یورونیوز؛ اخبار فارسی با طعم اروپایی

یورونیوز (Euronews) یک شبکه خبری اروپایی است که مالکیت آن به لحاظ حقوقی به "اتحادیه‌ی رادیو-تلویزیون اروپا" تعلق دارد. این شبکه در سال ۱۹۹۳ میلادی راه‌اندازی شده است. مرکز اصلی یورونیوز در لیون فرانسه است و برنامه‌های خود را ۲۴ ساعته و از طریق ماهواره پخش می‌کند.

یورونیوز در مالکیت اتحادیه‌ی اروپا نیست، اما شبکه‌ی برگزیده‌ی این اتحادیه برای اطلاع‌رسانی درباره‌ی اروپاست. این شبکه در رقابت با هفت متقاضی دیگر، به عنوان شبکه‌ی اطلاع‌رسانی اتحادیه‌ی اروپا برگزیده شده است.

اتحادیه‌ی اروپا سالانه ۵ میلیون یورو در اختیار یورونیوز قرار می‌دهد. این شبکه موظف است اطلاعاتی را که منتشر می‌کند، به گونه‌ای برگزیند که دست کم ۱۰ درصد آن‌ها مستقیما به اروپا مربوط باشد.

زبان‌ها و سبک ویژه انتشار اخبار

برنامه‌های یورونیوز به صورت اخبار تصویری است و بینندگان چهره هیچ‌یک از مجریان را نمی‌بینند. پخش خبر، مرور مطبوعات، اقتصاد، سرخط اخبار، اخبار اروپا، ورزش، زندگی در اروپا، فرهنگ، رخدادهای آتی، فن‌آوری و مصاحبه، از برنامه‌های اصلی این شبکه خبری محسوب می‌شود.

پیش از آغاز پخش این برنامه‌ها به زبان فارسی، یورونیوز به ۹ زبان انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، اسپانیولی، پرتغالی ، روسی، ترکی استانبولی و عربی قابل دریافت بود. تصاویر پخش شده از تمامی این زبان‌‌ها یکسان‌ هستند، اما بینندگان می‌توانند اخبار و گزارش‌ها را به یکی از ۱۰ زبان موجود انتخاب کنند.

راه اندازی سرویس فارسی یورونیوز در سال ۲۰۰۸ میلادی ازسوی اتحادیه اروپا به کمیسیون ارتباطات این اتحادیه ابلاغ شد. دریافت سرویس فارسی به وسیله ماهواره واینترنت در سراسر جهان و تلویزیون کابلی در اروپا امکان پذیر است.

به گفته مدیران این رسانه ۱۲ ماه پیش با کمیسیون اروپا برای راه اندازی این شبکه قرارداد کاری‏ امضا شده است. از تابستان امسال حدود ۱۸ نفر از خبرنگاران ایرانی به لیون رفته‌اند و مقدمات اقامت و همچنین هماهنگی آن‌ها برای کار با سیستم کاری یورونیوز صورت گرفته است.

تاثیر یورونیوز بر مسایل ایران

این سوال مطرح است ترجمه اخبار این کانال به فارسی به چه میزان می‌تواند در جامعه‌‌ایران مؤثر باشد؟ حامد یوسفی پژوهشگر مسایل فرهنگی و رسانه‌ای معتقد است این تاثیر به همان میزانی خواهد بود که شبکه‌ی انگلیسی‌اش در جوامع دیگر مؤثر است.

وی تصریح می‌کند: «در مقایسه با شبکه‌هایی مثل بی‌بی سی و سی ان ان و الجزیره، یورنیوز به‌هرحال آن جایگاه را ندارد و احتمالاً فارسی‌اش هم مشابه همان می‌شود. در واقع تصور یورونیوز این است که مردم همه‌ی جهان مسائل مشترکی دارند، ولی به زبان‌های متفاوتی حرف می‌زنند.»

یوسفی فلسفه‌ی پشت یورنیوز را برخاسته از ایده اروپای واحد می‌داند. به همین دلیل، این شبکه برنامه‌های واحد و مسائل مشترک را مدام فقط به زبان‌های مختلف پخش ‌کند. وی می افزاید که در ایران مسئله تا حد زیادی به این صورت نیست: «مردم و جامعه ایران بیش از آن که به پی‌گیری مسائل دنیا علاقمند باشند، تا حد زیادی مسائل عمومی و داخلی خودشان را دارند.»

یورونیوز و تحولات سیاسی ایران

دلیل مدیران یورو نیوز برای اضافه کردن زبان فارسی به زبان‌های ۹ گانه‌ی قبلی چیست؟ آیا این تصمیم را می‌توان ناشی از اتفاقات سال گذشته ایران دانست؟

یوسفی در پاسخ این پرسش می گوید:«این موضوع ارتباطی به اتفاقات سال گذشته ندارد. مدیران یورونیوز احتمالا فکر می‌کنند علت این که مردم ایران چندان راجع به مسائل جهان فکر نمی‌کنند و دغدغه‌اش را ندارند، این است که اصلاً به آن دسترسی ندارند. یعنی شبکه‌های خبری‌یی که مسائل جهان را وارد ایران کنند و آن‌ها را تبدیل به موضوعی کنند که مردم داخل جامعه ایران به آن فکر کنند، وجود ندارد. طبعا شاید یورونیوز خودش بتواند باعث شود که مردم جهانی‌تر فکر کنند و به مسائلی که بیش‌تر مشترک است اهمیت دهند.»

محدودیت‌های رسانه‌های خارجی در ایران

یکی از مشکلاتی که رسانه‌ها‌ی خارجی در ایران با آن روبرو هستند عدم امکان تهیه تصویر و اخبار از درون ایران است. به نظر نمی‌رسد که یورنیوز امکان افتتاح دفتری در ایران داشته باشد.

یوسفی این عامل را در عملکرد این شبکه مؤثر می‌داند اما معتقد است عامل تعیین کننده نیست: «این امر فقط زمانی می‌تواند تأثیر عمده‌ای گذارد که مثلاً رقبای یورونیوز به آن امکانات دسترسی داشته باشند و یورونیوز نداشته باشد.»

یوسفی تصریح می‌کند یورونیوز به احتمال زیاد سیستم تولیدش را متناسب با مخاطبان ایران تغییر نخواهد داد. گرچه به همین دلیل تاثیر مستقیمی بر مسایل داخلی ایران نخواهد داشت، اما در دراز مدت موثر خواهد بود: « این شبکه در میان‌مدت و درازمدت به پیداشدن یک ذهنیت جهان‌‌نگرتر در جامعه ایران خیلی کمک می‌کند و خود این ممکن است تأثیر سیاسی هم بر جمهوری اسلامی داشته باشد. چون مردم ایران عموماً مسائل را خیلی محلی، بومی و محدود به دولت و ملت خود ایران می‌بینند. من فکر می‌کنم یورونیوز بتواند کمک کند که قضایا کمی وسیع‌تر و جهانی‌تر دیده شود و این در بلندمدت برای جمهوری اسلامی هم خیلی مفید نیست.»

مهدی محسنی
تحریریه: جواد طالعی