان خوشحال کند، اما به عنوان انسان معمولی این پدیده مرا به فکر وامی‌دارد که روشن است که خوانندگان بزرگسال دوست دارند زندگی جوانتر و آسانتری داشته باشند تا زندگی سختی که الان دارند».
Wolfgang Steigner مدیر فروش انتشارات گرستن‌برگ، در این باره معتقد است که به طور منطقی انتظار زیادی برای فهم رمان‌های نوجوانان نمی‌رود و با سطح دانشی معمولی می‌توان چنین رمان‌هایی را خواند. وی می‌گوید: « این رمانها هیجان‌انگیز و میخکوب‌کننده‌اند، وگرنه نوجوان‌ها را نمی‌توانند جذب کنند. و معلوم است که بسیاری از بزرگسال‌ها هم دنبال چنین هیجانی هستند. برای همین هدفمندانه به سراغ کتابهای نوجوانان می‌روند. ممکن است که این نقص کتابهای ادبی بزرگسالان باشد، که بسیاری از رمانها برای افرادی که سطح معمولی از دانش دارند سخت هستند. به همین دلیل این افراد ترجیح می‌دهند کتاب خوبی را بخوانند که برای نوجوانان نوشته شده است».
همخوانی درک و دریافت نسل‌ها
افزون بر این، بزرگسالان درکتاب نوجوانان برخی اوقات چیزی را می‌یابند که با طرح زندگی آنان همخوانی دارد. رمان “من،آدریان مای‌فیلد“ اثر Floortje Zwigtman که در پاییز توسط نشر تینه‌مان منتشر شده، داستان زندگی مرد جوانی است که در لندن در آغاز قرن بیستم راه به محفل هنری‌حلقه اسکار وایلد می‌یابد. در کاتالوگ کتابفروشی‌های هم‌جنسگرایان هم نام این کتاب به عنوان پیشنهاد قید شده است. اما اشاره‌ای نشده به اینکه این کتاب جزو کتابهای نوجونان است.
از نظر خانم Kerstin Gleber، از انتشارات Kiepenheuer & Witsch نوجوانی نه سنین میان ۱۴ و ۱۸، بلکه سنین میان ۱۴ و ۴۰ را دربرمی‌گیرد. این انتشاراتی از جمله کتاب “Graffiti my soul“ اثر Niven Govinden را چپ کرده که در باره بزرگ شدن در عصر هیپ هاپ و تلفن موبایل است. مخاطبان این انتشاراتی علاوه بر بزرگسالان، نوجوانانی هستند که از برچسب “کتاب نوجوانان“ خوششان نمی‌آید، چون حس می‌کنند از سنین نوجوانی گذشته‌اند.
کرستین گلبر می‌گوید هنگامی که موضوع جذب خوانندگان جوانتر در انتشارات او مطرح شد، بحث زیادی درگرفت و برخی بر این نظر بودند که نوجوانان کتاب نمی‌خوانند. اما آنان که طرح جدید را به میان آورده بودند، می‌گفتند که حتما کتابهایی که برای آنان جذاب باشد،عرضه نمی‌شود. گلبر می‌افزاید که ایده نو جای خود را باز کرد و هم اکنون سری Kiwi Paperback توانسته جای خود را در میان نوجوانان باز کند. گلبرمعتقد است که نوجوانانی هستند که دوست دارند کتابهای خوب بخوانند و این می‌تواند ناشران را برانگیزد تا به دنبال کتابهایی با محتوای سطح بالا برای نوجوانان باشند.