یادواره همایون خرم، آهنگساز شهیر ایرانی
۱۳۹۱ اسفند ۶, یکشنبه
به گفته محمود خوشنام، منتقد موسیقی و برگزارکننده برنامه‌های "کانون فرهنگی آوازه"، قرار بر این بود تا در نخستین اجرا در سال جدید میلادی به آثار محمدعلی امیرجاهد، شاعر و تصنیف‌ساز برجسته ایرانی پرداخته شود. درگذشت همایون خرم، ویولن‌نواز و آهنگساز سرشناس ایرانی اما سبب تغییر در برنامه کانون آوازه شد.
"یادواره همایون خرم، آفریننده ترانه‌های ماندگار" عنوان برنامه شامگاه شنبه بود که در همکاری با انجمن تئا‌تر آلمان و ایران در شهر بن برگزار شد.
شرح ویژگی‌های آثار هنری همایون خرم
همانند برنامه‌های پیشین، آغازگر این گردهم‌آیی نیز سخنرانی محمود خوشنام، کارشناس موسیقی بود. وی در مورد جایگاه درخشان همایون خرم در موسیقی ایرانی شرحی داد و بخشی از ویژگی‌های آثار هنری خرم را برشمرد.
محمود خوشنام به شناخت خرم از جنس صدای خوانندگانی که با آن‌ها همکاری داشته اشاره کرد و گفت که ترانه‌هایی که با صدای مرضیه، پروین و الهه اجرا شده‌اند، غالبا از سوی همایون خرم با توجه به وسعت صدای این خوانندگان ساخته شده‌اند. خوشنام راز ماندگاری ترانه‌های خرم را از جمله در توجه به همین نکته دانست.
بشنوید: گفتوگو با محمود خوشنام
رحمت‌الله بدیعی در سوگ همایون خرم نواخت
و اما نوبت به بخش نخست موسیقایی برنامه که رسید، رحمت‌الله بدیعی به روی صحنه آمد. این ویولن‌نواز سرشناس ایرانی نیز به شرح خاطرات خود از همایون خرم پرداخت و پس از آن دستی نیز به ساز برد.
نوای ساز بدیعی در آواز ابوعطا سفری بود هرچند کوتاه به برنامه "گل‌ها". رحمت‌الله بدیعی که خود از شاگردان مستقیم مکتب ابوالحسن صبا بوده، پیش از انقلاب با برنامه رادیویی "گل‌ها" همکاری داشته است. وی را آخرین یادگار مکتب صبا می‌دانند.
تصنیف‌های خاطره‌انگیز با اجرای "سروش ایزدی"
پس از این بخش از برنامه گروه موسیقی وارد صحنه شد. همراهان این اجرا، فرزین دارابی فر (تار و سه‌تار)، پریسا بدیعی (ویولن، آواز)، سروش ایزدی (آواز)، بامداد اسماعیلی (سنتور) و نسیم صبری (تنبک) بودند. پیش از شروع اجرای موسیقی الهه خوشنام، مجری برنامه نوازندگان و خوانندگان برنامه را تک تک بر روی صحنه معرفی کرد.
تصنیف "ساغر شکسته" از آثار همایون خرم بر روی شعری از رحیم معینی کرمانشاهی با صدای سروش ایزدی اجرا شد. این نخستین همکاری دکتر سوسن مطلوبی با نام هنری سروش ایزدی بود که مورد استقبال حاضران در سالن قرار گرفت.
سروش ایزدی که نام هنری خود را از هوشنگ ابتهاج به یادگار دارد، از هشت سالگی با برنامه کودک رادیو تهران همکاری داشته و در هنرستان موسیقی از آموزه‌های استادانی همچون عبدالله دوامی، محمود کریمی و احمد عبادی بهره برده است.
برنامه یادواره خرم با پخش تصاویر و گفت‌و‌گویی با وی ادامه یافت تا نوبت به تصنیف "خسته دلان" با آواز پریسا بدیعی رسید. این ساخته خرم بر روی شعری از تورج نگهبان نیز با تشویق و همراهی مخاطبان روبرو شد. صدای پرطنین و خوش‌رنگ پریسا بدیعی که هم ویولن می‌نواخت و هم می‌خواند، شور دوچندانی به این بخش از برنامه بخشید.
پس از تنفسی کوتاه نوبت به بخش دوم کنسرت رسید. این بخش به علت طولانی شدن برنامه به اجرای چند ترانه از ساخته‌های همایون خرم محدود ماند. تصنیف "سرگشته" بر روی شعری از هوشنگ ابتهاج (سایه) و تصنیف "رسوای زمانه" با شعری از بهادر یگانه به خوانندگی سروش ایزدی اجرا شد و اجرای تصنیف "از من بگذرید" بر روی شعر معینی کرمانشاهی را پریسا بدیعی برعهده گرفت.
غایب این اجرا را باید حسین بهاربین دانست که به دلیل کسالت در برنامه این شب حاضر نبود. جدا از مخاطبان، که سراغ این خواننده جوان را از برنامه پیشین کانون (مولوی در ترانه) می‌گرفتند، غیبت صدای خوش‌رسای بهاربین در اجرای تصنیف "سرگشته" محسوس بود؛ تصنیفی که با صدای حسین قوامی در ذهن‌ها خاطره بسته است و اجرای آن با صدای خواننده زن کمی ناملموس بود.
حضور محسوس مخاطبان آلمانی
بارش برف و هوای سرد شهر بن از گرمای حضور مخاطبان برنامه نکاست و سالن موزه ایالتی بن دیشب پر از مشتاقان موسیقی ایرانی و علاقه مندان به آثار همایون خرم بود.
آنچه در بین شرکت‌کنندگان در این برنامه در مقایسه با اجراهای پیشین جلب توجه می‌کرد، حضور علاقه‌مندان آلمانی به موسیقی ایرانی بود. معلوم بود کانون "آوازه" که از نخستین اجرای برنامه‌هایش تمامی توضیحات و حاشیه‌ها را توسط مجری به زبان آلمانی هم برای مخاطبان شرح می‌دهد، در هدف خود در جلب مخاطبان آلمانی موفق بوده است.
شاید به دلیل حضور همین مخاطبان آلمانی و البته شرکت‌کنندگان جوان برنامه بهتر بود جای پخش گفتوگو و چند تصنیف از بلندگوهای سالن، گروه موسیقی بیشتر به اجرای ترانه و معرفی آثار دیگری از همایون خرم می‌پرداخت.
صدابرداری در سالن هرچند در مقایسه با برنامه‌های گذشته با کیفیت بهتری صورت می‌گرفت، اما باز هم در بین حضار کسانی بودند که تنظیم صدای ساز‌ها را مناسب اجرا نمی‌دانستند.