گزارش سالانهی کنفرانس تجارت و توسعه
۱۳۸۷ شهریور ۱۴, پنجشنبهارقام، زبان گویایی دارند: رشد اقتصادی برای جهان در سال ۲۰۰۸ تنها ۲/۹ درصد، برای آلمان ۱ /۸ درصد و برای کشورهای رشدیابنده ۷ درصد بوده است.
هاینر فلاسبک، اقتصاددان ارشد کنفرانس تجارت و توسعه، با توجه به ریسکهای موجود، حتا حاضر نیست برای سال ۲۰۰۹ پیشبینی مشخصی ارائه دهد. ولی روشن است که ابرهای سیاه در افق متراکم میشوند.
هاینر فلاسبک میگوید: «ما در کشورهای صنعتی انتظار یک پسرفت آشکار داریم. این راز نیست. در همهجا گرایشهای رکودآمیز وجود دارد. بنابراین مطمئنا باید روی یک رشد یک درصدی حساب کرد. در کشورهای در حال توسعه، در حال حاضر وضع کمی بهتر است. ما در بسیاری از این کشورها هنوز با یک توسعهی نیرومند ۶ تا ۷ درصدی روبرو هستیم، دست کم برای سال ۲۰۰۸. در سال ۲۰۰۹ در این کشورها نیز آهنگ رشد تضعیف خواهد شد. ولی ما هنوز امیدواریم ـ و این بیشتر امیدواری است تا پیشبینی ـ که کشورهای بزرگ در حال توسعه بتوانند از ورود به سراشیبی یک مارپیچ رکودمانند جلوگیری کنند.»
دلیلهای گوناگون
نویسندگان گزارش سالانهی کنفرانس تجارت و توسعه، علل این چشمانداز تیره را پیامدهای بحران مستغلات در آمریکا، افزایش بهای مواد خام و همچنین نوسانات افراطی در بازارهای مالی میدانند. با توجه به شرایط نامساعد کنونی، فلاسبک حتا وخیمتر شدن اوضاع و تبدیل رکود اقتصادی به کساد اقتصادی را نامحتمل نمیداند.
فلاسبک میگوید: «بله، کساد اقتصادی یک بار در سال ۱۹۲۹/۳۰ به وجود آمد. در حال حاضر نیز افراد زیادی قرینههایی با آن کساد اقتصاد جهانی میبینند. زیرا یک تحول واقعا دراماتیک در آمریکا وجود دارد. این روند از آنجهت بسیار دراماتیک است که میتواند تقویت شود. در حال حاضر بهای خانهها در آمریکا در حال سقوط است. سقوط بهای خانهها، به یک مارپیچ رو به پایین منجر میگردد. زیرا افرادی که بدهکارند، طبیعتا وضعشان هر روز بدتر میشود. از همین رو در حال حاضر نگرانی جدی وجود دارد که دولت در این مساله دخالتی گستردهتر کند.»
تمایل به کنترل بیشتر
کنفرانس تجارت و توسعهی سازمان ملل بهسختی از دلالهایی انتقاد کرده که قیمتها را در بازارهای مواد خام به بالا سوق میدهند، ولی در این رابطه از کسی نام برده نشده است.
گرایش به دستهبندی و نیز عدمشفافیت در بازارها و محصولات نیز نکوهش شده است.
سوپاچی، دبیرکل کنفرانس تجارت و توسعه معتقد است که این مشکلات برای سیستم خطرناک هستند. فلاسبک نیز خواهان تنظیم و کنترل سختتر است. وی در برابر این پرسش که چگونه میتوان با دلالان مبارزه کرد میگوید: «سادهترین کار این است که دولتها با آنان مقابله کنند و در واقع اردویی از مواد خام تشکیل دهند. و در این صورت اگر دولتها یا یک سازمان بینالمللی این استنباط را داشته باشد که باید با آنان مقابله کرد، این مقابله باید انجام گیرد. این در واقع طبیعیترین اقدام عملی است. افزون بر آن باید در این باره نیز اندیشید ـ بویژه در رابطه با مواد غذایی ـ که دلالی ممنوع شود و به دلالان مواد غذایی انگ رباخوار زده شود. بنابراین چنین چیزی غیرقانونی میشود و دیگر شالودهی حقوقی هم برای آن وجود نخواهد داشت. بدینسان میتوان این مشکل را به سرعت از بین برد».
دلالان را مانند رباخواران تقبیح کردن، پیشنهادی است که البته نیازمند پشتیبانی سیاسی است.
کنفرانس تجارت و توسعهی سازمان ملل، در گزارش خود همچنین نسبت به بزرگنمایی خطرات تورم هشدار داده است. این پیامی محرمانه به بانک مرکزی اروپاست که بهرهها را بیش از این افزایش ندهد. در گزارش آمده است که چنین گامی میتواند خطرات کمرونقی اقتصادی را در مقیاس جهانی شتاب بخشد. این نکته را روشنتر از این نمیتوان بیان کرد.