یک‌چهارم دانشآموزان ایرانی ترک تحصیل می‌کنند
۱۳۸۹ دی ۸, چهارشنبه
برنامه پنج ساله دولت بر ضرورت ریشه‌کن شدن بیسوادی در گروه سنی زیر ۵۰ سال تا سال ۱۳۹۳ تاکید کرده است. اما منابع رسمی از افزایش شمار کودکانی می‌گویند که در سنین ۱۱ تا ۱۷ سال قرار دارند و به دلایل زیادی از ادامه تحصیل باز می‌مانند.
مصطفی اقلیما، رییس انجمن مددکاران ایران و عضو شورای بررسی آسیب‌های اجتماعی به خبرگزاری ایلنا گفته که چالش‌های موجود در آموزش و پرورش، به‌روز نبودن کتاب‌های درسی، ناتوانی برخی معلمان و مشکلات معیشتی آنان، از عمده‌ترین دلایل بیرون آمدن محصلان از چرخه آموزش هستند.
عامل مشترک در ترک تحصیل دانشآموزان ایرانی در مقاطع مختلف درسی به‌ویژه در مقطع متوسطه، فقر مالی و فقر انگیزشی عنوان می‌شود. بسیاری از کارشناسان علوم تربیتی، ترک تحصیل دانشآموزان را با وضعیت اقتصادی جامعه و خانواده در ارتباط می‌بینند. آنها به عواملی چون محیط نامناسب خانه، کثرت فرزندان، درآمد پایین، کم‌سوادی وبی‌توجهی پدر و مادر اشاره می‌کنند.
این کارشناسان، به محتوای کتاب‌های درسی، روش آموزگار، خشونت و تنبیه در مدارس، انتقال خشک و انتزاعی مفاهیم در فضای آموزشی و شیوه برگزاری امتحانات نیز خرده می‌گیرند و سخت‌گیری‌های بیهوده یا آموزش بدون آزمایش و تجربه و تفریح را از دیگر دلایل سرخوردگی دانشآموزان از مدرسه می‌دانند.
پژوهش‌های دیگر نشان می‌دهند که فقر خانوادگی و روی آوردن به مشاغل کاذب، اصلی‌ترین دلیل ترک تحصیل نوجوانان است. یکی از معلمان شاغل در مناطق روستایی سیستان و بلوچستان می‌گوید که بسیاری دانشآموزان این مناطق به حمل سوخت قاچاق یا دلالی کالاهای دیگر اشتغال دارند و وسوسه درآمد بالای این مشاغل، آنها را از درس بازمی‌دارد.
علی باقرزاده، یکی از معاونان وزارت آموزش و پرورش نیز اعلام کرده که بسیاری از ترک‌تحصیل‌ها در مناطق دورافتاده و روستایی کشور صورت می‌گیرند و دختران به‌دلیل فرهنگ خاص حاکم بر این مناطق، بیشتر از پسران از تحصیل بازمی‌مانند. وی فقر، ازدواج زودرس دختران، فرهنگ پایین خانواده و اختلافات خانوادگی را از عوامل موثر در ترک تحصیل کودکان و نوجوانان این مناطق می‌داند.
کارشناسان تربیتی می‌گویند که بین شکست تحصیلی، فرار از منزل و مدرسه و آسیب‌های اجتماعی، رابطه معناداری وجود دارد. بنا بر آمار، ۵۱ درصد بزهکاران زیر ۱۸ سال در کانون اصلاح و تربیت، دانش‌آموزانی هستند که ترک تحصیل کرده‌اند.
دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز اعلام کرده که "ریزش تحصیلی" باعث افزایش بزه در جامعه می‌شود و آموزش و پرورش باید این مشکل را حل کند.
این در حالی است که علی عباسپور، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس پیش از این اعلام کرده که افت تحصیلی و ترک تحصیل علاوه بر افزایش آسیب‌پذیری دانش آموزان در برابر ناهنجاری‌های اجتماعی، هزینه‌ای بالغ بر ۴۲۰ میلیارد تومان در سال ۸۷ بر روی دست دولت گذاشته است.
MDM/MM